Beyin ve Bağırsak arasındaki ilişki nasıldır?

Bağırsak - beyin arasındaki interaksiyonu açıklamadan önce, medikal bir kaç açıklama yapmak gerek.

Ağızdan anüse kadar geçen bir boşluk söz konusu anatomik olarak. Bağırsaklar ve sindirim sistemi, dış ortam ile aramızdaki bariyer - sınır alanı. (İç organ değil dış organ olarak kabul edilirler) Bağırsakları özel kılan şey, enterik sinir sistemidir. (Embriyoda nöronal göç sırasında çoğalan hücrelerden nörona dönüşecek olanların bir kısmı beyni oluşturmak kafatasına giderken kalan kısmı da bağırsaklara giderek enterik sinir sistemini oluşturuyor) Sadece ince bağırsakta enterik sinir sayısı yaklaşık 200 milyonun üzerinde. Kalın bağırsakda da 100 milyonun üzerindedir. Omurilikte yaklaşık 12 milyon sinir bulunmaktadır. (!) Duyu organları nasıl beyine sürekli olarak fizik ortama ait veri gönderiyor ise, bağırsak da vagus siniri ile beyine bilgi göndermektedir. Vücudun en kompleks ve en uzun sinir liflerinden oluşur vagus siniri. Burada da ilginç olan, vagus siniri ile bağırsaktan beyine giden 10 komuta karşılık, beyinden bağırsağa 1 komut gelmektedir. Vücutta beyin, periferik sinirler, otonom sinir sistemi vardır, bunun yanında da bağırsaktaki enterik sinir sistemi bulunmaktadır. (Otonom sinir sistemine ait olduğunu düşünen otörler de vardır) Ancak beyin ile olan bağı vagus siniri koparılsa dahi, bağırsak vital fonksiyonlarını devam ettirir. Hem beyine komut gönderen, hem de beyinle bağı kopsa dahi fonksiyonlarını gerçekleştirmeye devam etmesi, bir çok nörotransmitter in üretilme yeri olması nedenlerinden dolayı 2. BEYİN olarak kabul edilmektedir. Aslinda guncel literaturde bir de 3. Beyin olarak kabul edilen bir de mikrobiyata dir. Bağırsak florası yani. Bu mikroorganizmalarin urettigi kimyasallar bagirsaktaki sinirleri etkileyip, bunun beyine iletilmesi seklinde isledigi anlaşıldı.

Fizik uyaranlara sempatik ve parasempatik adlarinda 2 modumuz bulunmaktadir otonom sinir sistemi altinda. Bağırsakların görevlerini yapabilmesi icin parasempatik sisteme gecmek zorundayiz yeteri kadar. Yasamda kalmanin alarm modu oldugu icin streste iken aktif olan sempatik sistem etkisinde ic organlar çalışmasını sekteye ugratir. Cunku savas kaç modu etkindir. Stres kaynaginin onemi yoktur sempatik sistemin devreye gecmesi icin. Trafikte beklemek, tek yönlü beslenmek, begenilmedigini dusunmek vs.

Beyin ve enterik sistemi cok yönlü yogun sekilde etkileşimde bulunmaktadir kısaca.

Bağırsaklarınız ve beyniniz de nörotransmitter adı verilen kimyasallarla bağlanır.Beyinde üretilen nörotransmitterler duygu ve duyguları kontrol eder.Örneğin, nörotransmitter serotonin mutluluk duygularına katkıda bulunur ve ayrıca vücut saatinizi kontrol etmeye yardımcı olur .İlginçtirki, bu nörotransmitterlerin birçoğu bağırsak hücreleriniz ve orada yaşayan trilyonlarca mikrop tarafından da üretilir. Bağırsakta büyük miktarda serotonin üretilir .Bağırsak mikroplarınız ayrıca korku ve endişe duygularını kontrol etmeye yardımcı olan gama-aminobutirik asit (GABA) adı verilen bir nörotransmitter üretir .Laboratuvar farelerinde yapılan çalışmalar, bazı probiyotiklerin GABA üretimini artırabildiğini ve anksiyeteyi ve depresyon benzeri davranışı azaltabildiğini göstermiştir.