Başı ve sonu olan bir şey kendi sebebi olabilir mi? Olursa neden, olmaz ise neden?

Büyük patlamayla meydana gelmiş fizik evrendeki herşey, başı ve sonu olan tanımına girmekte.

Varlıkların oluş nedenleri, bpatlama ile ortaya çıkan ŞEYlerin doğalarının etkileşimi sonucuyla ilgilidir. Bu etkileşim, herşeyin oluş kaynağıdır. Burada bir şeyin oluşum nedenini arıyor olma hali, ŞEYlerin etkileşimini gözden kaçırmak olabilir, çünkü herşeyin sebebi ortak bir kaynağa gidiyor, bpatlama.

Kendi varlığına neden olma öngörüsü, ŞEYin tekil bir varoluş nedenine mahkum etme isteğiyle alakalı. Daha çok yaratılış konusunda taraflaşarak, derinlemesine anlayışa sahip olmayan kişilerin, bir şeyin kendi kendini var edemeyeceği sav ı kaynaklı. Şunu anlamak zorundayız ki, evrenin oluşum ve gelişim süreci, başka bir etkiye ihtiyaç duymayacak şekildedir. ŞEYlerin oluşması için fizik evren dışı bir güce ihtiyaç yoktur. Bu net. Ancak, bu demek değil ki, tasarımcı olmamalıdır. Sonuca varma konusunda hızlı, kısa, anlamdan uzak yaklaşımlar, kendine kendine olamaz, yaratan vardır şeklinde yüzeysel yaklaşınca tutarlı olmuyor bu yaklaşımları.

Varolmada kendine sebep olma, ya da olmama öngörüsü, objektif olmaktan uzak, taraflaşmaya sebep arayan yanlı bir bakış açısı. Çünkü her iki durumda da tasarımcı açısından değişen hiçbir şey yoktur var olduğu öngörüsü açısından.

SONRADAN OLMA argümanı için, kendi varoluşuna sebep olma ve olmama şeklinde bakmak, kişiselleştirilmiş bir bakış açısı. Oysa herşey olması gerektiği gibi olur. Sebep illa bu iki seçeneğe indirgenemez. Eğer tasarımcı açısından bakarsak da, o öngörüye göre sınav mekanı tasarlayacaksa, elbette perde olarak kendi kendine oluşacak bir evren tasarlayacaktır. Eğer kendi kendine olamıyorsa, tasarımcı kusurlu demektir zaten. Burada kendi kendine yi, yine aynı bakış açısının terminolojisi gözüyle kullandım.

Sebepleri olduğu gibi kabul ettikten anladıktan kavradıktan sonra sonuç adına hüküm verebiliriz. Her verdiğimiz hüküm, kişileştirme, anlam yükleme, kendimize göre kurgulama şeklinde olacak. Yani objektif olmayacak. Bunu da kabullenebilecek olgunlukta derinlikte olabilsek keşke.