Aşı yapıldıktan sonra duş alınır mı? Duş veya banyo aşı etkisini azaltır mı?

Bu, özellikle de Türkiye'de sıcak ve soğukla ilgili tuhaf inançlarımızın uzantısı olarak gelişen, çoğu durumda variolasyon adı verilen eski bir aşılama yönteminden kalma, tamamen yanlış bir düşüncedir ve günümüzde herhangi bir bilimsel temeli bulunmamaktadır. Aşı olduktan sonra dilediğiniz gibi duş alabilir veya banyo yapabilirsiniz.^[1] Bu, aşının etkisini herhangi bir şekilde değiştirmeyecektir. Hatta birçok aşının yan etkilerinden biri olan ateş yükselmesine karşı ılık bir duş almak size daha iyi hissettirebilir.^[2]

Bu inancın temelinde, çiçek hastalığına (Variola) karşı geliştirilen aşılarda derinin yırtılıp altına çiçek hastalığının sebep olduğu pulları koyma uygulamasından kalma önlemler yer almaktadır. Eski aşı yöntemleri sırasında açılan yaralar sıcak duş sırasında açılarak iltihaplanabileceği için, birkaç gün boyunca duş alınmaması önerilmekteydi. Günümüzde ise artık bu tür bir aşılama uygulaması kalmamıştır ve dolayısıyla duşa karşı uyarılar tamamen temelsiz iddialardır.

Buna karşın insanlar arasında bu inancın devam etmesinin bir diğer nedeni, aşırı yüksek sıcaklıklarda (kaynar sıcaklıkta) duş alan kişilerin derisinin yanması sonucu aşı bölgesinde de kızarıklıkların artacağı gibi absürt bir fikirdir - ki bu da aşıyla ilgili değil, su sıcaklığının kendisi ve derinizle ilgili bir problemdir.^[3] Ancak bu kadar sıcak duş almak, zaten aşı etkinliğini değiştirmekten çok daha önemli zararlar verecektir. Normal bir şekilde duş almanın herhangi bir zararı yoktur. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Arman şöyle diyor:^[3]

"Aşıdan sonra duş alınmaması, kişilerin mantık yolu ile oluşturdukları bir önlem olsa gerek. Aşı sonrasında aşırı sıcak duş almak, sadece lokal reaksiyon riskini artırabilir. Ancak bunun dışında, “Herhangi bir aşı sonrası duş alınmaz” diye bilimsel bir bilgi yok. Çünkü aşı uygulaması sonrasında cilt açıklığı hızla kapanıyor, buradan vücuda mikrop girmesini beklemiyoruz."