Merhabalar.
Her yetenek gibi analitik düşünce yeteneği de pratikle geliştirilebilir. Ancak bunun pratiğinin nasıl yapılması gerektiği konusunda tartışmasız bir rehber sunmak zor. Yine de ben birkaç tavsiye vereyim.
İlk olarak argümanların nasıl işlediğiyle ve insanlar olarak yaptığımız temel akıl yürütme hatalarıyla ilgili bir şeyler okunabilir. Şu kitaplar gibi:
- Rollo Dobelli - Hatasız Düşünme Sanatı
- Daniel Kahneman - Hızlı ve Yavaş Düşünme
- Tevfik Uyar - Safsatalar
- Graham Priest - Mantık
- Alec Fischer - Gerçek Argümanların Mantığı
Ancak pratik gerektiği için düşünme hatalarını ve nasıl düşünüleceğini öğrenmek yeterli değil. Bu kitaplarda gördüğünüz bilgileri ve tavsiyeleri gerçek hayata da uygulayıp içselleştirmeniz gerek. Bunu nasıl yapabilirsiniz? Diyelim ki karşınızdaki insan size bir argüman sundu. Okuduklarınızdaki safsataları yapıp yapmadığını ve okuduğunuz şeylerin sunulan argüman hakkında size ne söylediğini düşünebilirsiniz. Gerekirse duyduğunuz akıl yürütmeler hakkında notlar alıp bu akıl yürütmenin nasıl desteklenebileceğini ya da eleştirilebileceğini yazarak antrenman yapabilirsiniz. Yine haklı çıkma kaygısıyla kavgaya dönüştürmeden başka insanlarla çeşitli konularda tartışabilirsiniz. Tabi tartışmada iyi olmak mutlaka iyi düşünüldüğü anlamına gelmez. Ama akıl yürütme hatalarına düşmeden tartışmaya çalışırsanız analitik düşünme yeteneğiniz de zaman içinde artacaktır. Bilgi birikimi size yakın insanlarla önemsediğiniz konularda tartışmanız genel olarak düşünme yetinize mutlaka olumlu katkı sağlayacaktır.
