Soru oldukça ilginç olmakla birlikte aslen peşinden sorulabilecek iki soru ile sorunun çok ta geçerli olmayabileceğini düşünüyorum. İlk olarak %100 orijinal ne demek ve nasıl tanımlayabiliriz?
"Tıpatıp aynı" ile "tamamen farklı"yı birbirinden ne kadarlık bir fark ayırt eder? Bir eseri veya ürünü hangi oranda değiştirirsek gerçekten farklı ve orijinal kabul edebiliriz oldukça göreceli bir kavram. Gerek sanat dünyası gerekse de patent hukuku bu sorunun her zaman tam bir karşılığını bulamayabiliyor. En sonunda özgünlük öznel değerlendirmelere kalıyor.
Eğer %100 özgün olmayı sorguluyorsak o zaman da tamamen ayrı bir ürün ve eserin ne kadar farklı olması gerektiğine dair bir ölçüt gerekecektir. Bu durumda ise bütün eser veya ürünlerin bilgi ve/veya atomlardan oluştuğunu düşünecek olursak yaratılabilecek her şeyde az veya çok bir yineleme söz konusu olacaktır. Bu durumda ise bir eserin/ürünün özgünlük derecesini değil özgünlük kavramının varlığını sorgulamamız gerekir.
Dolayısı ile ikinci soru orijinal veya özgün %100 veya %0 diye mutlak bir değerlendirmeye tabi olabilecek bir kavram mıdır? Bu iki sorudan benim ulaştığım sonuç ise; özgünlük/orijinallik mutlak ve felsefi bir kıyaslamadan daha çok artistik, ticari veya toplumsal kaygılarla ortaya atılan ve mutlaka döneme ve bireye göre değişen, daha çok estetik/siyasi/ticari amaçlar için kullanılan bir sıfat olmaktadır.
Öte yandan bir de şöyle bakabiliriz. Her şey, tüm varlıklar, insanlar, yaratılan tüm ürünler, eserler ve hatta tıpatıp kopyalanabilen dijital eserler bile çok çok küçük te olsa atomik veya bit seviyesinde (kopyaların her zaman en azından kopyalanma zamanı farklı olacaktır) farklılık içermiyor mu? O zaman her şeyin özgün olduğunu hiç bir şeyin kopya olmadığını da söyleyemez miyiz?
Konuya ilişkin Quora tartışması da burada: https://www.quora.com/Is-there-anything-really-original-in-this-world.[1]
Kaynaklar
- Quora. Is There Anything Really Original In This World?. (8 Temmuz 2017). Alındığı Tarih: 6 Kasım 2023. Alındığı Yer: Quora | Arşiv Bağlantısı