Semenderler (Urodela)

Tanım ve Genel Bilgiler

Kuyruklu kurbağalar olarak da bilinirler. Vücutları uzunlamasına bir yapıya sahiptir ve bazı üyeleri vücut şekli benzerliklerinden dolayı kertenkelelerle karıştırılabilirler; ancak pulları yoktur ve ciltleri mukus tabakasıyla kaplıdır bu yüzden sürüngen değildirler. Diğer amfibiler gibi genelde suya bağlı bir yaşantıları vardır.

Çoğu tür nemli topraklarda yaşayıp üremek içi suya döner. Ancak hem tamamen karasal hem de tamamen sucul türler de vardır. Sucul türlerin boyutları diğer türlere göre daha büyük olur. Tamamen sucul bir tür olan Çin dev semenderinin (Andrias davidianus) boyu 1.2 metreyi bulabilir. Yavrular çoğu türde suya bağımlı kuyruklu larvalar olarak doğarlar ve bu kuyruk kurbağaların (Anura) aksine yetişkin bireylerde de varlığını sürdürür. Genelde larvalar balık benzeri iribaşlar olarak yumurtadan çıkıp gelişimlerini suda tamamlarken bazı türlerde gelişimin larva kısmı atlanır ve yumurtadan yetişkinlerin küçük birer kopyası olarak çıkılır. Caudata üyesi 3 alt takımın 2'sinin üyeleri 4'er uzva ve birer kuyruğa sahiptir. Ancak Sirenoidea alt takımının tek familyası Sirenidae üyelerinin arka bacakları yoktur.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Caudata günümüzde yaşayan semenderler ve onların yok olmuş akrabalarını içeren bir amfibiyen takımıdır. İçerisinde semenderlere gidecek dalı Urodela takımı oluşturacaktır. Caudata, iki yaşamlıların 3 alt sınıfından günümüzde yaşayan üyeleri olan tek alt sınıfı olan Lisamphibia üyesi kuyruklu kurbağaları temsil eden kladdır. Günümüzde yaşayan tüm Caudata üyeleri Urodela adı altında toplanmıştır. Caudata'nın Urodela dışında yaşayan herhangi bir üyesi olmadığından dolayı bir çok yerde Caudata ve Urodela kelimeleri birbirinin yerine kullanılmaktadır. Caudata (ya da Urodela) 3 büyük alt takım ve 10 familyaya ayrılmaktadır ve bilinen yaklaşık 740 türü bulunmakla beraber Urodela'nın bilinen yaklaşık 650 türü vardır.

Alt Takım: Cryptobranchoidea

İlkin semenderler olarak bilinirler ve ABD, Çin, Tayvan ve Japonya'da yayılış gösterirler. Yaşayan 2 familyası vardır ancak nesli tükenmiş familyalar da fosil kayıtları ışığında bilinmektedir.

• Familya: Cryptobranchidae
• Familya: Hynobiidae

Alt takım : Salamandroidea

Yeni semenderler olarak bilinirler ve Antartika, Sahra Afrikası ve Okyanusya dışında her yerde yayılış gösteren türleri kapsar. Alt çenelerindeki açısal ve preartiular kemikler kaynaştığından ve iç döllenme kullandıklarından, Cryptobranchoidea'dan farklıdırlar.

• Familya: Ambystomatidae
• Familya: Amphiumidae
• Familya: Dicamptodontidae
• Familya: Plethodontidae
• Familya: Proteidae
• Familya: Rhyacotritonidae
• Familya: Salamandridae

Alt takım: Sirenoidea

2 cins ve 4 türü kapsayan sucul semenderlerdir. Sirenler olarak da bilinirler. Çok küçük, kıkırdak yapılı ön bacakları vardır ve arka bacakları yoktur. Diğer semenderlerin aksine larvalıktan gelen solungaç hiç kaybolmaz. Yalnızca ABD'nin güneyi ve Meksika'da yayılış gösterirler. Genellikle etçil olmalarına rağmen bitkisel materyal tüketirken gözlenen tek semenderlerdir.

• Familya: Sirenidae
• Cins: Siren
• Cins: Pseudobranchus

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Antartika ve Avustralya hariç neredeyse dünyanın her yerinde yayılış gösterirler. Karasal türler nemli toprakları tercih eder ve suya yakın olmayı severler. Plethodontidae üyesi Bolitoglossa cinsine ait türler türler gerçek çöllerden soğuk Alpin alanlarına, tropikal yağmur ormanlarından deniz seviyesinden 4.000 metre daha yüksekliğe kadar habitatlarda bulunabilir.

Davranış ve Etoloji

Türlerin neredeyse hepsi gececildir. Bazı türler oldukça mevsimcil olabilir ve üreme mevsimine kadar yer altında saklanabilir. Nem ve sıcaklık uygunsa gündüzleri de dışarıya çıkabilirler. Ancak gece de olsa nem ve sıcaklık uygun değilse saklanmaya devam ederler. Genelde yalnız yaşamalarına karşın bazı küçük türlerin elverişli alanlarda topluca bulunabildiği bilinmektedir. Bazen bir dönümde binlercesi sayılabilir.

Diyet ve Metabolizma

Semenderler etçil canlılardır. Makul büyüklükteki hemen hemen tüm organizmaları yerler. Japon dev semender (Andrias japonicus) gibi büyük türler, yengeç gibi kabukluları, balıkları, küçük böcekleri, diğer amfibiyenleri ve hatta küçük memelileri dahi yiyebilir. Yamyamlık bazen, özellikle kaynaklar sınırlı olduğunda gerçekleşir. Genellikle ufak omurgasızlar ve eklem bacaklılar ile beslenirler.