Zakkum ağacı (Nerium oleander)

Gözlem Bilgileri

Bursa'nın Karacabey ilçesine bağlı Malkara sahili Ihlamur Ormanlarına yakın bir alanda gözlemlenmiştir. Bölge deniz seviyesinde olup birçok türe ev sahipliği yapmaktadır.

Tanım ve Genel Bilgiler

Zakkum ağacı, kan ağacı, ağu ağacı, ayancı ağaç, fattak gibi yöresel adlar ile anılan; Apocynaceae familyası, Nerium cinsinden ''Nerium oleander'' adlı bir türdür. Kuru ve güneşli toprakları, nemin bol olduğu yerleri sever. Yol kenarlarında, su kanalları ve sulak alanlarda, tarlalar ve bahçelerde gözükebilir. Bahçe çiçekleri arasında en zehirli türlerden birisidir. 2-6 metre kadar uzayabilir ve hızlı büyür. Yaprakları 5-20 cm uzunluk ve 2-5 cm enine büyüyebilir. Yaprakları mızrak şeklinde, sivri, ortasında beyaz bir çizgi olan, kısa saplı, karşılıklı veya üçlü dairesel durumlarda dizilmiştir.

Ali Emir Orhan

Çiçekler, yalancı şemsiye durumunda toplanmış, güzel kokulu, büyük çiçeklerin sapları tüylü ve oldukça kısadır. Çiçekler pembe, mor, sarı, beyaz, kırmızı, lila, eflatun renginde olabilir. Haziran-Ekim ayları arasında çiçek açar. İnce, uzun ve sık dallı bir bitkidir. Sıcağa ve soğuğa dayanıklıdır. Bitki çok fazla zehirlidir öyle ki 1 gram kurumuş yaprak insanlarda tehlikeleri zehirlenmelere yol açabilir. Çok yıllık (yaşam süresi en az üç yıl olan) bir bitkidir. Zehirlenme mide ve barsak bozuklukları, solunum güçlüğü ve nabız yavaşlaması gibi belirtiler ile ortaya çıkar. Kalp yetmezliği ölüme sebep olur.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Gentianales takımında, Apocynaceae familyasında, Apocynoideae alt familyasında, Nerium oleander türü olarak sınıflandırılır.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Güney Portekiz'den başlayarak Akdeniz sahilleri boyunca Suriye'ye kadar gözükmektedir. İran, Hindistan ve Japonya'da da gözükür. Türkiye'de özellikle Güneydoğu Anadolu bölgesinde göl, nehir, çay, dere kenarlarında yabani; Marmara, Ege ve Akdeniz de ise daha çok süs ve bahçe bitkisi olarak gözükmektedir. Yani kültivasyon yolu ile Dünya'nın çeşitli yerlerine yayılmıştır

Popülasyon ve Koruma Statüsü

IUCN Kırmızı Liste tarafından Asgari Endişe, yani Least Concern (LC) olarak sınıflandırılır. Bu yüzden popülasyon sayısı hakkında herhangi bir endişe bulunmaz.

Davranış ve Etoloji

Çelikleme, kök bölünmesi ve tohumla çoğalır. Bahçe ve süs bitkisi olduğundan

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

Taksonun insanlar için güncel ve tarihsel önemini, insan kültüründe ne tip alanlarda kendine yer bulduğunu, insanlar tarafından kullanılıp kullanılmadığını ve ne amaçlarla kullanıldığını, insan mitolojisindeki/kültüründeki yerini burada anlatınız.

Etimoloji

Cins adı Yunanca zakkum; tür adı ise Latince zakkum anlamına gelir.