Malta'da Tarım Öncesi Dönemde Denizci Avcı-Toplayıcılar Yaşıyordu!
Popular Science
- Basın Bildirisi
- Arkeoloji (Arkeolojik Antropoloji)
- Bilim Haberciliği
Malta'da bir mağarada keşfedilen ve Nature dergisinde yayınlanan kanıtlar, avcı-toplayıcıların tarım Avrupa anakarasında başlamadan çok önce bu pitoresk Akdeniz adasını ziyaret ettiğini gösteriyor.[1] Eğer bu doğrulanırsa, 8.500 yıllık bu arkeolojik alan, kıtanın son Mezolitik topluluklarının sosyal gelişimine dair yaygın kabulleri değiştirebilir. Araştırmacılar Malta tarihöncesinin bin yıllık bir kısmının yeniden değerlendirilmesi gerekebileceğini savunuyorlar.
Tarih öncesi toplumların gelişiminde genellikle önce tarım, sonra denizcilik gelir. Bunun nedeni, genellikle yelken gibi denizcilik teknolojisini üretmek için gereken araç ve tekniklerin tarım aletlerinden sonra ortaya çıkmasıdır. Bu yüzden çoğu arkeolog, uzun süre boyunca Malta gibi Akdeniz adalarının insanlarla en geç karşılaşan vahşi bölgeler olduğunu varsaymıştı.
Ancak Malta'nın kuzeyindeki Mellieħa bölgesinde yer alan Latnija mağarası, uzmanları alternatif tarihsel senaryoları düşünmeye itiyor. Max Planck Jeoantropoloji Enstitüsü ve Malta Üniversitesi'nden araştırmacılar, adada en az 8.500 yıl önce, yani bilinen ilk çiftçilerin gelmesinden yaklaşık 1.000 yıl önce insan varlığına işaret eden kanıtlar buldular. Daha spesifik olarak, Latnija'da taş aletler ve ocak parçalarının yanı sıra pişirilmiş yiyecek atıkları bulundu. Hatta bu yiyeceklerin bir kısmı, adada çoktan öldüğü düşünülen hayvanlara aitti. Çalışmanın başyazarı Eleanor Scerri şunları söylüyor:
Bu zaman diliminde çoktan yok olduğu sanılan Kızıl Geyik de dahil olmak üzere, vahşi hayvanlara dair bol miktarda kanıt bulduk. İnsanlar, kaplumbağalar ve günümüzde soyu tükenmiş dev kuş türleriyle birlikte bu geyikleri avlayıp pişiriyorlardı.
Pişirilen yiyecek artıkları arasında kara hayvanlarının yanı sıra foklar ve balıklar gibi çok çeşitli deniz kaynakları ile karındanbacaklı, yengeç ve denizkestanesi de bulunuyordu. Uzmanlar bu avcı-toplayıcıların Malta'ya ulaşmak için en az 100 km açık denize yelken açtıklarını belirtiliyor. Ayrıca uzmanlar, bu antik denizcilerin yelken yardımı olmadan basit oyma kanolarla yolculuğu gerçekleştirdiklerini söylüyor. Çalışmanın ortak yazarı Nicholas Vella şunları söylüyor:
Deniz yüzeyi akıntılarına ve hakim rüzgarlara güvenerek; ayrıca işaret noktaları, yıldızlar ve diğer yön bulma yöntemlerini kullanarak saatte yaklaşık 4 km hızla 100 km'lik bir geçiş mümkün görünüyor. Yılın en uzun gününde bile bu denizciler, açık denizde birkaç saatten fazla karanlıkta kalmış olmalılar.
Araştırmacılar, bulgularının Avrupa'nın son avcı-toplayıcı topluluklarının yeniden incelenmesine ve çevrelerindeki doğal dünyaya etkilerinin anlaşılmasına katkı sağlayacağını düşünüyor. Malta ve diğer uzak Akdeniz adalarındaki bazı endemik hayvan popülasyonlarının tükenmesinin sebebinin kısmen insanlar olabileceğine işaret ediyor. Keşif, Mezolitik topluluklar arasında henüz keşfedilmemiş denizcilik bağlantılarının varlığına dair olasılıkları da artırıyor. Scerri sözlerini şöyle noktalıyor:
Bu sonuçlar, Malta tarihöncesine bin yıl ekliyor ve Avrupa'nın son avcı-toplayıcılarının denizcilik yeteneklerinin, ayrıca onların bağlantılarının ve ekosistem üzerindeki etkilerinin yeniden değerlendirilmesini zorunlu kılıyor.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ E. M. L. Scerri, et al. (2025). Hunter-Gatherer Sea Voyages Extended To Remotest Mediterranean Islands. Nature, sf: 1-7. doi: 10.1038/s41586-025-08780-y. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/04/2025 13:16:54 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20429
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
