İnsan Evrimine Kısa Bir Bakış

Türümüze kadar gelecek son büyük evrimsel yol ayrımı, günümüzden 10 milyon yıl kadar önce, Doğu Afrika’da başladı. Buradan çıkarılan kemiklerden inşa edilen kafatasları, halen hayatta olan kuzenlerimiz şempanze ve bonobolarla ortak atalarımızın neye benzediğini ve ne zaman ayrıştığını bizlere gösteriyor.

Çad’da bulunan Sahelanthropus fosilleri, henüz iki ayak üzerinde yürüyemeyen atalara işaret ediyor. İnsan evriminde keşfedilen ara türlerden olan Orrorin ve Ardipithecus, bipedalizmin evriminde harika birer ara basamak olarak karşımıza çıkıyor. Bunlar, geçici iki ayaklı türlerdi. İlk olarak 5 milyon yıl kadar önce evrimleşen Australopithecus cinsi ise halen şempanzelere benzer boyutta beyinlere sahip olmasına rağmen, iki ayak üzerinde yürüyebilen atalarımızdır.

İnsansıların evrim ağacında ilerledikçe, çok sayıda dallanma yaşandığını görüyoruz. Bunlar, Homo cinsinden olmayan; ancak insanın evriminde ata veya kuzen konumunda olan insansı türler! Ancak 2 milyon yıl kadar öncesine geldiğimizde, nihayet ilk gerçek insan türü evrimleşiyor: Homo habilis, yani “becerikli insan”. Karmaşık alet kullanımının evrimi de bu dönemde hızlanıyor. Homo erectus, yani “dik insan” ile atalarımız ilk defa ateşe hükmediyor, et tüketiminden besin edinme verimliliği artıyor. Bu da, birçok diğer faktörle birlikte, beyin evrimini hızlandırıyor.

Kalıcı bipedalizm sayesinde ilk defa Afrika’dan çıkıp diğer kıtalara göç eden atalarımız, birçok farklı türe evrimleşiyor. Bunlardan en önemlilerinden birisi, Homo heidelbergensis. Bunlar, biz insanların, en yakın kuzenlerimiz Neandertaller’in ve Denisova insanlarının doğrudan atası olduğu düşünülen türler. Bu ayrım, 500.000 yıl kadar önce başlıyor ve 300.000 yıl önce netleşiyor.

Bir düşünün: Bundan sadece 100.000 yıl önce, gezegenimizden bizim gibi Homo cinsine ait olan; ancak bizden çok farklı gözüken insan türleri bulunuyordu! Ancak geriye sadece biz kaldık ve yayıldığımız engin coğrafyaların gereksinimleri ışığında bazı fiziksel görünüm farklılıkları edindik. Fakat iri beynimiz sayesinde gelişen teknolojimiz artık bizi birbirimize bağlıyor. Bu nedenle, yeni bir türe ayrışmadan, tek bir tür olarak yolumuza devam ediyoruz.

Gezegenimizin sınırlarını aştıkça, belki de yepyeni insan türleri evrimleşecek.

Bunu sadece zaman gösterecek…