Dünya'ya Açılmış En Derin Delik: Kola Deliği

Fotoğrafta gördüğünüz (ve aşağıda daha büyük olarak görebileceğiniz) deliğin diğer ucu yerin 12.262 metre altında desek? Rusya'nın Norveç sınırı yakınlarındaki Kola Yarımadası'nda 24 Mayıs 1970'ten beri kazılan bu delik, Dünya üzerine yapay olarak açılmış en derin deliklerden birisidir! 

Deliğin amacı, Dünya'nın en dış katmanı olan kabuk tabakası içerisinde gidebildiğimiz en derin noktaya kadar ulaşmaktır. Proje boyunca ana arterden dallanan birkaç yan kanal açılmıştır ve bunlardan en derini 12.262 metre derinlikteki SG-3 çukurudur. Ne yazık ki bu proje, fon yetersizliğinden ötürü 2005 senesinde durdurulmuştur, kazı alanı ise 2008'den beri terk edilmiş haldedir. 

Bildiğiniz üzere Dünya'nın yüzeyinden itibaren ne kadar derine giderseniz, tarihi dolduran jeolojik çağlarda da o kadar geriye gitmiş olursunuz. Böylece evrim tarihinin baş döndürücü olaylarını fosiller bazında tek tek geriye takip etmeniz mümkün olabilir. Her ne kadar artık proje durdurulduysa da, bu tarihe kadar kazılan çukur sayesinde bilim insanları 2.7 milyar yıl yaşındaki kayaçlara kadar ulaşmışlardır! Bu tarih, henüz fotosentetik bakterilerin yeni evrimleşmeye başladığı, canlılığa dair pek az izin olduğu, çok hücreli hiçbir canlının henüz evrimleşmediği zamanlardır! 

Yapılan araştırmalar, o derinlikteki kayaçların sismik hızlarının ve davranışlarının farklı olduğunu göstermektedir. Bunun nedeni, o derinlikteki kayaçlar üzerindeki aşırı yüksek basınç ve sıcaklıktır. Daha ilginci, araştırmacılar bu derinlikteki kayaçlar içerisinde su tespit etmiştir. Bu kazılar yapılana kadar, hiçbir bilim insanı o derinlikte su bulmayı beklemiyordu. Bu keşif önemlidir, çünkü bu sayede Dünya'nın erken oluşumundan itibaren suyun gezegenimizin yapısında bulunduğu anlaşılmıştır. Ancak yeryüzündeki sıvı suyun kaynağı bu su olamaz; çünkü o katmanların üzerini örten geçirgen olmayan bazı diğer katmanlar, suyu orada hapsolmuş halde tutmaktadır. 

Kola Deliği, 20 sene boyunca gezegenimizdeki en derin ve uzun yapay delik olarak tarihe geçmiştir. Ancak sonradan, Mayıs 2008'de Katar'da açılan BD-04A kuyusu 12.289 metreye ulaşarak bu rekoru kırmıştır. Ocak 2011'de ise Exxon tarafından yürütülen Sakhalin-1 projesi dahilindeki Odoptu OP-11 deliği 12.345 metreye ulaşarak iki rekoru da kırmıştır. Bu kuyu, sadece 60 günde tamamlanmıştır. Ancak buna rağmen, Kola Deliği halen yüzeyden dikey olarak açılan en derin deliktir; çünkü diğer kuyularda yatay düzlemde de yol alınmıştır ve bu sayede uzunluk arttırılmıştır.

Ne yazık ki, şu etapta o kadar derinden maden çıkarabilecek hiçbir teknoloji bulunmuyor. Yine de, bu konuda bazı araştırmalar yürütülüyor. Dahası, 12 kilometrelik bu inanılmaz delik derinliği, gezegenimizin yarıçapı olan 6.371 kilometrenin yanında halen bir "hiç" olarak kalıyor. Buna karşılık, Dünya'nın kabuk kısmı ortalama 40 kilometre derinliğinde olduğu için, bilim ve teknoloji adına önemli bir adım olarak görülebilir.