Doğa ve Gelişim: İnsan Beyinleri Çevresel Etmenlere Daha Fazla Tepki Gösterecek Şekilde Evrimleşti!

Şempanzeler bizim yaşayan en yakın akrabalarımızdır, peki ama bizi onlardan farklı kılan beynimizde neler olmuştur? George Washington Üniversitesindeki araştırmacılar, bu soru yapbozunun bir parçasını bulmuş olabilirler. Çalışmalarında, insan beyninin şempanzelerinkine göre çevreye bağlı olarak daha esnek yapıda olduğu ortaya konuldu; bu esneklik, insan evriminin bir kısmından sorumludur.

İnsanlara beyin organizsyonunun kalıtsallığını şempanzelerdeki beyin organizasyonunun kalıtsallığına kıyaslayan ve türünün ilki olan bu çalışma, insanların nasıl çeşitli kültür ve çevrelere kolayca adapte olabildiğine dair ipuçları taşıyor.

Araştırma ekibi, 218 insan beyniyle 206 şempanze beynini iki şeyi karşılaştırmak için inceledi: Genetik benzerliğe bağlı olan beyin boyutu ve beynin organizasyonu. Çalışma verileri için İnsan beyinleri (çift veya tek yumurta) ikiz ve kardeşlerden; şempanze beyinleri ise anne, yavru ve yarı-kardeşlerden alındı. Çalışma sonucunda insan ve şempanzelerdeki beyin boyutunun genetiğe bağlı olduğu anlaşıldı. Buna karşın, beyin organizasyonuna dair bulgular, bu olgunun şempanzelerde ve insanlarda farklı olduğunu gösterdi. Şempanzelerde beyin organizasyonu, yüksek derecede genetik yollarla aktarılabilir; fakat insanlarda durum böyle değil. GW Center for the Advanced Study of Human Paleobiology’den doktora sonrası bilim insanı ve yazının öncü yazarı Aida Gómez-Robles şöyle diyor: 

Şempanzelerin beyin anatomisinin kontrolü, insanlarınkine kıyasla daha çok genlere bağlıdır; insan beyni ise genetiği ne olursa olsa çevreden daha çok etkilenmektedir. Her ne kadar genetik özellikler insan ve şempanzelerin beyin boyutlarını belirlese de genetik, insanın serebral organizasyonu için şempanzelerinkine kıyasla pek bir önem arz etmez.

Yazı, The Proceedings of the National Academy of Sciences’ta yayınlandı. Dr. Gómez-Robles:

Görüldüğü üzere insan beyni, çevre faktörlerine daha çok bağlıdır. Çevredeki etkiler, insan beyninin sürekli adaptasyonunu ve değişen çevre şartlarına karşı sosyal ve kültürel içerikli davranışlarını kolaylaştırır.