Dinozor Kopyalandığı (Klonlandığı) Haberleri Doğru mu?

İddia

Bilim insanları bir dinozor kopyalamayı başardılar! İlk fotoğrafları da internete sızdırıldı.

Gerçek mi?

Sahte

Gerçek Ne?

Dinozor kopyalanmadı. Haberi paylaşan bir satir sitesi ve eğlence olsun diye yayılmış bir haber.

İddianın Kökeni

Nisan 2014'te yukarıdaki fotoğrafla yayılan haber, aylar boyunca etkisini arttırarak sözde haber kaynaklarınca yayıldı. 2016'ya geldiğimizde haberin tekrardan hortlatıldığını görüyoruz. Başlık ise genellikle şöyle: "İlk dinozor klonlandı.". Haberin yayılma kaynağı, eski adı News-Hound olan, yeni adıyla Mogul isimli bir sahte/satirik haber sitesi. Habere buraya tıklayarak erişebilirsiniz. Türkçe örneklerinden birisine de buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Tabii güya gerçek haber kaynakları olması gereken aracılar, kaynakları kontrol etmeden bu haberleri servis ediyorlar.

Bilgiler

Haber içeriğinde bariz olarak hatalı olan bazı noktaları ve haberin neden sahte olduğunu madde madde izah edebiliriz:

1. Site bir "geyik/eğlence sitesi". Ana sayfalarını incelerseniz "Gezegenler hizalanacak, 5 dakikalığına havada asılı kalabileceğiniz kadar az kütleçekimi olacak." gibi saçma sapan haberler var.
2. Araştırma iddiaya göre Liverpool John Moore Üniversitesi'nde yapılmış. Ancak üniversitenin sitesinde böylesine büyük bir başarıya dair hiçbir şey yok. Ayrıca üniversitenin Veterinerlik Fakültesi olduğu iddia ediliyor; ancak yok.
3. Üniversitenin Biyoloji bölümünde, haberin iddiasının aksine Gerrard Jones diye bir profesör yok. Benzer bir şekilde, haberde PETA'nın başkanı olarak Craig Farmer diye bir isim verilmiş. Ancak şu anda PETA başkanı Ingrid Newkirk'tür. İsimler uydurma.
4. Haberde dinozor fosillerinden DNA çıkarılarak araştırmanın yapıldığı iddia ediliyor. Günümüzde dinozorlara ait hiçbir DNA kalıntısı yok elimizde. DNA ideal koşullarda bile 450.000 yıldan geriye gidemiyor. Kaldı ki 65.000.000 yıl geriye gidebilsin. Pratik olarak 300.000 yıldan eski DNA yok diyebiliriz (istisnai bir at DNA'sı bulunmuş olsa da).
5. Şu anda genlere bu kadar eski bir canlıyı yeniden yaratacak kadar hakim değiliz. Neredeyse tüm genomu elimizde olmasına rağmen, sadece 10.000 yıl önce yok olmuş mamutları bile klonlayacak noktada değiliz, araştırmalar iyi gidiyor olsa da... Bırakın soyu tükenmiş hayvanları, halen var olan canlıları bile güvenilir şekilde, organizma bazında klonlayacak teknolojimiz bulunmuyor. Sorun genleri stabil bir şekilde yeniden inşa etmekte ve bunu başaramıyoruz. Dinozorlar söz konusu olduğunda, gen dizilimlerine dair hiç bilgimiz olmadığından, sorunlara bir de "dinozor yapma tarifi"ni (yani genomlarını) bilmiyor oluşumuz ekleniyor.
6. Dinozor kopyalanması haberi Science ya da Nature'da (veya diğer büyük bilim haber sitelerinde) değil de, "News-Hound" sitesinde veriliyor, öyle mi?
7. Benzer bir haber 2008 yılında da yayılmıştı. Yine saçmalık olduğu anlaşıldı (tabii ki). Sonrasında 2011'de yeniden hortladı. 2014'teyse tekrar ortaya çıktıktan sonra, 2016 senesinde yeni bir hortlatma furyası başladı.
8. Son olarak, fotoğrafı Google Images'dan aratacak olursanız bir makropod yavrusuna, yani halk arasında valabi ya da kanguru olarak bilinen hayvanların yeni doğmuş yavrusuna ait olduğunu görebilirsiniz.

Yani bu, Zaytung-benzeri bir sitede çıkan, sahte bir haberdir.

Kanmayınız.