Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Çıyanlar ve Kırkayaklar Arasındaki Farklar Nelerdir?

2 dakika
46,293
Çıyanlar ve Kırkayaklar Arasındaki Farklar Nelerdir? Science
Çiyan (centipede)
Tüm Reklamları Kapat

Çoğunlukla insanlar çıyanları ve kırkayakları karıştırıyor ya da birbirinden ayırmakta zorluk çekiyor. Her ne kadar eklembacaklılar (Artropoda) şubesinde sınıflandırılmış olsalar da böcek ve örümceklerden farklı olan bu gruplar arasındaki farkları basit bir düzeyde gelin beraber inceleyelim.

Taksonomik farklar

  • Çıyanlar (Chilopoda) ve kırkayaklar (Diplopoda), Arthropoda (eklem bacaklılar) şubesinin Myriapoda (çok bacaklılar) alt şubesinde sınıflandırılırlar.
Çıyanlar ve Kırkayakların taksonomide yeri
Çıyanlar ve Kırkayakların taksonomide yeri
biologycorner

Anatomik farklar

  • Çıyanlar: Her segmentte sadece bir çift bacak vardır.
  • Kırkayak: Her segmentte sadece iki çift bacak vardır (ilk üç bacak çifti hariç).
Çıyan ve Kırkayak morfolojisi
Çıyan ve Kırkayak morfolojisi
terminix


  • Çıyanlar ve kırkayaklar, beslenme ve koku gibi görevleri bulunan antenlere sahiptirler. Çıyanların antenleri kırkayaklardan daha uzundur.
  • Çıyanlarda savunma sırasında kullandıkları, zehir bezlerine sahip bir çift bacak bulunur, ancak kırkayaklarda zehir bezleri bulunmaz.
Güney Avrupa Çıyanı (Scolopendra cingulata)
Güney Avrupa Çıyanı (Scolopendra cingulata)
Gökhan Eren


Tüm Reklamları Kapat

  • Çıyanlarda bacak sayıları türlere göre 20-350 arasında değişebilir, kırkayaklarda ise bacak sayısı 750'ye kadar çıkabilmektedir.
  • Üstten bakıldığında çıyanların bacaklarını kolayca görebiliriz çünkü gövdeden yan tarafa doğru uzanırlar ancak kırkayaklarda bacaklar gövdenin altında doğru uzanır.
  • Çıyanlar oldukça hızlı hareket ederken kırkayaklar yavaştır.
  • Çıyanlar ısırabilirler ancak kırkayaklar ısırmazlar.

Beslenme

  • Çıyanlar etçil (karnivor) ve zehirliyken, kırkayaklar çürüyen organik maddelerle/bitkilerin kök ve yapraklarıyla (detritivor) beslenirler ve zehirsizlerdir.

Savunma stratejileri

  • Çıyanlar: Predatörlerden kaçmak için hızlı hareket edereler, avlarını zehirlerini kullanarak felç ederler ve avını arka ayakları ile sıkıştırabilir. Tehlike anında insanları da ısırabilirler çocuklarda ve atopik bireylerde tehlikeli alerjik reaksiyonlar oluşabilir. Isırmaya bağlı endişeler olması durumunda, derhal bir hekime başvurulmalıdır.
Kurbağa avlayan bir çıyan
Kurbağa avlayan bir çıyan
cowyeow


  • Kırkayak: Gövdelerinin ventrali yumuşak yapıda olup, baş ve bacaklarını korumak için vücudu spiral şeklinde kıvırırlar ve kolayca yuvarlanırlar. Birçok tür tehlike anında avcıyı uzaklaştıran kötü kokulu bir sıvı salgılarlar.
Kırkayak savunma pozisyonu
Kırkayak savunma pozisyonu
puredefensepestsolutions


Habitat

  • Çıyanlar ve kırkayaklar genellikle çürümüş ağaç kütüklerinin ve yapraklarının altında, ağaç kabuğu ve taşların alt kısımları gibi nemli ve izole alanları tercih ederler.
Ev çıyanı (Scutigera coleoptrata)
Ev çıyanı (Scutigera coleoptrata)
Gökhan Eren


Not: Çıyan ve kırkayak İngilizcede sırasıyla ''centipede'' ve ''millipede'' olarak adlandırılmaktadır.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
16
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 8
  • Muhteşem! 7
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Umut Verici! 2
  • İğrenç! 2
  • Korkutucu! 2
  • Bilim Budur! 1
  • İnanılmaz 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: DoMyOwn | Arşiv Bağlantısı
  • Orkin. Centipedes Vs. Millipedes?. (1 Aralık 2019). Alındığı Tarih: 1 Aralık 2019. Alındığı Yer: Orkin | Arşiv Bağlantısı
  • ThoughtCo. Differences And Similarities Between A Centipede And A Millipede. (1 Aralık 2019). Alındığı Tarih: 1 Aralık 2019. Alındığı Yer: ThoughtCo | Arşiv Bağlantısı
  • Terminix. Are Millipedes And Centipedes Poisonous. (1 Aralık 2019). Alındığı Tarih: 1 Aralık 2019. Alındığı Yer: Terminix | Arşiv Bağlantısı
  • Difference Between. Difference Between Centipede And Millipede. (2 Aralık 2019). Alındığı Tarih: 2 Aralık 2019. Alındığı Yer: Difference Between | Arşiv Bağlantısı
  • PetsWiki. Centipede Vs Millipede. (2 Aralık 2019). Alındığı Tarih: 2 Aralık 2019. Alındığı Yer: PetsWiki | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 23/11/2024 21:38:38 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8089

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Kategoriler ve Etiketler
Tümünü Göster
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Araştırmacılar
Hormon
Lipit
Kelebek
Keşif
Ağız Sağlığı
Genetik
Teyit
Sürüngen
Görme
Tüyler
Mitler Ve Gerçekler
Hayvanlar
Salgın
Klinik Mikrobiyoloji
Viroloji
Matematik
Eşey
Kedigiller
Karar Verme
Büyük Patlama
Kurbağa
Yılan
Devir
Dışkı
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. DoMyOwn, et al. Çıyanlar ve Kırkayaklar Arasındaki Farklar Nelerdir?. (1 Aralık 2019). Alındığı Tarih: 23 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8089
DoMyOwn, -., Eren, G., Türkoğlu, P. (2019, December 01). Çıyanlar ve Kırkayaklar Arasındaki Farklar Nelerdir?. Evrim Ağacı. Retrieved November 23, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8089
-. DoMyOwn, et al. “Çıyanlar ve Kırkayaklar Arasındaki Farklar Nelerdir?.” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 01 Dec. 2019, https://evrimagaci.org/s/8089.
DoMyOwn, ---. Eren, Gökhan. Türkoğlu, Pedram. “Çıyanlar ve Kırkayaklar Arasındaki Farklar Nelerdir?.” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, December 01, 2019. https://evrimagaci.org/s/8089.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close