Brontosaurus Geri Döndü: Meşhur Dinozorun Gerçekten Ayrı Bir Cins Olduğu Düşünülüyor!

Dünya üzerinde bugüne kadar yürümüş en büyük hayvanlardan bazıları, uzun boyunlu, uzun kuyruklu ve "sauropodlar" olarak bilinen dinozorlardır. Bunlardan en meşhuru da "yıldırım kertenkelesi" anlamına gelen adıyla Brontosaurus'tur. Her ne kadar popüler kültürde çok derin bir yer edindiyse de, bilim insanları 1 asır öncesine kadar böyle bir canlının yaşadığını düşünmüyordu.

Brontosaurus cinsi ilk olarak 1879'da meşhur paleontolog Othniel Charles Marsh tarafından tanımlanmıştır. Türün ilk örneği halen Yale Üniversitesi'nin Peabody Doğal Tarih Müzesi'nin Büyük Salon'unda sergilenmektedir. Ancak 1903'te, paleontolog Elmer Riggs Brontosaurus cinsinin aslında Apatosaurus ile aynı cins olduğu keşfetti. Bu cins, Marsh tarafından 1877'de tanımlanmıştır. Bu tür vakalarda bilimsel isimlendirme kurallarına göre en eskiden belirlenmiş olan isim önceliğe sahiptir. Bu nedenle Brontosaurus ismi ölmüş, Apatosaurus geçerli isim haline gelmiştir.

Ancak yeni yapılan bir araştırma Brontosaurus'u küllerinden yeniden canlandırabilir. Anlaşılan o ki Apatosaurus ve Brontosaurus fosilleri birbirine çok benzese de, aslında farklı cinslerdir. Araştırmanın baş yazarı olan Portekiz'deki New University of Lisbon'dan omurgalı paleontologu Emanuel Tschopp şöyle söylüyor:

Genellikle Brontosaurus cinsi Apatosaurus cinsinden kolaylıkla boyna bakarak ayırt edilebilir. İkincisinde boyun daha uzun ve daha geniştir. Dolayısıyla her ne kadar ikisi de devasa ve sağlam hayvanlar olsa da, Apatosaurus cinsi Brontosaurus'tan çok daha büyüktür.

Neredeyse 300 sayfayı bulan ve 81 sauropod dinozorun 477 farklı fiziksel özelliğini analiz eden araştırma, 5 senelik çalışmaya ve Avrupa ile ABD'deki sayısız müze koleksiyonlarını incelemeye dayanıyor. Araştırmanın başlangıçtaki amacı sauropodların ailelerinden biri olan diplodocid türlerinin birbirleriyle ilişkilerini netleştirmekti. Bu gruba Diplodocus, Apatosaurus ve şimdi de Brontosaurus dahildir.

Bilim insanlarının vardığı sonuca göre 3 farklı Brontosaurus türü bulunmaktadır: İlk keşfedilen Brontosaurus excelsus ile B. parvus ve B. yahnahpin. Tschopp ve iş arkadaşları Octávio Mateus ve Roger Benson araştırmalarının detaylarını 7 Nisan 2015'te PeerJ dergisinde yayınladı. Peabody'deki omurgalı paleontolojisi ve omurgalı zoolojisi küratörü olan ve araştırmada yer almayan Jacques Gauthier şöyle diyor:

Brontosaurus hakkında bilgiler okuyarak büyüdüm. Ne müthiş bir isim! Yıldırım kertenkelesi... Apatosaurus beni hiç öyle çekmemişti.

İngiltere'deki Bristol Üniversitesi'nden omurgalı paleontologu olan ve araştırmada yer almayan Mike Taylor, araştırmayla ilgili en heyecan verici şeyin "grubun inanılmaz kapsamlı çalışması ve güzel bir şekilde detaylandırılmış bilgilendirici görselleri ve tüm çalışmalarını tekrarlanabilir ve doğrulanabilir hale getirmek için verdikleri çaba" olduğunu söylüyor. Belirttiğine göre bu araştırma yepyeni bir standart belirliyor. Dahası, araştırmacılara duyduğu hayranlığı da dile getirmekten çekinmiyor. Kaliforniya'nın Pomona kentindeki Western University of Health Sciences'dan omurgalı paleontologu Mathew Wedel da Taylor'a katılıyor ve "bundan sonra on yıllar boyunca yürütülecek araştırmalar bunun üzerine inşa edilecek" diyor.

Tschopp, araştırmalarının bundan 15 sene önce yapılacak olsa bu kadar detaylı olamayacağını vurguladı. Bu dinozorların gerçekte nasıl göründüğünü yeniden araştırmak ve Brontosaurus'a yeni bir nefes üflemek ancak son yıllarda Apatosaurus ve Brontosaurus benzeri dinozorlar keşfedilmesiyle mümkün oldu.

Utah Eyalet Üniversitesi'nin Eastern's Tarih Öncesi Müzesi'nde paleontoloji yöneticisi ve küratörü olan Kenneth Carpenter her ne kadar araştırmayı etkileyici bulsa da, araştırmada kullanılan Apatosaurus fosilinin hiçbir zaman detaylı tanımlanmadığını belirtiyor ve eğer ki araştırmacıların onu Brontosaurus ile karşılaştırmak istiyorlarsa, bu detaylı analizi yapmış olmaları gerektiğini vurguluyor. Şöyle soruyor:

Brontosaurus geçerli bir tür müdür? Belki de; ancak yargının halen verilemeyeceği kanısındayım.

Sonuç olarak Taylor şöyle belirtiyor:

Bulgular, sauropodların çok daha çeşitli ve sandığımızdan çok daha etkileyici olduğunu gösteriyor. Gerçekten de, Brontosaurus cinsinin Apatosaurus cinsinden ayrı olduğunu göstermek, buzdağının sadece görünen ucuydu. Amerikan Doğa Tarihi Müzesi'nde bulunan apatosaur fosili de muhtemelen henüz tanımlanmamış ayrı bir cins. Tokyo'da bulunan diğer fosil de muhtemelen öyle. Tamamen ayrı ve yeni bir tür dinozor.

Wedel ise konuyu şöyle toparlıyor:

Kuzey Amerika'da Geç Jurasik Dönem'e ait bu sauropod çeşitliliği, içlerinde yaşadıkları zamanın tuhaf bir dönem olduğunu gösteriyor. Oldukça zor şartların olduğu bir zaman diliminde bu canlıların cidden patlama yaşadığını görüyoruz. Bu da, kendilerine yetecek kadar besini nereden buldukları sorusunu doğuruyor. Bir diğer deyişle araştırma Brontosaurus'u diriltmiş olsa da, beraberinde birçok soru işaretini de getirdi.