Webb, yakınlardaki M83 galaksisinin kalbinde bir kara deliğin ipuçlarını tespit etti!

NASA/ESA/CSA James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanan gökbilimciler, yakınlardaki sarmal gökada Messier 83'ün (M83) kalbinde uzun zamandır aranan süper kütleli bir kara deliğin varlığını öne süren kanıtlar keşfettiler. Webb'in Orta Kızılötesi Aleti (MIRI) sayesinde mümkün olan bu şaşırtıcı bulgu, bir galaksinin merkezinde büyüyen bir kara delik olan aktif bir galaktik çekirdeğin (AGN) habercisi olabilecek yüksek derecede iyonize neon gazını ortaya koyuyor.Güney Pinwheel galaksisi olarak da bilinen M83 uzun zamandır bir bilmecedir. Büyük sarmal galaksiler sıklıkla AGN'lere ev sahipliği yaparken, gökbilimciler M83'te bir tane olduğunu doğrulamak için onlarca yıldır mücadele ediyor. Önceki gözlemler, orada süper kütleli bir kara delik varsa, bunun uykuda olması veya kalın tozun arkasında saklanması gerektiğini ima ediyordu. Şimdi, Webb'in benzeri görülmemiş hassasiyeti ve mekansal çözünürlüğü, aksi yönde işaretler ortaya koydu.

"M83 çekirdeğinde yüksek oranda iyonize neon emisyonu keşfimiz beklenmedik bir şeydi," diyor ABD'nin Baltimore kentindeki Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'nde Avrupa Uzay Ajansı için AURA ile yapılan yeni çalışmanın baş yazarı Svea Hernandez. "Bu imzaların üretilmesi için büyük miktarda enerji gerekiyor; normal yıldızların üretebileceğinden daha fazla. Bu, şimdiye kadar belirsiz olan bir AGN'nin varlığını güçlü bir şekilde gösteriyor."

"Webb'den önce, M83'ün çekirdeğinde bu kadar zayıf ve son derece iyonize gaz imzalarını tespit edecek araçlara sahip değildik," diye ekledi Svea. "Şimdi, inanılmaz orta kızılötesi duyarlılığıyla, sonunda galaksinin bu gizli derinliklerini keşfedebiliyor ve bir zamanlar görünmez olanı ortaya çıkarabiliyoruz."

Webb'in MIRI ile yaptığı orta kızılötesi gözlemler, gökbilimcilerin tozun içinden bakmalarına ve galaktik çekirdeğin yakınındaki küçük kümelerde yüksek oranda iyonize olmuş gazın belirgin işaretlerini tespit etmelerine olanak sağladı. Bu imzaları oluşturmak için gereken enerji, süpernovaların veya diğer yıldız süreçlerinin sağlayabileceğinden önemli ölçüde daha yüksektir ve bu da AGN'yi en olası açıklama haline getirir. Ancak, yıldızlararası ortamda aşırı şok dalgaları gibi alternatif senaryolar hala araştırılmaktadır.

"Webb, galaksiler hakkındaki anlayışımızda devrim yaratıyor," diyor Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'nden ortak yazar Linda Smith. "Yıllarca, gökbilimciler M83'te bir kara delik aradılar ama başaramadılar. Şimdi, sonunda bir kara delik olabileceğini düşündüren ikna edici bir ipucumuz var."

"Bu keşif, Webb'in nasıl beklenmedik atılımlar yaptığını gösteriyor," diye devam etti Smith. "Gökbilimciler M83'te bir AGN'nin varlığını dışladıklarını düşünüyorlardı, ancak şimdi geçmiş varsayımları sorgulayan ve keşif için yeni yollar açan yeni kanıtlarımız var."

Ekip, gazın doğasını daha fazla araştırmak ve M83'te süper kütleli bir kara deliğin varlığını doğrulamak için Atacama Büyük Milimetre/milimetre altı Dizisi (ALMA) ve Çok Büyük Teleskop (VLT) gibi diğer gözlemevlerini kullanarak takip çalışmaları planlıyor. Bu ek gözlemler, yeni tespit edilen emisyonun kesin olarak bir AGN'den mi yoksa başka yüksek enerjili süreçlerin mi kaynaklandığını belirlemeye yardımcı olacak.Bu çalışma, Webb'in galaksiler içindeki gizli yapıları ortaya çıkarma yeteneğini gösteriyor ve kara delik astrofiziği alanında daha fazla keşfe kapı açıyor. Gökbilimciler Webb'in yeteneklerinin sınırlarını zorlamaya devam ettikçe, evrenin en anlaşılması zor gizemleri daha da netleşiyor.

^[1]