Kozmosun Sessizliği: Dünya Dışı Yaşamı Arayan Bilimin Yolculuğu

Uzay neredeyse hiçlikten oluşuyor. Yine de bu hiçliğin arasında, her köşesinde yaşamla kaynaşan Dünya'nın sesi yükseliyor. Var olduğunu bildiğimiz tek canlı biziz. İnsanlığın yalnız varoluşunun sesi neredeyse sağır edici ve bu da şu ünlü soruyu akla getiriyor: Yalnız mıyız?

İnsanın uzaya ve varoluşa olan merakı giderek artarken, John F. Kennedy'nin 1961'de Ay'a insan gönderme duyurusundan, NASA’nın Mars'a insan gönderme gibi daha iddialı planına kadar, insanlar sürekli olarak bilgi ve güç sınırlarını zorluyor.

Peki, ne kadar ileri gidebiliriz?

Dünya dışı zekâ araştırması, evrende akıllı yaşamın varlığına dair kanıt arayışında yürütülen en kapsamlı projelerden biriydi. Program kapsamında, kozmik ölçekte radyo sinyallerini taramak amacıyla 42 yüksek kapasiteli radyo teleskoptan oluşan bir dizi gözlemevi inşa edildi. Bu teleskoplar, olası uygarlıkların teknolojik faaliyetlerinden kaynaklanabilecek dar bantlı sinyalleri tespit etmeyi hedefliyordu.

Ancak yarım asrı aşan gözlemler ve milyonlarca dolarlık yatırımlara rağmen, şu ana dek dünya dışı zekâya işaret eden hiçbir doğrulanabilir sinyal tespit edilemedi. Günümüzde bu 42 teleskop faal durumda değil ve birçoğu kullanılmadan kalmış ve zamanla pasif hale gelmiştir. Yine de bilim dünyasında, evrende yaşam olasılığının tamamen göz ardı edilmediği yeni teknolojiler, daha hassas dedektörler ve farklı dalga boylarında yapılan çalışmalarla umutların sürdüğü görüşü hâkimdir.

Stephen Hawking, uzaylı yaşamı bulmak için şimdiye kadarki en iddialı planı duyurmuştu. Tarama 50 kat daha hassas olacak ve herhangi bir uzaylı aramasının şimdiye kadar gerçekleştirdiği gökyüzünün 10 katını kapsayacak şekilde ayarlandı. Gökbilimciler, fizikçiler ve bilim insanları, 10 yıllık bir süre içinde uzaylılar için en kapsamlı aramayı yapmak üzere bir araya geliyor ve plan, 100 milyon dolarlık bir bütçe ve Batı Virginia'daki Green Bank Gözlemevi (gezegendeki en büyük yönlendirilebilir teleskop) ve Yeni Güney Galler'deki Parkes Gözlemevi dahil olmak üzere gezegendeki en güçlü gözlemevlerinde binlerce saatlik zamanı içeriyor. Ayrıca, diğer gezegenlerden gelen ışınları aramak için en kapsamlı optik lazer iletimi aramasını gerçekleştirecek olan Kaliforniya'daki Lick Gözlemevi de yer alıyor.

Kapsamlı arama, Samanyolu'ndaki en yakın 1 milyon yıldızı ve en yakın 100 galaksiyi tarayacak ve aramanın tamamlanması biraz zaman alacak ve sonuçları incelemek çok daha fazla zaman alacak. Ancak sonuçta, Hawking'in Kraliyet Bilimler Akademisi'nde söylediği gibi, "Yaşamın Dünya'da kendiliğinden ortaya çıktığına inanıyoruz, bu yüzden sonsuz bir evrende başka yaşam oluşumları da olmalı", bu yüzden buna değecek. 10 yıl içinde, içinde yaşadığımız evren hakkında, tek başımıza veya birlikte daha fazla şey biliyor olacağız.

O zamana kadar yapabileceğimiz en iyi şey, bilimi öğretmek ve genç nesilleri bilgi edinmeye, ufuklarını her zaman genişletmeye teşvik etmek. Çünkü evreni anlamaya giden yol, yalnızca teleskoplardan değil; merak eden, sorgulayan ve hayal kuran insan zihninden geçiyor. Belki de bir gün, gökyüzünden gelen o ilk sinyali yine bu merak sayesinde duyacağız.