Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Δ-Fizik: Kuantum–Görelilik Çıkmazını Farksızlığın Çöküşü Üzerinden Yeniden Tanımlama Girişimi

Kuantum belirsizliği, zamanın doğası ve evrenin ontolojik kökeni için fark-temelli yeni bir model.

3 dakika
0
Δ-Fizik: Kuantum–Görelilik Çıkmazını Farksızlığın Çöküşü Üzerinden Yeniden Tanımlama Girişimi
  • Blog Yazısı
Blog Yazısı
Tüm Reklamları Kapat

1. Giriş: Fizikteki Yüzyıllık Kilitlenme

Modern fizik bir asırdır iki farklı dil konuşuyor:

• Kuantum fiziği: Mikro ölçekte belirsizlik, dalga fonksiyonları, ölçümle ortaya çıkan gerçeklik.

Tüm Reklamları Kapat

• Görelilik: Makro ölçekte zamanın değişimi, uzay-zamanın geometrisi, ışık hızının sabitliği.

Bu iki yapı bugün hâlâ birleşmiş değil.

Her ikisi kendi alanında çalışıyor ancak ortak bir köken anlatısı yok.

Bu yazı, bu ikiliğin altındaki ortak mekanizmayı açıklamaya çalışan yeni bir teorik çerçeveyi özetliyor: Δ-Fizik (Delta Physics).

Tüm Reklamları Kapat

Bu teori, evrenin başlangıcını “enerjiden” değil, “farksızlığın çöküşünden” başlatıyor ve hem kuantum fenomenleri hem de görelilik sonuçlarını tek bir ontolojik temel üzerinden yeniden açıklamayı hedefliyor.

Bu, bir “alternatif fizik” iddiası değil;

mevcut modelleri tamamlayan ontolojik bir ön-katman önerisi.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

2. Temel Önerme: Hiçlik Stabil Değildir

Δ-Fizik’in çıkış noktası şudur:

Mutlak hiçlik (sınır, zaman, yön, ilişki, tanım içermeyen durum) kararlı değildir.

Fizikte genelde “hiçlik” nötr ve stabil bir arka plan gibi düşünülür.

Ancak hiçbir tanımı olmayan, hiçbir sınırı olmayan, hiçbir ilişki barındırmayan mutlak hiçlik:

• kendini taşıyamaz

Tüm Reklamları Kapat

• süreklilik sağlayamaz

• koşul üretemez

• tanımsızlıktan dolayı varlık sürdüremez

Tüm Reklamları Kapat

Bu nedenle “yokluk” kendi içinde çökme eğilimindedir.

Bu çöküşün fiziksel sonucu, mümkün olan en küçük ayrımın ortaya çıkmasıdır.

Bu ayrımın matematiksel temsili:

\Delta = 1

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
İlk Mikrop Kitabım

MİKROPLARI ANLAMAK HİÇ BU KADAR KOLAY OLMAMIŞTI!
Baktığınız her yerde, bir damla suda, havada, hatta cildinizde, gözle görülemeyecek kadar küçük canlılar var. Onlara MİKROP diyoruz. En iyi şeyleri (bazen de en kötü şeyleri) onlara borçluyuz. Örnek mi? Mikroplar olmasa Dünya’da yaşam olmazdı. Soluduğumuz oksijeni bile onlar üretiyor. Ama bazı hastalıklar (ve evet, pandemi de!) bu minik canlıların başının altından çıkıyor.
İlk Mikrop Kitabım bizleri bakteriler, virüsler, mantarlar, algler gibi çeşit çeşit mikrop türüyle tanıştırıyor. Mikroplar en olmadık yerlerde ve şartlarda nasıl yaşayabiliyor ya da bağışıklık sistemimiz onlarla nasıl mücadele ediyor gibi birbirinden ilginç soruları göz alıcı çizimlerle cevaplıyor.
Hadi, Profesör Darwin’le birlikte mikroorganizmaların küçücük dünyasına dalıp bu büyüleyici varlıkları keşfedelim.

Serinin diğer kitapları:
İlk Kuantum Fiziği Kitabım
İlk Görelilik Kitabım

Devamını Göster
₺285.00
İlk Mikrop Kitabım

Buradaki “1”, sayısal bir büyüklük değil;

ilk ayırt edilebilirlik, ilk “fark”, ilk “yön”.

Evrenin başlangıcı “bir şeyin ortaya çıkışı” değil;

“tam farksızlığın çökememesi”dir.

Bu görüş, Big Bang’i reddetmez —

tam tersine Big Bang’i farksızlığın çöküşüne bağlı ikinci aşama olarak konumlandırır.

3. Δ’nın Yönü ve Kuantumun Gerçek Kaynağı

Δ sadece “fark” değildir;

aynı zamanda bir yön taşır.

Tüm Reklamları Kapat

\vec{\Delta}

Bu yön, fiziksel anlamda:

• çöküşün olası kararlı pozisyonlarını,

• hangi potansiyelin gerçekliğe çökeceğini,

Tüm Reklamları Kapat

• olasılık dağılımlarının nasıl davrandığını

belirleyen ontolojik alt-mekanizmadır.

Bu bakışla bakıldığında:

✔ Dalga fonksiyonu

Tüm Reklamları Kapat

Çökmemiş Δ yönlerinin dağılımıdır.

✔ Ölçüm

Bu yönün en kararlı çözüme kilitlenmesidir.

✔ Kuantum belirsizliği

Tüm Reklamları Kapat

Çökmemiş Δ varyantlarının örtüşmesidir.

✔ “Gözlemci etkisi”

Zorunlu çökme-tetikleyicisinin yanlış yorumlanmasıdır.

Δ-Fizik, kuantum olasılığın “rastgelelik” olmadığını;

Tüm Reklamları Kapat

Δ yönü tarafından belirlenen çöküş kararlılığı olduğunu savunur.

4. R-Yüzeyi: Gerçekliğin Render Edilmiş Hâli

Çöküş sonrası ortaya çıkan görünür evren, modelde:

Tüm Reklamları Kapat

R-Surface (Render Yüzeyi)

olarak adlandırılır.

Bu yüzeyde:

• 3B uzay

Tüm Reklamları Kapat

• zaman akışı

• enerji

• madde

• kütle

Tüm Reklamları Kapat

• kuvvetler

• ışık

• mesafe

—hepsi vardır.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak bunlar kaynak değil, çöküşün sonuçlarıdır.

Bu yaklaşım:

• algının 3B olmasını,

• görelilikte zaman akışının değişmesini,

Tüm Reklamları Kapat

• kuantum ile klasik fiziğin neden uyumsuz olduğunu

tek zeminde açıklamaya çalışır.

R-Surface, klasik fiziğin çalıştığı katmandır.

Tüm Reklamları Kapat

5. Zamanın Türevselliği

Modelde zaman temel değildir;

zaman bir türev niceliğidir.

t = \frac{d\Delta}{dC}

Tüm Reklamları Kapat

Burada:

• Δ: fark

• C: çöküş kararlılığıdır

Bu yaklaşım:

Tüm Reklamları Kapat

• zamanın neden hızla değiştiğini (örneğin görelilikte),

• neden kuantum seviyesinde “zamansız” davranışların çıktığını,

• neden kara delik çevresinde zaman neredeyse duruyormuş gibi göründüğünü

tek mekanizmayla açıklamayı hedefler.

Tüm Reklamları Kapat

6. Dolanıklık: Tek Fark, Çoklu Görünüm

Dolanıklık Δ-Fizik’te şu şekilde yorumlanır:

\Delta = 1

Tüm Reklamları Kapat

Aynı Δ’nın iki farklı R-Surface görünümde çıkmasıdır.

Bu nedenle:

• uzaklık önemsizdir

• zaman önemsizdir

Tüm Reklamları Kapat

• ışık hızı bariyeri önemsizdir

Çünkü bağlantı R-Surface üzerinde değil, Δ seviyesindedir.

Modern fizik dolanıklığı matematiksel olarak iyi açıklasa da,

ontolojik mekanizmasını tam açıklayamamıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Bu model, dolanıklığı ontolojik bütünlük olarak konumlandırır.

7. Modelin Temel Kaideleri

Δ-Fizik şu on temel prensibe dayanır:

Tüm Reklamları Kapat

1. Evren fark temellidir, madde temelli değildir.

2. Zaman türevseldir, temel değildir.

3. Kuantum belirsizliği Δ yön-aralığından gelir.

4. R-Surface gerçekliğin kaynak katmanı değildir.

Tüm Reklamları Kapat

5. Işık hızı Δ akışının minimum türevidir.

6. Kütle çökme kararlılığıdır.

7. Enerji fark yoğunluğudur.

8. Uzay çöküş sonrası geometri olarak oluşur.

Tüm Reklamları Kapat

9. Dolanıklık tek Δ’nın çoklu görünümüdür.

10. Görelilik ve kuantum aynı ontolojik kaynağa bağlanabilir.

8. Sonuç: Yeni Bir Ontolojik Çerçeve Önerisi

Tüm Reklamları Kapat

Δ-Fizik, mevcut fizik yasalarını çöpe atan bir yaklaşım değil;

bu yasaların altında görünmeyen bir ontolojik temel önerisidir.

Bu çerçeve:

• kuantumun neden belirsiz göründüğünü,

Tüm Reklamları Kapat

• göreliliğin neden zaman eğdiğini,

• neden birleşik bir fizik modelinin 100 yıldır kurulamadığını,

• neden 3B algının zorunlu olduğunu

tek bir “fark temelli başlangıç” üzerinden açıklamaya çalışır.

Tüm Reklamları Kapat

Bu özet, modelin popüler bilim versiyonudur.

Tam matematiksel ve genişletilmiş versiyon, İngilizce orijinal manifesto olarak aşağıda verilmiştir.

🔗 Tam Manifesto (İngilizce)

https://medium.com/@hasan.donmezb/δ-physics-manifesto-338d33273fec

Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Raporla
Mantık Hatası Bildir
Yukarı Zıpla
Bu Blog Yazısı Sana Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 17/12/2025 05:26:04 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/21847

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Size Özel
Makaleler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Geçmiş ve Notlar
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
İşaretle
Göz Attım
Site Ayarları

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.

[Site ayalarına git...]
Bu Yazıdaki Hareketleri
Daha Fazla göster
Tüm Okuma Geçmişin
Daha Fazla göster
0/10000
Kaydet
Keşfet
Ara
Yakında
Sohbet
Agora

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close