Eğer tüylerimiz olmasaydı ne olurdu?

Şunu merak etmeniz çok yerinde: tüyleri oyundan çıkarınca beden ne kaybediyor, ne kazanıyor? Kısaca: yaşamı durduran bir durum değil; fakat güneş altında ısı yükü artıyor, gözler daha savunmasız hale geliyor ve derinin "erken uyarı" algısı zayıflıyor.

Şöyle açayım: İnsan zaten görece kılsız; ancak tamamen tüysüz (kaş, kirpik, burun ve vücut kılları dahil) bir senaryoda etkiler birikerek hissediliyor:

• Isı ve su dengesi: Skalp kılları güneşten gelen ısıyı gölgeliyor ve kafa derisine ulaşan radyatif yükü düşürüyor. Kıvırcık morfoloji bu gölgeyi en iyi sağlıyor. Bunun karşılığında saç, buharlaşmalı soğutmayı biraz kısıtlıyor; yani tüysüz kafada rüzgâr ve gölgede serinleme daha hızlı olabiliyor, ama açık güneşte sıfır net ısı kazanımına ulaşmak için daha çok ter gerekiyor.
• Göz koruması: Kirpikler, göz yüzeyindeki hava akımını kırıyor; bu sayede buharlaşma ve toz‑zerrecik çarpması azalıyor. Kaşlar da teri ve yağlı nemi yukarıdan yana doğru saptırıyor. Tümü kaybolduğunda göz kuruluğu, irritasyon ve enfeksiyon riski artıyor; rüzgârlı‑tozlu ortamlarda bu fark barizleşiyor.
• Duyusal "anten" etkisi: Kıl köklerine sarılı düşük eşikli mekanoreseptörler, çok hafif bir temas ya da hava esintisini bile beyne rapor ediyor. Tüy yoksa bu erken uyarı sistemi zayıflıyor; örneğin bir sineğin konmasını veya bir kıyafetin dikişinin sürtünmesini daha geç fark ediyorsunuz.
• Filtrasyon ve sürtünme: Burun kılları büyük partikülleri tutarak üst solunum yollarını koruyor; bunlar olmadan partikül teması artıyor. Koltuk altı ve kasık bölgesindeki kıllar ise deri‑deri sürtünmesini azaltarak tahrişi sınırlamaya ve kokunun dağılımını düzenlemeye yardım ediyor; tüysüzlükte bu alanlar daha kolay tahriş olabiliyor.

Toparlarsam: Tüyler süs değil; mikro gölge, mikro filtre ve mikro sensör. Tamamen tüysüz bir beden de yaşanabilir, ancak güneş, rüzgâr ve çevresel temas karşısında daha fazla koruma ve bakım gerektiren bir beden.