Merhaba!
Sadece sıvıdan oluşan gezegenlerden ziyade gökyüzüne baktığında gördüğün birçok yıldız aslında gazların, Kütleçekim etkisi altında bir noktada toplanmasından oluşmaktadır.
Kendi güneş sistemimizden bahsetmek gerekirse, Jüpiter ve Satürn neredeyse tamamen hidrojen ve helyumdan oluşan gaz devleri ama “sadece gaz” demek tam doğru değil.
Bu gezegenlerin çoğunun merkezinde muhtemelen kayadan ve buzdan oluşmuş küçük bir çekirdek vardır. Bu gezegenler çok büyük kütleli olmadıkları için füzyon ile yakıt üretmelerine gerek kalmaz bu sebep ile yalnızca etrafında döndüğü merkezcil yıldızın(ki o şey güneşimizdir) yaydığı ışınları yansıtır.
Peki %100 gazdan oluşan herhangi bir gezegen var mı?
evrende tamamen gazdan, yani çekirdeği hiç olmayan bir gezegen yok.
Neden?
Bir gezegenin oluşabilmesi için önce toz ve buz parçacıkları birleşip katı bir çekirdek oluşturur.
Bu çekirdek yeterince büyüyünce çevresindeki gazları (özellikle hidrojen ve helyumu) çeker.
Böylece “gaz devi” olur. Ama oluşum süreci gereği çekirdeksiz kalamaz.
Gaz devlerinin yapısı
Jüpiter ve Satürn gibi devlerin kütlelerinin büyük kısmı gazdır.
Ama merkezlerinde muhtemelen Dünya büyüklüğünde katı/yoğun bir çekirdek vardır.
Hatta Jüpiter’de çekirdeğin üstünde “metal hidrojen” tabakası bile bulunur.
İstisna olabilir mi?
Teorik olarak, çok büyük kütleli ve sıcak bir “kahverengi cüceye yakın” gezegen varsa çekirdeği eriyip tamamen gaz haline gelmiş olabilir. Ama bu durumda ona “gezegen” mi yoksa “yıldız adayı” mı diyeceğimiz tartışmalı olur.
Bugüne kadar gözlemlenen tüm gezegenlerin merkezinde bir şekilde yoğunlaşmış madde (çekirdek veya sıkışmış hidrojen tabakaları) olduğu düşünülüyor.
Kısacası: Evrende “sadece gazdan oluşan, hiç çekirdeği olmayan” bir gezegenin varlığına dair kanıt yok. Bildiğimiz tüm gaz devlerinin en azından küçük bir çekirdeği var.
Kaynaklar
-
S. Hawking. (2013). Zamanın Resimli Kısa Tarihi. ISBN: 9786051067605. Yayınevi: Alfa Yayınları.
-
Y. Özdemir. (2008). Gizemli Evren. ISBN: 9786254029493. Yayınevi: Nobel Akademik Yayıncılık.
-
M. Kılıç. (2025). Her Şeyin Teorisi. ISBN: 9786250069271. Yayınevi: MUSTAFA KILIÇ.
-
A. Beiser. (2012). Modern Fiziğin Kavramlari. ISBN: 9789756885185. Yayınevi: 3D YAYINEVİ.