Bağımlı olmanın ardındaki bilim nedir?

Merhaba

Sorduğunuz sorunun nedeni beyinin tatmin hormonu olan dopamindir. Anlatacaklarım yüzeysel olabilir. Belki ufak tefek bilgi hataları da olabilir ama isterseniz ilginizi çekerse araştırabilirsiniz.

Öncelikle dopamin birçok görevi olsa da bu konuda beynin mutluluk hormonudur ve beynimizde olan ödül mekanizmasını tetikler. Mesela telefon, sigara ya da porno kolay bir şekilde beyni uyarabilir, beyin de bu uyaranlardan tatmin olup dopamin salgısını kolayca artırır çünkü bir zorluğu yoktur. Mesela ders çalışmak, kitap okumak uzun süreli bir eylemdir. Bu eylemlerle dopamine ulaşmak yoğun emek ve beynin çalışmasını gerektirdiğinden beyin bunları tercih etmez. Beyin en fazla dopamine en kısa yoldan ulaşmayı ister çünkü daha az emekle daha çok dopamin eldesi en kârlı iştir. Ayrıca dopamin reseptörleri tıpkı koku reseptörleri gibi bir yerden sonra uyarılara tepki verememeye başlar. Bu da sizi sigara örneğinden gideceksek daha çok sigara sigara içmenize veya daha farklı aromalı sigara içmenize neden olacaktır. Vee bu neden bağımlılığa dönüşüyor sorusuna da açıklık getirelim. Bunu da yine sigara üzerinden yapalım(siz istediğiniz bağımlılığa uyarlayabilirsiniz)

Dediğimiz üzere bu alışkanlıklar beynin çok kolay hazzolmasını sağladığından onu bırakınca yerine getireceğiniz bir iş ondan daha fazla dopamin salgılatmazsa beyin bu durumdan rahatsız olup sizin sigara içmenizi isteyecektir. Ayrıca dopamin siz sigarayı içerken değil siz sigara içmeyi düşünürken daha çoktur.^[2] Yani dopamin sizin o işi yapma istediğinizi artırır. Sigara arzuladığınız o vakti başka sağlıklı aktivitelerle doldurarak, bu zaman zarfında iradeli olup bunun beyninizin size karşı olan ufak bir oyunu olduğunu anlayıp içmezseniz eğer bu bağımlılığı zamanla yok edebilirsiniz çünkü beyin zamanla buna alışır. ^[1]