Selam!
Öncelikle sorunu okuduğumda benim de aklıma Split filmi geldi. Henüz izlemeyenler için gerçekten harika bir psikolojik gerilim filmi. Tam 24 farklı alteri bulunan Kevin Wendell Crumb adlı karakterin bir grup kızı kaçırmasıyla başlıyor hikaye. Mutlaka izlenmeli.
Şimdi soruna dönersek; böyle bir şey gerçekten mümkün olabilir mi?
Evet, Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (DKB)[1] (eski adıyla Çoklu Kişilik Bozukluğu) olan bireylerde, farklı kimliklerin (alterlerin) farklı fizyolojik tepkiler ve tıbbi durumlar göstermesi bilimsel olarak belgelenmiş bir olgudur. Ancak bunun sınırları ve mekanizması hala tam olarak anlaşılamamıştır.
Bilimsel Bulgular ve Olasılıklar
1. Fizyolojik Farklılıklar:
- DKB hastalarında farklı kişiliklerin (alterlerin) farklı gözlük reçetelerine ihtiyaç duyduğu, hatta bazılarının miyop olup bazılarının olmadığı vakalar belgelenmiştir.
- EEG (beyin dalgaları) ölçümlerinde, farklı kişiliklerin farklı beyin aktivite desenleri sergilediği gözlemlenmiştir.
2. Bağışıklık ve Alerjik Tepkiler:
- 1985'te yapılan bir çalışmada, bir alterin ciddi bir alerjik reaksiyon gösterirken başka bir alterin aynı maddeye hiçbir tepki vermediği rapor edilmiştir.
- Bazı vakalarda bir alter astım hastasıyken diğer alterin semptomsuz olduğu bildirilmiştir.
3. Endokrin ve Metabolik Farklılıklar:
- Diyabet gibi metabolik hastalıklar teorik olarak etkilenebilir çünkü stres ve bilinçaltı süreçleri insülin salgısını değiştirebilir. Ancak, ağır tip 1 diyabet gibi otoimmün hastalıkların doğrudan alterler arasında değişmesi pek olası değildir.
- Bazı vakalarda bir alterin kan şekeri seviyeleri normalken, başka bir alterin diyabetik semptomlar gösterdiği iddia edilmiştir. Ancak bunun kesin biyolojik mekanizması tam olarak bilinmemektedir.
4. Sinir Sistemi Üzerindeki Etkiler:
- Bazı alterlerin renk körü olup olmadığı tam olarak araştırılmamış olsa da, his ve duyularla ilgili bazı farklar olduğu bilinmektedir. Örneğin, bir alter acıyı hissederken diğerinin hissetmediği, hatta bazı alterlerin başka diller konuşabildiği gözlemlenmiştir.
Nasıl Açıklanabilir?
- Psikolojik ve Nörolojik Faktörler:
Beynimiz, bağışıklık sistemi ve otonom sinir sistemini etkileyebilir. Stres, hormon salgısını, kan şekeri seviyelerini ve bağışıklık tepkilerini değiştirebilir.
- Psikojenik Tepkiler:
Psikolojik olarak derinlemesine bölünmüş bilinç, bedensel işlevleri değiştirebilir. Örneğin, hipnoz altındaki birinin vücudunda belirli bölgelerde kızarıklık oluşabildiği gibi, DKB'deki alterler de farklı fizyolojik yanıtlar verebilir.[2]
Peki, Split Filmindeki Örnekler Gerçekçi mi?
Film, bazı gerçek vakalardan ilham almış olsa da, abartılı ve dramatize edilmiştir.
Gerçekçi olanlar: Farklı alerjik tepkiler, görme farklılıkları, hatta bazen kan şekeri değişiklikleri.
Abartılı olanlar: DNA seviyesinde büyük değişimler veya süper insan yetenekleri. DKB birine fiziksel olarak aşırı güç veya hayvani içgüdüler kazandırmaz.
Özetle, DKB’de alterler arasında belirgin fizyolojik farklılıklar gerçekten gözlemlenmiştir, ancak bunların kesin mekanizmaları halen tam olarak bilinmemektedir. Eğer renk körlüğü gibi bir durum gerçekten değişiyorsa, bu sinir sisteminin duyusal algıyı nasıl işlediğiyle ilgili olabilir. Ancak genetik olarak sabit olan bazı durumların (örneğin doğuştan gelen Tip 1 diyabetin tamamen kaybolması gibi) alterler arasında değişmesi pek olası görünmemektedir.
Umarım yardımcı olabilmişimdir. İyi çalışmalar![3]
Kaynaklar
- Cleveland Clinic. Dissociative Identity Disorder (Did). (15 Aralık 2016). Alındığı Tarih: 9 Mart 2025. Alındığı Yer: Cleveland Clinic | Arşiv Bağlantısı
- P. Org. What Are Dissociative Disorders?. Alındığı Tarih: 9 Mart 2025. Alındığı Yer: Psychiatry | Arşiv Bağlantısı
- P. Mitra, et al. (2023). Dissociative Identity Disorder. StatPearls [Internet]. | Arşiv Bağlantısı
