Ateşin yukarı doğru hareket etmesinin temel nedeni, sıcak havanın yükselme eğilimi ve yanma sürecinde oluşan hava akımlarıdır.
Sıca havanın yükselmesi, ısının hava molekülleri daha hızlı hareket eder ve birbirlerinden uzaklaşır. Bu da havanın yoğunluğunu azalttığı için daha az yoğun olan sıcak hava, daha yoğun olan soğuk havanın altında kaldığından dolayı yukarı doğru yükselir. Fizik yasalarına göre gaz molekülleri yüksek basınçtan alçak basınca doğru hareket eder ve ısınan havada da yüksek basınç vardır. Yani ısınan hava yükselir ve bu da alevin sürekli yukarı doğru hareket etmesini sağlar. Evlerimizdeki ısıtma sistemleri de bu prensipte çalışır, kaloriferler yere yakındır. Isıtılan hava tavana doğru yükselir ve yukarıdaki soğuk hava ile yer değiştirir. Sürekli bir sirkülasyon vardır.
Yanma sırasında, yanıcı maddenin oksijenle birleşmesiyle ısı ve ışık enerjisi açığa çıkar. Bu sırada oluşan sıcak gazlar, çevrelerindeki havayı ısıtır ve yukarı doğru haraket eder.
Ek bilgi; Yerçekiminin olmadığı ortamlarda uzay örneiğini verebiliriz, sıcak hava her yöne eşit şekilde yayılır ve alev küre şeklinde oluşur. Rüzgar da alevin şeklini ve hareketini etkileyen önemli bir unsurdur. Rüzgarlı havalarda alev, rüzgarın yönünde daha yüzeysel bir şekilde yanabilir.