Manyetik alan, manyetik bir şeyin içindeki ve etrafındaki boşlukta manyetik kuvvetin nasıl dağıldığını tarif etmek için kullandığımız bir araçtır. Yerin manyetik alanı, dünyanın sıvı dış çekirdeğindeki konveksiyon akımları ile oluşur. Dış çekirdekteki konveksiyon hareketleri, zaman içinde manyetik alanı meydana getirir.
Bu konveksiyon hareketlerinin dünyanın oluşumundan beri meydana geldiği düşünülmektedir. Yeryüzü çekirdeğinin içi katı, dışı sıvı demir termal hareketler ile kendi mağnetik alanlarını oluşturur.
Elektrik kuvvette kullandığımız küçük test parçacığı elektrondur. Manyetik kuvvet için eşdeğer bir parçacığın olmadığı ortaya çıkmıştır. Manyetik tek kutup terimi böyle bir parçacık için kullanılır. Bildiğimiz kadarıyla, manyetik tek kutup doğada bulunmaz ve doğadaki bütün manyetik alan kaynakları çift kutupludur.
Çoğumuz günlük hayattaki manyetik nesnelere aşinayızdır ve aralarında bir kuvvetin olabileceğini fark etmişizdir. Mıknatısların iki kutbu olduğunu ve mıknatısların yönüne bağlı olarak birbirlerini çektiklerini (zıt kutuplar) ya da ittiklerini (benzer kutuplar) algılamışızdır. Bunun ise mıknatısın etrafındaki bir bölgede gerçekleştiğini fark etmişizdir. Manyetik alan, işte bu bölgeyi tanımlar.
Pusula, manyetik alanda özgürce hareket edebilecek şekilde asılmış küçük bir mıknatıstan başka bir şey değildir. Diğer mıknatıslarda olduğu gibi, pusula iğnesinin de başka mıknatısların kutuplarınca çekilen ve itilen bir kuzey ve bir de güney kutbu bulunur. Pusula güçlü bir manyetik alana yerleştirildiğinde, itme ve çekme kuvvetleri iğneyi, alanın yönüyle aynı hizada olana kadar döndürür.
Manyetik alan çizgileri manyetik alanın güçlü olduğu bölgelerde doğal olarak kümelenir. Yani, manyetik alan çizgilerinin yoğunluğu o bölgedeki alanın gücünü gösterir.
Manyetik alan çizgileri herhangi bir yerde başlamaz veya bitmez, daima kapalı döngüler oluştururlar ve manyetik bir maddenin içinde devam ederler
Alanın yönünü gösterebilmek için bir yola ihtiyaç duyarız. Bu genellikle çizgi boyunca ok uçları çizilerek yapılır. Bazen ok uçları çizilmez ve yönü başka bir yolla göstermek zorunda kalırız. Tarihsel sebeplerden ötürü, bir bölgeyi 'kuzey', bir diğer bölgeyi ise 'güney' olarak işaretlemek ve alan çizgilerini sadece bu 'kutuplardan' çizmek gibi bir uygulama vardır. Alanın kuzeyden güneye giden çizgileri izlediği varsayılır. Kesinlikle rastgele olmasına ve bu konumlarda özel bir şey olmamasına karşın, genellikle 'N' (kuzey) ve 'S' (güney) harfleri manyetik alan kaynağının uç noktalarına yerleştirilir.
Dünya magnetik alanı, kuzey ve güney kutupları olan, merkezde yerleşmiş bir dipol mıknatıs (magnetic dipole) çubuk olarak ta tanımlanır. Dünyanın dönüş ekseni ile dipolün ekseni arasında yaklaşık olarak 11 derece fark vardır. Bu kuzey ve güney coğrafi kutuplarla, magnetik kutupların üst üste gelmediğini gösterir. Herhangi bir noktadaki yer manyetik alanı, ölçülen bileşen ve yön ile tespit edilir. Yerin içindeki dev mıknatıs Coğrafi kuzey-güney doğrultusu ile yaklaşık 11-15º lik bir açı yapacak şekilde konumlandığı için pusulanın belirtiği yön tam olarak coğrafi kuzey yönü olmayıp 11-15º arasında sapma yapar.
Kaynaklar
- Yazar Yok. Kaynak. (18 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 18 Nisan 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
- Yazar Yok. Kaynak . (18 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 18 Nisan 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı