Merhaba,
Sorunuzu cevaplamak için öncelikle neyi canlı veya cansız olarak sınıflandıracağımızı bilmemiz gerekir. Dünyadaki canlılık tanımına baktığımızda şunları söyleyebiliriz: bir canlı;
- Hücresel bir yapıya sahip olmak zorundadır.
- Homeostatik dengeye sahip olmalıdır. Yani canlı, kendi iç ortamındaki dengeyi sağlayabilmelidir.
- Metabolizma: Canlılık için olmazsa olmaz faktör enerjidir. Örneğin bitkiler temel olarak güneş ışığına ve karbondiyoksite muhtaçtır. Bunlar olmaksızın canlı bir bitkinin enerjisi olamayacağı için canlı, canlılığını koruyamaz.
- Üreme: Canlı, soyunu devam ettirebilmek zorundadır. Aksi taktirde kendisi yaşayabilse bile bir süre sonra öleceği için canlılık devam edemez.
Özetle, gördüğümüz her canlı hücresel bir yapıya, homeostatik dengeye, metabolizmaya ve üreme becerisine sahiptir. Bunlar olmaksızın bir canlının olması veya canlılığın devam edebilmesi mümkün değildir.
Dünya dışı bir yaşam arayışımızda genel olarak yukarıdaki özelliklere sahip canlılar ararız. Ancak evrenin bir yerlerinde başka yaşam formları da olabilir. İnsanların hayal gücünün eserleri olarak kitaplarda bazı varsayımsal canlı çeşitlerine rastlarız. İşte birkaç örnek:
Silikon Bazlı Yaşam: Kim Stanley Robinson'un Hareketli Mars romanında Mars'ta keşfedilen silikon bazlı yaşam formlarından bahsedilir. Dünyada'ki karbon bazlı yaşamın aksine silikon bazlı olan bu yaşam formları ancak bu sayede Mars'ın soğuk ve kurak ortamında hayatta kalmayı başarır.
Metan Bazlı Yaşam: John Varley'in Titan isimli romanında Satürn'ün Titan uydusunda keşfedilen ve metan bazlı olan canlı formlarından bahsedilir. Bunun sebebi uyduda bulunan bolca sıvı metandır.
Elektriksel Yaşam Formları: Stanisław Lem'in Solaris isimli romanında, Solaris isimli bir gezegende bilim insanlarının bulduğu, kendi bilincine sahip bir okyanustan bahsedilir. Bu okyanus elektriksel ve manyetik fenomenler sayesinde çevreyle etkileşim kurabilir.
Daha önce de söylediğim gibi romanlarda bahsedilen bu yaşam formları tamamen hayal ürünüdür. Hayal bile edemeyeceğimiz canlı türlerinin devasa evrenimizde bulunması muhtemeldir! Yani olabilir.
Ancak, sadece Dünya'daki yaşam formlarını bildiğimiz, başka hiçbir yaşam formuyla karşılaşmadığımız için diğer canlı formları nasıldır, nasıl davranır veya görünür, bunları bilemeyiz. Ayrıca evrim ve doğal seçilim canlılığın bulunabileceği başka gezegenlerde de olabilir. Bundan dolayı muhtemelen var olan yaşam formlarının neye benzediğini kestirmek pek mümkün değildir çünkü çevresel baskılar o canlıların neye benzeyeceğini belirler.
Hoşça kalın.