Gelecek geçmişi etkiler mi?

Geçmiş geleceği etkiler çünkü ufacık bir adım geçmişi insa eder. Ama gelecek henüz olmamıştır ve geçmişi etkilemesi icin bir hareket olmaz. Örneğin bugün bir kaza geçirirsem gelecekte bu kaza ile ilgili olaylar olabilir ama 5 yil sonra bir kaza geçireceksem dersem bu geçmişi ya da bugünü etkilemez çünkü bilmediğim bir şeydir.

Evrendeki uzay-zaman dokusunun dışına çıkmadan böyle bir şeyin testini gerçekleştirmek mümkün görünmüyor. Çünkü geçmişin değişmesi durumunda değişikliği fark etmek için gereken önceki durum bilgisine bu evrendeki kimse sahip olamayacak.

Peki biz asla tespit edemesek de olabilir mi? Bunun için varsayımsal ilerleyebiliriz fakat bu sefer de temporal paradokslarla karşılaşıyoruz. Bu paradoksların bir çok çeşidi mevcut. Örneğin bir zaman makinesi yapıp geçmişteki kendinizi bu makineyi yapmama konusunda ikna ederseniz gelecekte bu makineyi yapıp, geçmişteki kendinizi ikna edemezsiniz. Bunu tersine çevirirseniz de (yani geçmişinize zaman makinesi yapım talimatını gönderirseniz) sizin de geçmişinizde bu talimatı almış olmanız gerekeceğinden olay sıralamasında kimin kimden önce geldiğini bulmakta sorun yaşarsınız.

Sinema filmlerinde bu tür zamansal döngüler yapılabiliyor. Fakat bu filmlerde yapımcı film evreninin dışında bulunuyor. Bu sayede film evrenindeki zaman akışında hem geleceğe hem de geçmişe müdahale yapabiliyor. Film içindeki karakterler kesilip atılan ya da değiştirilen sahnelerden haberdar olamıyorlar. Bunu içinde bulunduğumuz evrene uygularsak, bir nedensellik döngüsünün olabilmesi için döngünün evrenin var oluşu ile birlikte (veya öncesinde ama bu da ayrı bir tartışma konusu) olması ve evrenin süper deterministik bir yapıda olması gerekiyor.

Teknik olarak, gelecek geçmişi etkilemez. Geçmişte olan biten olmuştur zaten. Fakat gelecek, geçmişte yapılan hataları veya doğru olduğunu düşündüğümüz yanlışları değiştirebilir.

Örneğin; hatalı bir yasa çıkarılsın ve hukuk hata yaptığını 10 sene sonra kabul etsin. Yasa 10 sene geriye giderek verilen hatalı kararların tamamını bozar. Verilen cezalar iptal edilir, ceza verilenlere tazminat ödenir v.s. Verilen ceza, 10 sene boyunca sicilinizde kayıt halinde olduğu halde, geçmişe yönelik olarak kaldırılabilir ve hiç olmamış gibi olabilir. Ama bu, sizin 10 sene boyunca sicilinizin bozuk olmasının neden olduğu zararları ortadan kaldırmaz.

Gelecek geçmişi etkilemez. Etkileyemez. Geçmişte olan şey olmuştur çünkü. Gelecekte ise daha olmamıştır. Tabii ki çoklu evren teorisine göre zamanın böyle işlediği evrenler olabilir, bilemeyiz. Sadece geçmişteki bir olay olmamış gibi davranılabilir.