Hormonların ve Endokrin Sistemin Evrimi ve ilkin oluşumu nasıldır?

Hormonların, vücut fonksiyonlarını koordine etmek için kan dolaşımında bulunan kimyasal bütünleştiriciler olduğu kavramı bir asırdan daha eskidir. Ancak ilk steroid hormonlarının geliştiği moleküllerin yaşının 4.000 milyon yıldan fazla olduğu tahmin edilmektedir ve bunların dahil olduğu endokrin sistem, ilk prokaryotik organizmanın var olmasından bu yana sürekli olarak gelişmektedir.

Özellikle endokrin steroid sinyallemesinin siklik AMP (cAMP) sinyallemesi ile birlikte evrimleşmiş olabileceği düşünülüyor. İlk ökaryotların evrimleştiği prokaryotik klonda steroidlerin ve siklik AMP'nin bir arada var olduğu düşünülüyor.

Mycetozoan taksonları ökaryotların kökenini ve evrimini incelemek için model sistemler sağlar. Hücresel cıvık küf (dictyostelid), bireysel hücrelerin bakterilerle beslenen amip olarak var olduğu bitkisel bir büyüme aşamasına sahiptir. Besin kaynağı tükendiğinde, sümüklüböcek benzeri bir plazmodium oluşturmak üzere bir araya gelirler ve bu da spor içeren meyve veren bir gövdeye dönüşür. Yiyecek mevcut olduğunda, sporlar serbest bırakılarak bireysel amipler üretilir ve yaşam döngüsü yeniden başlar.

Amiplerin plazmodyumda toplanmasını sağlayan çözünür iletişim faktörü, 'ikinci haberci' siklik AMP'den başkası değildir. Siklik AMP'nin, temel hücreden hücreye iletişime izin veren ancak kimyasal değişkenliği nedeniyle gerçek bir hormon olarak işlev göremeyen prototipik bir hücre dışı biyodüzenleyici olduğu öne sürülmüştür. Öte yandan, ilkel tek hücreli organizmaların hücre zarları muhtemelen steroidler ve retinoidler gibi terpenoid türevlerinden oluşuyordu.

Günümüz prokaryotları ve ökaryotları, steroid sentezi, etki ve katabolizmanın ortak biyokimyasal mekanizmalarını paylaşmaktadır. Böylece, steroidler yoluyla dokuya özgü hücreden hücreye sinyalleşmeyi geliştirmek için gerekli olan temel mekanizma, bitki ve hayvan alemlerinde korunmuştur. Ve evrim boyunca siklik AMP, endokrin sistemdeki temel iletişim işlevini korumuştur.^[1]