Böceklerin ve insanların çok farklı göz tipleri vardır, ancak her birinin avantajları ve dezavantajları vardır. Böceğin bileşik gözü, farklı yönlere bakan çok sayıda küçük göze benzer, ancak her küçük göz çok iyi görmez. İnsan gözü dönebilir ancak herhangi bir anda yalnızca tek bir yöne bakar. Görme kalitesi bileşik göze göre çok daha yüksektir ve çok daha karmaşık bir yapıya sahiptir.
Yapı
Hem böcek bileşik gözü hem de insan tipi göz, gözlerin, beynin çevredeki ortamın bir görüntüsüne dönüştürebileceği verileri toplamasına olanak tanıyan merceklere ve ışığa duyarlı hücrelere sahiptir. Böcek gözlerinde ommatidium veya göz alt birimi başına bir mercek bulunan çok sayıda küçük mercek bulunurken, insan gözünde tek bir büyük mercek bulunur. Her bir ommatidyumun merceği, herhangi bir ayarlama yapmadan ışığı ışığa duyarlı birkaç hücreye odaklar. İnsan gözünde iris, göze giren ışık miktarını ayarlar, küçük kaslar merceği gözün nesnesine odaklar ve çok sayıda ışığa duyarlı hücre bir görüntü oluşturmak için birlikte çalışır.
Keskinlik
Görme keskinliği, belirli bir görüntüde ne kadar ayrıntı görebileceğinizi belirleyen görme kalitesidir. Bileşik gözlerin görme keskinliği, gözdeki ommatidia sayısına ve boyutlarına bağlıdır. Omurgalıların gözleri için görme keskinliği, retinadaki ışığa duyarlı hücrelerin yoğunluğuna bağlıdır. Yusufçuklar, göz başına 30.000 mercekle en yüksek kalitede bileşik gözlerden birine sahiptir. Şahinler gibi yırtıcı kuşların milimetrekare başına 1 milyona kadar sensör hücresi vardır. Bu kuşların gözleri insan gözünün iki ila üç katı keskinliğe sahiptir, ancak insan gözünün keskinliği yine de en iyi böcek bileşik gözünden yaklaşık 100 kat daha iyidir.
Renk
Gözün ışığa duyarlı hücreleri, gözün hangi renkleri algılayabileceğini belirler. Renkleri görme yeteneği böceklerde ve omurgalılarda nadirdir ve insan gözü farklı tonları, canlılığı ve gölgeleri görme yeteneği açısından en gelişmiş gözlerden biridir. Bir böceğin bileşik gözü, karşılık gelen sensör hücrelerini içeriyorsa renkleri görme yeteneğine sahipken, çoğu böcek yalnızca açık ve karanlığı görebilir. Arılar gibi birkaçı insanlardan daha fazla renk görür, ancak canlılık ve gölgeleme gibi ek niteliklere sahip değillerdir.
İşlev
Gözlerin temel işlevlerinden ikisi yırtıcı hayvanları tespit etmek ve avlanacak avı tanımlamaktır. Böcek bileşik gözleri, böcekleri bir avcının varlığına karşı uyarmada daha iyidir çünkü aynı anda birçok farklı yöne bakabilirler ve büyük nesnelerin hareketine duyarlıdırlar. Avlanan böcek daha sonra kaçma eylemi gerçekleştirebilir. İnsan gözleri avlanmak için daha iyidir çünkü avı net bir şekilde görüp tanımlayabilir ve hayvanları geride bıraktıkları işaretleri okuyarak takip edebilecek kadar iyi bir görüşe sahiptirler.[1]
Kaynaklar
- Bert Markgraf. Insect Compound Eye Vs. Human Eye. Alındığı Tarih: 22 Ağustos 2023. Alındığı Yer: Sciencing | Arşiv Bağlantısı
