Sorunuz kendi içerisinde, birden çok "cevaplanamazlık" içeriyor.
Birincisi, evrenin yol olacağına eminmişsiniz gibi görünüyor. Bunu bilmiyoruz.
İkincisi, evren yok olacaksa bu nasıl olacak emin değiliz ve yok olma biçimi ya da durumu, herhangi bir bilginin muhafaza edilmesine izin verecek mi, bunu da bilmiyoruz. Ama yok olma genellikle bilginin de yok olması anlamına geldiği için, eğer evren yok olacak ise arkasında bir bilgi bırakması zor gibi görünüyor. Bu nedenle yok olan bu evrenden sonraya ne kalır, onu da bilmiyoruz.
Yani bu evrenden sonra başka bir evren oluşacak ise, o evrenin başlangıcı, başlangıç malzemesi, çıkış noktası nedir ve bu başlangıcın bizim evrenimizle bir ilgisi olur mu, onu da bilmiyoruz.
Hepsini bilsek de herhangi bir şeyin olasılığının olması, olacağı anlamına gelmez. Olasılığın olması ve bizim bunu bilmemiz çok kavramsal bir şey. Yani aslında bir cevap gibi görünse de bir cevap teşkil etmeyen bir soru ve cevaplama biçimi bu. "Bu olasılık var mı?" kalıbı sıkıntılı bir yaklaşım biçimine işaret ediyor. "Çok uzak bir gezegende, insandan milyonlarca kat daha zeki, karınca boyutunda, mor, uçabilen ve zamanda seyahat edebilen ejderhaların var olma olasılığı var mı?" sorusuna hiç kimse "hayır" cevabını veremez. Evrenin fiziksel, kozmolojik, biyolojik, evrimsel dinamiklerine göre bunun olanaksız olduğunu söylemeyiz. Buna göre de "var" dersek, bundan nasıl bir anlam çıkar? Öyle ejderhaların varlığına inanabilir miyiz? Onların var olduğunu kabul eder miyiz? Düşünür müyüz? Buradan görülür ki bu, anlamsız bir sorudur. Bir anlamda, "aksi kanıtlanamazlık" safsatasına yakın bir bakıştır.
İşte "bu evren yok olduktan sonra, başka evrenlerin var olma olasılığı var mı?" sorusu da cevaplanamaz, cevaplanmasının bir bilgi ya da kaynak teşkil etmediği, hangi cevap verilirse verilsin aksi kanıtlanamaz bir soru. Bilmediğimiz çizginin ötesi hakkında fikir yürütmek bizi, peşinen yanılgıya düşürür. Bilmiyoruz çünkü. Elimizde, hakkında veri olmayan bir alan için yorum yapmak, en azından bilimsel bakışla doğru değil.
Umarım bir pencere açabilmişimdir... Sağlıcakla...
