Güzel bir düşünce.
Bundan yaklaşık 3 yıl önce Dünya Sağlık Örgütü'ü "one health approach" yani "tek tıp tek sağlık konsepti" ni öne sürdü ve bu politikayı tüm Dünya ülkelerinde gütmeyi planlıyor. Tek sağlık; hayvan, insan ve çevre sağlığı için ulusal, uluslararası ve küresel bazda yapılan çok disiplinli ve disiplinlerarası kollaboratif çalışmalardır.
Zoonozlardan korunma ve kontrol için veterinerliğin rolü
Erken tanı, erken uyarı sistemi ve erken davranma
Tıp, Veterinerlik ve laboratuvarların eşgüdümü
Hastalıkların bildirilmesi
Karantina ve izolasyon
Aşılama
Hayvan hareketlerinin sınırlandırılması
Surveyans
Hijyen ve dezenfeksiyon
Antiviraller ve antibakteriyeller
Eğitim
Tek sağlık yaklaşımının başlıca hedefleri.
Bundan önce sağlık çalışmaları biraz kendi alanlarına hapsolmuştu ve disiplinler arası işbirliği epey azdı. Pandemiyle birlikte bu bir zorunluluk haline geldiği gibi sizin sorunuzda da anlaşılacağı gibi toplumda da bu bilinç artıyor. Aşı konusunda da yeni gelişmeler ve bilinç arttığına göre sorunuz hayata geçebilir ve çalışmaları için finansman bulabilir.
Şimdiye kadar bu konuya yakın olarak "Universal vaccine" yani evrensel bir aşı fikri de halihazırda vardı. Bilinen tüm virüslerde etkili olabilecek bir suş için yapılan çalışmalarda tüm virüslerde ortak olabilecek proteinler belirlenmeye çalışıldı. Böyle bir proteinin adayları genelde bağlanma proteini gibi virüsün çok değişken ve virülensi yüksek proteinlerinden ziyade, etkisi düşük, yapısal proteinler oluyor ve bu yapısal proteinler de yeterince güçlü bir antikor üretimini tetiklemiyor, yani zayıf bir bağışıklık etki yaratıyor.
Kısa vadede tüm grip virüslerine karşın etkili olabilecek bir grip aşısı geliştirme projesi var diyebiliriz.
Fakat sizin sorunuzdaki tüm hayvan virüslerini içeren bir kombinasyon ile ilgili sorun; bu virüsler ilk etapta insan bağışıklık sistemi tarafından tanınmayacak dolayısıyla bir cevap oluşmayacaktır. Ama doğru bir "delivery system" de geliştirilip (mRNA aşı sistemi örneğinde olduğu gibi) insanda bağışıklık cevabı oluşturabilmek de mümkün olabilir.
