Bilimin kesin bir sınırı var mıdır?

Bilimin sınırı biziz. Bilimin kalbinde deney ve gözlem vardır. Elbette bizim gözleyemediğimiz, deneyleyemediğimiz veya anlayamadığımız şeyler olabilir. Çünkü bizim beynimiz bunları çözmek için evrimleşmedi ve kapasitesi sınırsız değil. Kısıtlı bir beyin ile anladığımız, gözlemlediğimiz şeyler de sınırlı ve kısıtlı olacaktır.

Bilimde bu yüzden tam olarak kesinlik yoktur. Ne kadar ilerlersek ilerleyelim bu yüzden hiçbir zaman %100 gerçeğe ulaşamayacağız.

Bilimde, "gerçek olan" her neyse, onu modellemeye ve izah etmeye çalışırız. Bu model veya izah ("teori"), neredeyse hiçbir zaman %100 isabetli olmayacaktır; çünkü gerçek olanı sadece zihnimiz ışığında algılayabilmekteyiz ve zihnimiz kusursuz bir araç değildir, hataya ve önyargılara açıktır. Ayrıca gerçeği açıklayan model ve teorilerimize temel olan verileri toplamakta kullandığımız araçlar da kusursuz değildir. Bu tür bariyerler, gerçek ile aramıza engeller koyar. Bilim, bu engelleri en aza indirerek, gerçek olana en çok yaklaşmayı hedefleyen bilgi türüdür.

Modeller ve teoriler hiçbir zaman %100 gerçek olamayacağı için, belirli hata payları ve hata aralıkları belirlememiz gerekir. Bu hata paylarının olasılıkçı doğası çerçevesinde, kimi zaman hatalı korelasyonlar ve hatalı nedensellikler tespit etmemiz kaçınılmazdır. Amacımız, daha fazla veri toplayarak, daha fazla tekrarlama yaparak, daha dikkatli incelemelerde bulunarak, bunları en aza indirmektir.

Bir olguyla veya gerçekle ilgili ne kadar çok kanıt toplarsak, onun gerçekliğinden o kadar emin oluruz. Ancak o olguya dair eminlik seviyemiz hiçbir zaman %100'e ulaşmaz.

Bu demek değildir ki her şeye paranoyak bir kuşkuyla yaklaşmalıyız. Bu demek değildir ki gerçek diye bir şey yoktur. Bayes Teoremi'nin bize öğrettiği şey, kanıtlarımızı sonuçlarımıza doğru şekilde bağladığımızdan emin olmak ve her şeyi kesin olarak bildiğimiz yanılgısına düşmemektir. Gerçeklere belki hiçbir zaman %100 isabetle ulaşamayacağız; ancak elimizde %99'un üzerini zorlayan bir bilgi türü olarak bilim varken, buna sırt çevirmek en kibar tabiriyle türümüz için ahmaklık olacaktır.