İçerik üretmedeki, 6. kaynak kuralı diyor ki, Türkçe içerikli bütün kaynaklardan uzak durmanız önemle rica edilir, bunun sebebi nedir?

Bağlamın daha net anlaşılması için, Türkçe kaynaklarla ilgili kurallarımız tam olarak şöyle:

• Kural 1.4: Evrim Ağacı'nda yayınlanacak bir yazı, Türkçe yayın yapan herhangi bir dijital yayın ortamında daha önceden yayınlanmamış olmalıdır.
• Kural 1.5: Evrim Ağacı'nda yayınlanacak hiçbir yazının büyük bir kısmı, dijital veya basılı başka bir Türkçe eserden, yazıdan veya kitaptan birebir alıntılarla inşa edilmiş olmamalıdır. Hiçbir Türkçe eserden, 40 kelimeden fazla birebir alıntı yapılmamalıdır. Alıntı yapıldığında, bu doküman içerisinde verilen alıntı kurallarına uyulmalıdır.
• Kural 6.3: Yazıların içeriğinde herhangi bir Türkçe siteden ve/veya Vikipedi'den (Wikipedia'nın Türkçesinden) doğrudan kopyala/yapıştır yoluyla alınan hiçbir içerik bulunamaz. Eğer herhangi bir Türkçe kaynaktan alıntı yapılacaksa, alınan kısım 40 sözcükten uzun olmamalıdır ve alıntı olduğu açıkça belirtilmelidir. Vikipedi'den alıntı ve derleme dahi yapılmamalıdır; sadece yol gösterici olarak kullanılabilir. Bu şekilde Türkçe kaynaklardan intihal olduğu tespit edilen yazılar otomatik olarak elenecektir. Mümkünse, Türkçe içerikli bütün kaynaklardan uzak durmanız önemle rica edilir.

Bunun 4 basit nedeni var:

1. Türkçede bilimsel konularda güvenilir kaynak bulmak aşırı zor (Evrim Ağacı'nın var olma nedenlerinden birisi de bu zaten). Buna ek olarak, genel olarak kaynak gösteriminde orijinal kaynağa gitmek ana kuraldır. Eğer ki araştırma Türkçe bir akademik kaynakta yayınlanmadıysa, orijinal kaynağı kullanmak zorunlu (yani yabancı bir kaynaktan alıntı yapan bir kitabın kaynak gösterilmesini istemiyoruz). Bu arada söylemeye gerek yok, akademik Türkçe kaynaklar (yeterince saygın olduğu müddetçe) kullanılabilir elbette. Ancak blog yazılarını falan kaynak olarak görmek istemiyoruz sitede, ne kadar profesyonel olursa olsun (bunun istisnası Bilimfili, Kozmik Anafor, Yalansavar, Açık Bilim, Rasyonalist gibi birkaç site olabilir ama orijinal kaynağa gitme mevzusu burada da baş gösteriyor).
2. Türkçe kaynakların ezici çoğunluğu ikincil değil, üçüncül kaynaklar (yani mesela akademik bir makaleden alıntı yapan değil; akademik bir makaleden alıntı yapan kaynaklardan alıntı yapan kaynaklar). Bu, güvenilirliği kaçınılmaz olarak azaltan bir durum. Orijinal kaynaktan ne kadar uzaklaşılırsa, hata ihtimali o kadar artıyor.
3. Deneyimlediğimiz kadarıyla, Türkçe kaynaklar kullanmak kolaycılığı ve intihali çok arttırıyor. En azından farklı bir dilden (özellikle de örneğin İngilizce akademik makalelerden) gelen bilgiler, yazarlar üzerinde ister istemez daha yoğun bir düzenleme ihtiyacını doğuruyor. Basitçe, çevirmek zorunda olmak bile, bir nebze olsun intihalden uzaklaştırıyor (bu tek kriter değil; ancak yardımcı olduğunu görüyoruz). Bu da kendi dilleriyle anlatmayı, kendilerinden bir şeyler katmalarını pekiştiriyor.
4. Eğer bir kaynak Türkçede halihazırda varsa, Evrim Ağacı'nda tekrar yer alması gerekmiyor. Türkiye'nin yabancı dillerdeki bilgilerin kazandırılmasına ihtiyacı var; aynı metinlerin farklı sitelerde yer almasına değil. Bu nedenle Türkçe sitelerden, kitaplardan, vs. alıntı yapmaktan uzak durulmasını öneriyoruz.