Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
6

Yeterince uzağa bakabilirsek bigbang anını da görebilir miyiz?

399 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Şahin Tutuş
Şahin Tutuş
59K UP
Elektronik teknisyeni

Göremeyiz çünkü ilk galaksilerin oluşumu big bang'den 200 milyon yıl sonra oluştuğu düşünülüyor.[1] Bugün mevcut teknolojimiz, teleskoplarımızla ancak ışığa bakmamıza izin veriyor. Işıkla da ancak big bang'in 200 milyon yıl sonrasını görebiliyoruz. Onun öncesi karanlık. Bir miktarı parçacık çorbası. Parçacıklar birleşti hidrojen gibi hafif elementler oluştu. Sonrasında yıldızlar oluştu ve evrene ışık saçıldı.

Belki ışık olarak göremeyebiliriz ama başka etkilerini inceleyebilir bilim insanları. Mesela şu an bile gözlemlediğimiz kozmik arkaplan ışıması var. Zaten big bang derken direkt büyük bir patlama olmadığı söyleniyor.

Tüm Reklamları Kapat

Kaynaklar

  1. S. C. Staff. First Galaxies Born Sooner After Big Bang Than Thought. (14 Nisan 2011). Alındığı Tarih: 19 Kasım 2022. Alındığı Yer: Space | Arşiv Bağlantısı
1
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Ertuğrul Genç
Öğrenci ,araştırmacı

Yeterince Uzağa Bakarsak Galaksimizin Oluşumunu Görebilir Miyiz?

Pek çoğunuz duymuştur; uzayda uzağa baktığımızda cisimlerin geçmiş halini görüyoruz. Yani ne kadar uzağa bakıyorsak, o kadar geçmişe bakıyoruz anlamına geliyor bu. Örneğin Güneş’in 8 dakika önceki halini görüyoruz çünkü bize 8 ışık dakikası uzaklıkta. Bize en yakın sistem olan Alpha Centauri Sistemine baktığımızda ise onun yaklaşık 4 yıl önceki halini görüyoruz.

Bunun sebebi ışık hızının sabit olmasıdır. Biliyorsunuz, gök cisimlerinin bilgisi bize ışıkla gelmekte ve ışığın 299.792 km/sn gibi bir hızı var. O nedenle bize 50.000 ışık yılı uzaktaki bir yıldız patlasa, ışık bize bu patlamanın bilgisini 50.000 yılda getirecek. Böylece gözlerimizi veya teleskoplarımızı gökyüzüne çevirdiğimizde 50.000 yıl önce patlayan bir yıldızı göreceğiz.

Tüm Reklamları Kapat

Bu aslında gökbilimciler için bir nimet, çünkü daha uzağa baktığımızda daha eski evrene bakmış oluyoruz. Bu sayede yıldızların, galaksilerin oluşum zamanlarına ilişkin veri toplayabiliyoruz.

Öyleyse yeterince uzağa bakarsak kendi galaksimizin oluşum halini görebilir miyiz?

Soruyu yanıtlamak için 50.000 ışık yılı uzaklıktaki yıldızımıza ilişkin örneğimize geri dönelim. Bizim bu yıldızın 50.000 yıl önceki halini gördüğümüzü söylemiştik. Fakat eğer bu yıldızın 100.000 yıl önce ne yaptığını incelemek isteseydik, bunu yapamazdık, çünkü yıldızdan 100.000 yıl önce yola çıkan ışık, çok zaman önce bizden uzaklaşmış olurdu.

Tüm Reklamları Kapat

Aynen bu şekilde, milyarlarca yıl önce, oluşum aşamasında kendi galaksimizden yayılan ışık, galaksimizden ayrıldığından bu yana uzak evrende seyahat ediyor. Birileri evrenin uzak yerlerinden galaksimizi milyarlarca yıl önce olduğu gibi görüyor olabilir, ama biz bunu asla yapamayız.

Konuya daha ileri bir soruyla devam edelim. Peki evren kapalı olsaydı görebilir miydik?

Öncelikle soruyu anlamak için bir özet yapalım, evrenin geometrisiyle ilgili üç ana senaryo vardır: Evrenin geometrisi açık, kapalı veya düz olabilir. Bunları konumuz bağlamında ele alırsak, açık ve düz geometrili bir evrende yoluna düz devam eden bir foton, asla başladığı yere dönemez. Kapalı bir evrende ise aynen küre bir yüzeyde olduğu gibi dümdüz ilerleyen bir foton, başladığı yere dönecektir.

Peki evrenimiz kapalı bir geometriye sahip olsaydı galaksimizin oluşumunu görebilecek miydik?

Üzgünüz, bunun cevabı yine hayır olacaktı. Çünkü evren ışık hızından daha hızlı genişliyor (aslında ışık hızından hızlı genişlemiyor, ilgili yazımızı okuyunuz). Evrenimizdeki genişleme hızı, ışığın asla orijinal konumuna geri dönemeyeceği kadar yüksek olduğundan böyle bir durumda bile ışık, sonsuza dek kaynaktan daha da uzaklaşmaya devam edecekti. Yani evrenin genişlemesi, fotonun başladığı yere dönmesini engelleyecekti.

Peki öyleyse genişleme hızının daha yavaş olduğu, bizden farklı bir evren hayal edelim. Böyle bir evrende, ışık ışınları teoride kaynağa geri döner. Fakat yine bir sorun var: Böyle bir senaryoda evren, hızla çökme eğiliminde olacağından ışık başladığı yere dönecek zamanı bulamazdı.[1]

Yani üzgünüz, hiçbir zaman kendi galaksimizin geçmiş halini göremeyeceğiz.

Kaynaklar

  1. H. Bulut. Yeterince Uzağa Bakarsak Galaksimizin Oluşumunu Görebilir Miyiz? • Kozmik Anafor. (13 Ocak 2020). Alındığı Tarih: 18 Kasım 2022. Alındığı Yer: Kozmik Anafor | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
8
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Yere Düşen Yemeğe Mikroplar Kaç Saniyede Bulaşır?
Yere Düşen Yemeğe Mikroplar Kaç Saniyede Bulaşır?
Soğukta Kas Tutulur mu?
Soğukta Kas Tutulur mu?
Uzayda Yaşam Dibimizde Olabilir mi?
Uzayda Yaşam Dibimizde Olabilir mi?
Evinizde Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (CERN) İnşa Edin!
Evinizde Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (CERN) İnşa Edin!
Mars, Yaşama Dünya'dan Daha Uygun Olabilir mi?
Mars, Yaşama Dünya'dan Daha Uygun Olabilir mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close