Bu etkileşimi insanlık tarihindeki en eski çok tanrılı dinlere kadar geriye götürebiliriz. Ticaret, göçler, siyasi nedenler, savaşlar, seyahatler, yeni bir din benimsendiğinde önceki inanışların tamamen kaybolmaması (Türklerde müslüman olduktan sonra da şamanist etkilerin devam etmesi örneğindeki gibi) farklı dinlerin birbiriyle etkileşime geçmesini sağlamıştır. Türklerin Budizmden nasıl etkilendiğiyle ilgili linkini paylaştığım makaleden bir örnek:
Budizm’in Türkler arasında yayılması ve saraylarına kadar girmesinde hiç şüphesiz Budist rahiplerin etkisi olmuştur. Budizm’in Türkler arasında yayılmasındaki diğer önemli bir unsurda Sogdlular olduğu düşünülmektedir. Sogdluların ticari kolonilerinin Orta Asya’nın her tarafına yayıldığı görülmektedir. Onlar Budist metinleri önce Sanskritçeden Çinceye cevirmiş ve sonra da Çinceden de Soğdcaya çevirmişlerdir. Bu yetenekleri Türkler tarafından fark edilince bunları sefaret ve diplomatik alanlarda kullanmaya başladılar. Bu arada da Türklerin bunlardan etkilenmeleri kaçınılmaz oldu. Bu durumu Bugut yazıtlarında da görmek mümkündür (Günay - Güngör 2009: 167).
Kaynaklar
- Metin Bilal. (2021). Budizm İnancinin Türk Devletleri Üzerindeki Etkisi. Anasay Dergisi. | Arşiv Bağlantısı