Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Mutlu Çatık
Mutlu Çatık
32K UP
Üye
0

Taşlar ve kayalar tam olarak nasıl ve kaç yılda oluşur?

13,141 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Görkem Öge
Toprak Mühendisi

Kayalar, türlerin göre farklı biçimlerde ve sürelerde oluşur. Ve zaten, kayaçlar, oluşum biçimlerine ve bununla bağlı olarak oluşum sürelerine göre sınıflandırılır.

Neticede yerkabuğunun altında mağma var ve tüm kayalar, bu mağmanın soğuması ile oluşuyor. Bu ilk kayaç çeşidi. Bunlara mağmatik ya da püskürük deniyor. Mağmadan gelen akışkan lavlar bir şekilde soğuyorlar ve kayaç oluşturuyorlar. Suyun soğuyup donması gibi. Bu iki şekilde oluyor. Ya lavlar, yanardağ patlamaları gibi jeolojik olaylarla yer yüzüne çıkıyorlar. Bu durumda genellikle soğuma hızlıca oluyor. Çünkü bin derecelik bir sıcaklıktan yer yüzüne çıkıyor bu lavlar. Bu durumda bu oluşum süresine, karşılaşılan sıcaklığa göre saniyeler, dakikalar ya da saatler diyebiliriz. Çıkan lav, suyla hatta buzla temas ederse saniyeler içinde katılaşıp kayaç oluşturur. Ya da yeryüzünün alt tabakalarında daha uzun sürelerde katılaşabiliyorlar.

Tüm Reklamları Kapat

Diğer kayaç tipi ise tortul kayaç dediğimiz kayaçlar. Bunların oluşması uzun sürüyor. Kum, toprak, kil gibi, kayaçların parçalanması sonucu oluşan küçük taneli yapıların basınç altında uzun süreler kalması ve sertleşmeleri sonucu oluşan kayaçlar. Binlerce, milyonlarca yıl sürebilir bu. Fosiller de bu kayaçların içinden çıkıyor.

Son tür kayaç ise başkalaşım kayaçları (metamorfik) dediğimiz grup. Bunlar, bir kayacın, çeşitli etkilerle yapıbozmuna uğraması ile oluşan kayaçlar. Hemen örnek vereyim: Kireçtaşı... Kİreçtaşından bir ana materyal ve alan düşünelim. Buranın yakınında bir yanardağ patlarsa bu araziye lav akarsa, lavın bin derecelik sıcaklığı bu kireçtaşını mermere dönüştürüyor. Çok yüksek sıcaklık, kireçtaşının kimyasal yapısını bozup başka bir kristal yapıya dönüştürüyor. Bu da hızlıca olan bir süreç. Saatler ya da günler denebilir. Zaten bir bölgede, görece taze püskürük kayaç var ise yüksek olasılıkla o tabakanın altında metamorfik bir kayaca rastlanıyor. Nedeni de o püskürük kayacın altındaki kayacı başkalaşım kayacına dönüştürmesi.

Kabaca böyle... Yani kayaçlar türlerine göre farklı sürelerde oluşurlar. Aşağıda basit bir kaynak vereceğim. Kısa bir google araması ile siz de sayısız kaynak bulabilirsiniz.

4,261 görüntülenme

Kaynaklar

  1. MTA. Kayaçlar. (17 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 17 Haziran 2021. Alındığı Yer: MTA Genel Müdürlüğü | Arşiv Bağlantısı
6
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Türkiye Kıyıları Nasıl SONSUZ Uzunlukta Olabilir? | Sahil Paradoksu!
Türkiye Kıyıları Nasıl SONSUZ Uzunlukta Olabilir? | Sahil Paradoksu!
Deadpool Gibi Ölümsüz Olmak Mümkün mü?
Deadpool Gibi Ölümsüz Olmak Mümkün mü?
Plazma Küresi Nasıl Elektrik Saçıyor?
Plazma Küresi Nasıl Elektrik Saçıyor?
4000 Liraya Milyar Dolarlık Genom Diziledik! | Öğrenebildiklerimiz İnanılmaz!
4000 Liraya Milyar Dolarlık Genom Diziledik! | Öğrenebildiklerimiz İnanılmaz!
Megalodon Dişi, Sandığınızdan ÇOK DAHA Büyüktü!
Megalodon Dişi, Sandığınızdan ÇOK DAHA Büyüktü!
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close