Malzemeden çalınarak yapılmış, dayanıksız bir bina yıkıldığında ceza alması gereken müteahhit mi inşaat mühendisi mi?

Malzemeden çalınarak yapılmış, dayanıksız bir bina yıkıldığında ceza alması gereken kişi veya kurumlar, binanın inşaat sürecindeki rolüne ve sorumluluğuna göre değişebilir. Genel olarak, binanın sahibi, müteahhidi, yapı denetim firması, fenni mesul mühendis, inşaat ustası ve diğer ilgili kişilerin cezai sorumlulukları olabilir.

Bir binanın depreme dayanıklı olması için, imar planı, yönetmelik ve ruhsata uygun olarak yapılması gerekir. Bu süreçte, belediye, valilik ve bakanlık gibi kamu kurumları yetkili ve denetleyici konumdadır. İnşaat mühendisleri ise, binanın projesini hazırlayan, zemin etüdünü yapan, malzeme seçimini yapan ve inşaatın fenni mesuliyetini üstlenen kişilerdir. Müteahhitler ise, binanın yapımını üstlenen, malzeme ve işçilik sağlayan, inşaatın zamanında ve kaliteli bitirilmesinden sorumlu olan kişi veya kurumlardır.

Bu tanımlara göre, inşaat mühendisleri binanın depreme dayanıklı olması için gerekli teknik bilgi ve yetkiye sahiptir. Ancak, bu yetkiyi kötüye kullanarak, kalitesiz malzeme kullanımına, imar planı ve yönetmeliklere aykırı inşaata veya ruhsatsız inşaata izin verirlerse, cezai sorumlulukları olur. Aynı şekilde, müteahhitler de, inşaat mühendislerinin onayını almadan veya onların bilgisi dışında, kalitesiz malzeme kullanarak, imar planı ve yönetmeliklere aykırı inşa ederek veya ruhsatsız inşa ederek, cezai sorumlulukları olur.

Bu durumda, müteahhitleri suçlamak için, onların binanın yıkılmasına sebep olan hataları işlediklerini kanıtlamak gerekir. Eğer müteahhitler, inşaat mühendislerinin onayını alarak, imar planı, yönetmelik ve ruhsata uygun olarak inşa etmişlerse, cezai sorumlulukları olmaz. Ancak, bu durumda bile, binanın yıkılmasından dolayı maddi tazminat ödemek zorunda kalabilirler.^[1][2]