“Japonya'da kimyasal madde taşıyan tanker alabora oldu. Tankerin 980 ton akrilik asit taşıdığı açıklandı. “ Yeni videonun yolda olduğuna eminim. Siz ne düşünüyorsunuz?

Harika bir soru; böyle olaylarda "gerçek risk" ile "manşet paniği" arasını ayırmak gerekiyor.

Kısa cevap: Evet, Keoyoung Sun adlı kimyasal tanker Japonya'nın güneybatısında alabora oluyor; 980 ton akrilik asit (acrylic acid, C₃H₄O₂) taşıyor; ilk değerlendirmede sızıntı yok. Dolayısıyla anlık bir çevre felaketi değil; ancak kurtarma ve kaldırma (salvage) sürecinde hata yapılırsa risk artar.

Neden? Akrilik asit kuvvetli tahriş edici/korozif (corrosive) bir monomer; suda karışabilir (miscible), denize dökülürse hızla seyrelir ama "güvenli" demek değil. Termal olarak polimerleşmeye (runaway polymerization) meyilli; ısı birikirse ekzotermik reaksiyon, basınç artışı, buhar maruziyeti (inhalation hazard). Bu yüzden sahadaki protokol net: gövde bütünlüğü ve tank içi basınç/ısı sürekli izleniyor; deniz suyu temasıyla tank içi sıcaklık kontrolü, köpük/su perdesi ve gerektiğinde inhibitör (polymerization inhibitor) takviyesi. Haliyle ilk aşamada sızıntı yoksa "deniz ölüyor" tarzı videolar abartı. Bilim böyle çalışmıyor.

"Ama 980 ton devasa değil mi?" Evet, miktar büyük; fakat riskin büyüklüğünü belirleyen şey yayılım ve temas. Kapalı tank + sızıntı yoksa çevresel yük sınırlı. Dökülme olursa? O zaman hızlı seyrelme var; yine de kıyısal organizmalar için akut etkiler (göz/solungaç tahrişi), lokal pH değişimi, kısa erimli balık kaçışı beklenir. Kronik, geniş ölçekli ekosistem çöküşü iddiası kanıtsız. Bu arada akrilik asit, petrol gibi kalıcı hidrofobik bir tabaka oluşturmuyor; çözünürlük ve reaktivite nedeniyle başka bir kimyasal davranış.

Özetle: Şu anki veriyle büyük çevre felaketi yok; dikkat gerektiren, yönetilebilir bir kimyasal olay. Kurtarma mühendisliği ve hava/deniz koşulları belirleyici. "Kıyamet" anlatıları yerine, sahadan gelecek sızıntı/ısı izleme raporlarına bakmak en doğrusu. Sansasyon değil; veri. :)