İsmet inönü'nün Lozan Antlaşmasında 12 adaları vermesi gibi bir olay oldu mu?

Adaları Osmanlı çoktan kaybetmişti zaten balkan savaşlarından önce. Ödünç vermişti diyebiliriz. Sonra ''ödünç verilen'' o adaları geri alamıyoruz Lozan'da da muhtemelen ille de peşine düşülmemiştir adalardan daha önemli sorunlarımız olduğu için. Yani adalar Osmanlı döneminde zaten bizdeydi de Milli Mücadele döneminde Lozan'da gittik kaybettik diye bir şey yok adaları Osmanlı kaybetmişti Lozan'la da geri alamadık ne yazık ki. Ama halkı uyutmak bedava tabi hala Lozan'ın süresiz bir anlaşma olduğunu, bir gün öylece bitmeyeceğini, 2023'de hiç bitmeyeceğini veya İnönü'nün adaları Lozan'da gidip kaybetmediğini anlatmak çok zor.

1912'de yapılan Uşi antlaşması gereğince adalar İtalya'dan Osmanlı'ya verilecekti. Ancak Osmanlılar, adaların Yunanlar tarafından işgal edilebileceği düşüncesiyle Başkan Savaşları süresince İtalya'da kalmasını istediler. İtalyanlar, adaları tutmayarak kendi topraklarına katmıştır. Lozan antlaşmasında ise adaların İtalyanlarda kalması kabul edilmiştir. 1974' de ise adalar Yunan toprağına Paris Antlaşması ile katılmıştır. "Adaları İsmet verdi" denmesinin nedeni ise Lozan Antlaşmasını İsmet İnönü'nün imzalamış olmasıdır. ^[1]

İsmet İnönü'nün Lozan Antlaşması'nda 12 adaları verdiği şeklinde bir durum kesinlikle söz konusu değildir. 12 Adalar, aslında Türk-İtalyan Savaşı sırasında İtalyanlar tarafından işgal edilmişti. Bu savaş, 1912 tarihinde İsviçre'deki Ouchy'de imzalanan anlaşma ile sona ermiş ve anlaşma gereği İtalyanların işgal ettikleri 12 Adalar'ı geri verecekleri belirtilmişti. Ancak İtalyanlar, bir takım bahanelerle bu adaları bırakmadılar. Bu durum, Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı'na kadar devam etti ve 12 Adalar İtalyan işgalinde kalmış oldu​1​. Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalandı. Bu antlaşmanın 15. maddesi ile 12 Adalar'ın İtalya egemenliğinde olduğu resmen kabul edildi. Ancak bu, zaten fiili bir durumun hukuken tescil edilmesinden ibaretti çünkü adalar zaten Osmanlı'nın kontrolünde değildi​.İkinci Dünya Savaşı sonunda, 1947 tarihli Paris Antlaşması ile İtalya'nın savaşın mağlubu olması ve adaların savaşta galip gelen Yunanistan'a devredilmesi sonucunda 12 Adalar Yunan egemenliğine geçti​. İsmet İnönü hakkında, İkinci Dünya Savaşı sırasında 12 Adalar'ın Türkiye'ye geri verilmesi konusunda fırsatlar doğduğu, ancak İnönü'nün bu konuda "çekingen" davrandığı iddiaları bulunmaktadır. Ancak bu iddiaların tamamen doğru olup olmadığı konusunda tarihsel belgelerin kesin bir yanıtı yoktur​. Bazı belirsizlikler nedeniyle, İnönü'nün 12 Adalar konusunda tam olarak ne tür bir politika izlediği konusunda kesin bir sonuca ulaşmak zor olabilir. Ancak eldeki belgeler, İnönü'nün Lozan Antlaşması'nda 12 Adalar'ı "verdiği" şeklinde bir durumun olmadığını açıkça göstermektedir.^[1][1]