Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
1

Faz 3 deney sonuçları güvenilirse, aşı öncesinde neden sözleşme veya form imzalamamız gerekiyor?

uzun vadede yan etkisinin olmayacağını söylüyorsunuz. Bu konudada bir tek bu platformda tatmin edici cevaplar aldım açıkcası ama hala kafam karışık. Özellikle direkt aşı vurulurken imzalamamız gereken sözleşmede faz3 çalışmalarının bitmediği dolayısıyla da gelecekte oluşacak yan etkilerden firmanın sorumlu olmaması benim kafamı karıştryor
2,452 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap

COVID-19 aşısı öncesinde imzaladığınız belge, yan etkisi olabilecek her türlü tıbbi prosedürde alınması zorunlu olan "aydınlatılmış onam/rıza formu"dur; anormal bir durum içermemektedir. Örneğin salgın öncesinde grip aşıları için alınan onay formunun bir örneğini buradan görebilirsiniz. Bu formlar, bir bilgi metni ile birlikte verilir. Örneğin kuduz aşısı için olan formu ve bilgilendirme metnini buradan görebilirsiniz.[1] Kimi ülkede bu bilgilendirme ve onay daha açık yapılır, kiminde daha üstü örtülü şekilde; ancak her türlü, hastadan onay alınmak zorundadır.[4] Eğer bu onay alınmıyorsa, hatalı bir süreç işletiliyor demektir. Ezcaneden alacağınız medikal ürünler (örneğin ağrı kesiciler) için bu onay, okumanızın zorunlu olduğu prospektüstür.

Eğer bir ilacın, aşının veya tıbbi prosedürün (örneğin bir ameliyatın) bilinen hiçbir riski olmasaydı -ki böyle bir şey mümkün değil-, belki o zaman onaya gerek olmayabileceği tartışılabilirdi. Ancak herhangi bir yan etki riski olduğu ve bilindiği anda (bu risk, COVID-19 aşılarında olduğu gibi, o prosedürü olmazsanız yüzleşeceğiniz sorunlardan çok daha düşük olsa bile), o prosedürün uygulanacağı kişiye bu riskler hakkında bilgi vermek ve bu riskleri anladıklarını belirten onayın alınması gerekmektedir. Çünkü onay/ret verebilecek durumda olan hiç kimseye rızası haricinde tıbbi müdahalede bulunulamaz:[2]

Tüm Reklamları Kapat

"Sağlık alanında herhangi bir müdahale, ilgili kişinin bu müdahaleye özgürce ve bilgilendirilmiş bir şekilde muvafakat etmesinden sonra yapılabilir. Bu kişiye, önceden, müdahalenin amacı ve niteliği ile sonuçları ve tehlikeleri hakkında uygun bilgiler verilecektir. İlgili kişi, muvafakatini her zaman, serbestçe geri alabilir." (İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi, Madde 5)

"Acil bir durum nedeniyle uygun muvafakatın alınamaması halinde, ilgili bireyin sağlığı için tıbbî bakımdan gerekli olan herhangi bir müdahale derhal yapılabilir." (İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi, Madde 8)

Tüm Reklamları Kapat

COVID-19 aşıları için imzalanan formların bir örneğini İstanbul Aile Hekimleri Derneği'nin sitesinde bulabilirsiniz.[3] Ayrıca Pfizer/BioNTech için buradan, Sinovac için buradan güncel onam formlarını görebilirsiniz.[6] Bu formların hiçbirinde anormal veya halka açık şekilde bilinmeyen hiçbir bilgiye yer verilmemektedir. Faz-3 deneylerinin tamamlanmamış olmasıyla ilgili olarak verilen bilginin ne anlama geldiğini buradaki cevabımızdan okuyabilirsiniz.

Pandemi gibi kriz hâllerinde firmaların kendilerini ekstra güven altına alma çabası şaşırtıcı değildir (her ne kadar kabul edilirliği tartışmalı olsa da). Bu güvenceler, genellikle ülkeler ile firmalar arasında yapılan anlaşmalar çerçevesinde belirlenmektedir; dolayısıyla bu güvenceler ülkeden ülkeye değişecektir ve bu, formlara da yansıyabilir.[8]

Öte yandan, aşı firmalarının imzalattığı belgelerin, anormal bir yan etki görülmesi hâlinde hukuki bir temel taşıyıp taşımayacağı tartışmaya açıktır; çünkü hem bu konulardaki yasalar farklı ülkelerde farklı süreçler öngörmektedir, hem de firma, bilmediği bir yan etki hakkında size açık bilgilendirme yapamaz ve dolayısıyla sadece bilinen yan etkilerle ilgili onayınızı alabilir. Genel geçer bir rızanın veya bariz bir şekilde firma hatası olan bir durumda bir hukuki davanın nasıl sonuçlanacağı net değildir. Benzer şekilde, firmalar kendilerini bir şekilde kurtarsalar bile hükümetlerin (örneğin ABD hükümetinin) yasal sorumluluktan kaçması mümkün olmayabilir.[7] Ayrıca devletler, sorumluluklarının bir parçası olarak bu tür durumlarda mağdurlara maddi ödeme yapabilecekleri fonlar ayırmalıdırlar; bunun bir örneğini ABD'nin Karşı Önlem Yaralanma Ödeneği Programı'nda görmekteyiz.[9]

Bu tür vakalar, meydana geldikçe, hukuki ortamlarda test edilir ve sonuca bağlanır.[5] Şu anda böyle bir durum olmadığı ve bu yönde bir gidişat olmadığı için genel geçer bir şey söylemek zordur. Onay formunun kapsamı ve gelecekteki hukuki geçerliliği konusunda avukatlık bürolarından destek alabilirsiniz.

Özetle, bu form nedeniyle endişe etmenizi gerektirecek bir durum bulunmamaktadır.

1,594 görüntülenme

Kaynaklar

  1. CDC. Aşı Bilgilendirme Açıklaması: Kuduz Aşısı Bilinmesi Gerekenler. (25 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 25 Temmuz 2021. Alındığı Yer: CDC | Arşiv Bağlantısı
  2. A. Öztekin. Kişinin Rızası Alınmadan Veya Cebren Yapılan Tıbbi Müdahalelerin Hukukiliği. (22 Mayıs 2019). Alındığı Tarih: 25 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Hukuki Haber | Arşiv Bağlantısı
  3. İstanbul Aile Hekimleri Derneği. Covid-19 ( Sars-Cov-2 ) Aşi Onam Formu. (25 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 25 Temmuz 2021. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
  4. Immunize. You Must Provide Patients With Vaccine Information Statements (Viss) – It’s Federal Law!. (25 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 25 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Immunize | Arşiv Bağlantısı
  5. M. Sigalos. You Can’t Sue Pfizer Or Moderna If You Have Severe Covid Vaccine Side Effects. The Government Likely Won’t Compensate You For Damages Either. (17 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 25 Temmuz 2021. Alındığı Yer: CNBC | Arşiv Bağlantısı
  6. Ö. H. Keskin. Güncel Onam Formunun Covid-19 Aşısının Faz Çalışmalarının Bitmediğini Gösterdiği Iddiası. (25 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 25 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Teyit.org | Arşiv Bağlantısı
  7. B. Buntz. U.s. Government On The Hook For Covid-19 Vaccine Liability. (14 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 26 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Drug Discovery & Development | Arşiv Bağlantısı
  8. K. J. Hickey. Prep Act And Covid-19: Limiting Liability For Medical Countermeasures. (21 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 26 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Homeland Security Digital Library | Arşiv Bağlantısı
  9. Health Resources & Services Administration. Countermeasures Injury Compensation Program (Cicp). (26 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 26 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Health Resources & Services Administration | Arşiv Bağlantısı
Bu cevabın içeriği ve doğruluğu, Evrim Ağacı editörleri tarafından kontrol edilmiş ve onaylanmıştır. Ayrıca bu cevap, COVID-19 ve Aşılar soru dizisi içinde yer almaktadır.
8
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Yere Düşen Yemeğe Mikroplar Kaç Saniyede Bulaşır?
Yere Düşen Yemeğe Mikroplar Kaç Saniyede Bulaşır?
Yaşamı Başlatan Manyetizma mı? | Furkan Öztürk (Harvard Üniversitesi)
Yaşamı Başlatan Manyetizma mı? | Furkan Öztürk (Harvard Üniversitesi)
Lisede Öğretilen
Lisede Öğretilen "Mendel Genetiği" TAMAMEN Hatalı mı?
Bir Canlı ÖLÜMSÜZ Olabilir mi?
Bir Canlı ÖLÜMSÜZ Olabilir mi?
Alerji: Neden Hâlâ Alerjiler Var ve Neden Giderek Kötüleşiyorlar?
Alerji: Neden Hâlâ Alerjiler Var ve Neden Giderek Kötüleşiyorlar?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close