Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
74

Evren'in merkezi neresi? Büyük Patlama nerede oldu?

Evren, Büyük Patlama yoluyla bir nokta halinden başladıysa, şu andaki Evren içinde bu noktanın spesifik lokasyonu nerede? Böyle bir merkez var mı?
9,559 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
24 Cevap
Ege Özmeral
Ege Özmeral
156K UP
ODTÜ Fizik öğrencisi

Cevap: Hiçbir yer veya her yer. Bunu daha iyi anlamak için şu cevapta anlattığım defter analojisine geri dönelim. Genişlemeden önceki Evren (yeşil noktaları olan sayfa) ile genişlemeden sonraki Evren’i (pembe noktaları olan sayfa) merkezdeki nokta sabit olacak şekilde karşılaştırırsak elde edeceğimiz şekil şöyledir:

Bu defa iki resmi karşılaştırmayı ortadaki noktanın sol üstündeki noktayı merkez alarak yaparsak şöyle bir şekil elde ederiz:

Tüm Reklamları Kapat

Görebileceğiniz üzere ilk karşılaştırmada sabit aldığımız noktadan uzaklaştıkça pembe ve yeşil noktalar arasındaki uzaklık farkı gittikçe artıyor; bu da noktaların merkezi sabit aldığımız noktaymış hissini uyandırıyor. Fakat ikinci karşılaştırmada sabit aldığımız nokta farklı olduğu halde bu defa noktaların merkezi bu karşılaştırmada sabit aldığımız nokta gibi görünüyor. Aynı şekilde Evren’de - siz nereden bakarsanız bakın - diğer her şey sizden uzaklaşıyormuş gibi gözükür.

Neden Evren’in merkezi olmadığını anlamak için verebileceğimiz başka bir analoji ise şişen balon analojisidir. Bir balonun yüzeyine noktalar çizdiğinizi düşünün. Balonu şişirdiğinizde balonun yüzeyi genişlediği için balonun üzerindeki noktalar birbirlerinden uzaklaşacaklardır. Birisi “Peki balonun üzerindeki noktaların merkezi neresi?” diye sorduğunda buna cevap veremezsiniz; çünkü merkezi yoktur.

4,268 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Live Science. (5 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 5 Haziran 2019. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  2. Yazar Yok. Ucr. (5 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 5 Haziran 2019. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
59
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Alperen Erdem
'Astronomi ile ilgileniyorum'
Orijinal Soru: Evrenimizin merkezi var mı?

Evrenin merkezi yok. Evrenin genişlemesi, her noktadan aynı oranda uzaklaşması nedeniyle, evrenin herhangi bir noktasının merkez olarak seçilmesi mümkün değil. Evrenin tümü bir noktadan ibaretti. Büyük patlama, her yerde birden gerçekleşti. Genişlemenin bir merkezi bulunmuyor ve hiçbir nokta, evrensel genişlemenin başladığı nokta olarak tanımlanamaz.

Patlamanın nedeni bir merkezi olmadığını anlayabilmek için, evreni algılayışımızda büyük bir adım atmamız gerekiyor. Eğer Büyük Patlama'yı basitçe, uzaya madde fırlatılan bir patlama gibi hayal edecek olursak, o zaman gökyüzünde, patlamanın gerçekleştiği bir nokta bulunduğunu da düşünebiliriz. O durumda evrenin bir merkezi ve ve kenarı olurdu ve kozmolojik ilke geçerli olmazdı.

Tüm Reklamları Kapat

Balon analojisi.
Balon analojisi.
Universe Today

Neden evrenin merkezi olmadığını anlamak için balon analojisini örnek verebilirim. Evreni şişen bir balon olarak düşünelim. Bir balonun üzerine noktalar çizelim. Balonu şişirdiğinizde balonun yüzeyi genişlediği için balonun üzerindeki noktalar birbirinden uzaklaşacaklardır. "Balonun üzerindeki noktaların merkezi neresi?" diyemezsiniz çünkü merkezi yoktur.

Balonun yüzeyindeki herhangi bir nokta, diğer tüm noktalardan aynı uzaklıkta olduğu için, balonun genişlemesi sırasında daireleri her yöne doğru büyür. Bu, evrende bulunan galaksilerin de her yöne doğru uzaklaştığı anlamına gelir. Bu genişleme hareketi, evrende herhangi bir noktanın diğer tüm noktalardan uzaklaştığı ve dolayısıyla herhangi bir noktanın evrenin merkezi olarak kabul edilemeyeceği anlamına gelir.

Bu nedenle, balon analojisi, evrenin neden merkezi olmadığını anlamamıza yardımcı olur. Evren, genişleme sürecinde olduğu için, genişleme hareketiyle birlikte herhangi bir nokta diğer tüm noktalardan uzaklaşır. Bu, evrenin merkezi olmadığı anlamına gelir.

148 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Eric Chaisson, et al. (2016). Astronomi - Bir Bakışta Evren (Astronomy - The Universe At A Glance). ISBN: 978-605-9746-09-0. Yayınevi: Nobel Yaşam. sf: 260-261.
  2. M. Woo. Where Is The Center Of The Universe?. (14 Mayıs 2018). Alındığı Tarih: 24 Şubat 2023. Alındığı Yer: LiveScience | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Shorugami .
Shorugami .
18K UP
Sorgulayıcı
Orijinal Soru: Evren sürekli genişliyorsa bu genişlemenin başladığı merkezi nokta tespit edilemiyor mu?

Evet evren sürekli genişliyor. Ama neyin içinde genişliyor yada bir şeyin içinde mi genişliyor bunu bilmiyoruz. Bu yüzden ilk başladığı noktayı da bilemiyoruz. Eğer ki dışarıdan gözleme şansımız olsaydı işte o zaman bir ihtimal bile bilirdik.

237 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Görkem Öge
Kozmoloji meraklısı.
Orijinal Soru: Big Bang nerede oldu?

Gerçekten bu soru, tekrar tekrar sorulan sorularda zirveye oynuyor artık. Büyük patlama nerede oldu, evrenin merkezi neresi, evren nerede doğdu, big bangi görebilir miyiz vs... Hepsi farklı gibi görünüyor ama aslında hepsinin cevabı ya aynı ya da çok yakın içerikte.

Ben, sadece, benim cevap verdiğim 3 ayrı soruyu ve cevabı aşağıda paylaşacağım. Üçü de size cevap teşkil edecek hatta fazlasını da yaptığım açıklamalarda bulacaksınız. Bunlar sadece benim verdiğim cevaplar ve çok da geçmişe gitmeden aldığım linkler. Uzak geçmişe gitsem çok daha fazla aynı soru ve cevapla karşılaşabiliriz. Başka arkadaşlar da defalarca detaylı cevaplar paylaştılar. [1][2][3]

Tüm Reklamları Kapat

Kısaca burada da cevap vereyim: Büyük patlama, şu an evren dediğimiz bu devasa yapının her tarafında aynı anda başladı. Çünkü bugün evren dediğimiz bu devasa yapı, büyük patlamanın başladığı noktanın genişlemiş hâli zaten. En kısa cevap bu. Devamı linklerde var.

Kaynaklar

  1. Ege Özmeral. 41 Evren'in Merkezi Neresi?. Alındığı Tarih: 23 Eylül 2022. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  2. Görkem Öge. Big Bangı Görmemiz Mümkün Mü?. Alındığı Tarih: 23 Eylül 2022. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  3. Alperen Yuncu. Evrenin Ilk Doğuşunun Resmini Çekmemiz Şuan Için Imkansız Mı?. Alındığı Tarih: 23 Eylül 2022. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Görkem Öge
Kozmoloji meraklısı.
Orijinal Soru: Hocam bing beng'in gerçekleştiği nokta evrenin merkezi olmaz mı?

Bilimseverlerin büyük çoğunluğunun aklında aynı soruların olması, herkesin aynı soruları farklı şekillerde de olsa tekrar tekrar tekrar sorması, herkesin kendine özel cevapları beklemesi ve hiç kimsenin de "acaba bu soru daha önce sorulmuş olabilir mi?" diye merak etmemesi gerçekten çok ilginç.

Biz de tekrar tekrar tekrar benzer cevapları, farklı bir soruyu cevaplıyormuş gibi verelim bu durumda.

Tüm Reklamları Kapat

Evren, 13,8 milyar yıl önce, tek bir noktadan başlayıp genişleyerek bugünkü 90 küsür milyar ışıkyılı genişliğindeki hâline gelmiş bir yapı. Hızı artarak da genişlemeye devam ediyor zaten.

Buna göre evren bir zamanlar ve bir aşamada bir elma büyüklüğünde olmalı değil mi?

Tüm Reklamları Kapat

Şimdi... Evrenin, 90 küsür milyar ışıkyılı genişliğinde düşündüğümüzde bir merkezden bahsetmek mümkün gibi görünüyor. Peki evren bir elma büyüklüğünde iken merkezi neresiydi? Çekirdek bölgesi mi? Buna göre kabuk bölgesi, kendisinden 3-5 cm uzaklıktaki çekirdek bölgesinden daha soğuk, karanlık, uzak, ücra mıydı?

Elbette hayır. Evren gibi, inanılmaz miktarda enerji ve madde içeren bir yapıyı bir elma büyüklüğünde düşünürsek, bu yoğunluktaki bir yapıda, daha yoğun ve daha merkezi ya da daha seyrek ve daha uzak bir bölge olabilir mi?

Merkez diyorsunuz ya... Bugünkü, 90 küsür milyar ışıkyılı genişliğindeki bu evren, zaten bir zamanlar elma büyüklüğünde olan yapının genişlemiş hali. Bugünkü evren, sizin merkez olarak adlandırdığınız bölgenin ta kendisi.

Ve zaten evren ister bugünkü büyüklüğünde isterse de bir elma büyüklüğünde olsun, bu yapının dışında başka bir alan, bölge, yer yok. Evrenin sahip olduğu tüm enerji ve madde, bu yapının içerisinde. Burası, başka bir bölgenin, alanın, hacmin ortası değil. Bu yapının dışında bir bölge yok. Merkez derken ya da kenar, köşe, uzak, yakın, orta vs. derken hep aynı bölgeden bahsediyoruz. Büyük patlama meydana geldiğinde (ki patlama kelimesi Türkçe'de kullandığımız bir yakıştırma. İngilizcede, explow, explosion olarak kullanılan patlama kelimesi, büyük patlama kuramında kullanılmaz. Yani patlayan bir şey yok aslında ortada) başka bir bölge yoktu ki bu "patlama" bir ortamda meydana gelsin ki bir merkez teşkil etsin. Büyük patlama bir yerde oluyor ve bu patlama, karanlık bir bölgeyi aydınlatıyor ya da ısıtıyor gibi bir sanrı var sanki. Bu bir algı karmaşası. Evrenin bir merkezi yok ve olamaz zaten. Evren, merkez sandığınız şeyin kendisi. O merkez genişledi, o kadar.

Daha önce defalarca kez cevapladık demiştim, bir örnek vereyim:

https://evrimagaci.org/soru/big-bangi-gormemiz-mumkun-mu-26530

Umarım bir pencere açabilmişimdir. Sağlıcakla.

135 görüntülenme
7
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close