Eğer geleneksel cinsiyet rolleri tamamen tam tersi durumda olsaydı, trans bireyler doğumda atanmış cinsiyetlerinde mi hayatlarını sürdürürlerdi?

Bu soruya yanıt verebilmek için öncelikle cinsiyet kimliği ile toplumsal cinsiyet rollerini birbirinden ayırmak gerekir. Toplumun “kadına” ya da “erkeğe” atfettiği roller tarih boyunca değişmiş ve değişmeye devam eden sosyal yapılardır. Güç, şefkat, liderlik ya da itaat gibi özellikler biyolojik cinsiyetten değil, toplumun yüklediği beklentilerden doğar.

Ancak trans kimlik yalnızca bu rollerle ilgili değildir. Bir trans birey, belirli bir rolü benimsemek istediği için değil, içten gelen bir aidiyet hissiyle hareket eder. Yani bir trans erkek “erkek gibi davranmak istiyorum” demekten çok, “ben bir erkeğim” der. Bu kimlik, toplumun erkeklikten ne anladığından bağımsız bir şekilde var olur.

Dolayısıyla, eğer alternatif bir evrende toplumsal cinsiyet rolleri tamamen tersine dönmüş olsaydı — örneğin “kadın” kavramı günümüzde “erkek”e atfedilen tüm rolleri taşısaydı — bu, trans bireylerin kimlik hislerini değiştirmezdi. Bir trans erkek o dünyada da doğumda kendisine atanan cinsiyeti değil, içsel olarak ait hissettiği kimliği seçerdi. Belki o toplumda bu kimliğin ismi “kadın” olurdu, ama kişi yine de mevcut düzene ters düşen bir içsel kimlikle yaşardı. Yani "translık" hâlâ var olurdu.

Bu bağlamda, trans bireyleri yalnızca roller üzerinden tanımlamak onları yüzeysel algılamaktır. Onların yaşadığı kimlik, sadece toplumun neyi “erkek” ya da “kadın” saydığıyla değil, kişinin kendini nerede hissettiğiyle ilgilidir. Etiketler ve roller değişebilir, ama kimliğin özü yerinde kalır.

Bu cevap etrafımdan topladığım anektodal veriye dayanıyor.

Etrafımdaku eşcinsel insanlar oldukları cinsiyetten memnunlar. Trans olanlar iste bunun cinsel ilişki kısmından çok hal tavır ve normlara dayalı bir şekilde cinsiyetinden nemnun değil.

Yani organ olarak kendinden memnun olamamak bu olgunun sebebi değil sonucu gibi gözüküyor.

Bu görüşümün asıl sebebi bu insanların cinsiyet değiştirdikten sonra hayatlarında değişenlerin çoğunlukla hatta bazıları için sadece sosyal hayatta değiştiği gözlemim. Biyolojik olarak kadın olan bir arkadaşım bana erkek gibi hissettiğini ama kadınlardan romantik ya da cinsel bir çekim daha önce hiç hissetmediğini açıkladı.

Tüm bu gözlemlerim sonucunda benim fikrim aslında bu insanların kendilerini bu şekilde ifade ediyor olmasındaki "bu şekil" kısmının toplum tarafından inşa edilmiş olması toplumu değiştirdiğimizde de kendini yine aynı şekilde ifade edecekleri yönünde. Fakat bu sefer tran olmadan zaten kendilerini ifade etmek istedikleri şekilde doğmuş olacaklar. Artık bir kadın zaten tam olarak onun hissettiği düşündüğü gibi davrandığında toplum tarafından kabul edilmiş olacak.

Tersine Dönmüş Toplum Ne Demek?

Yani örneğin:Kadınlara güçlü, lider, sert rolleri;Erkeklere duygusal, bakım veren, pasif rollerin yüklendiği bir dünya.

Bu durumda “geleneksel” erkeklik ve kadınlık tanımları tersine dönerdi ama hâlâ toplumun iki kutuplu cinsiyet algısı devam ederdi. Klişeler değişir, ama ikili sistem (erkek-kadın) aynı kalırsa, hâlâ bir norm dışı olma durumu doğar.

Trans Kimliği Ne Üzerine Kuruludur?

Trans bireylerin kimliği sadece toplumun dayattığı “kadın şöyle davranır, erkek böyle olur” kalıplarına tepki değil.

Çoğu zaman bu, kişinin içsel cinsiyet kimliği ile doğumda atanan cinsiyetin uyuşmamasıyla ilgilidir. Yani:

> “Ben kadın gibi davranmak istiyorum” değil,

“Ben kadınım” veya “Ben erkek değilim” gibi daha öznel ve derin bir kimlik hissi.

Toplum Değişirse, Translık Azalır mı?

Eğer toplum katı cinsiyet rolleri olmadan, yani herkesin istediği gibi davranabildiği bir yer olsaydı, bazı kişiler toplumsal baskıdan kaynaklı “dönüşme ihtiyacı” hissetmeyebilirdi.

Ama senin sorduğun şey bir tersinleme, yani hala iki kutuplu bir düzen var, sadece rolleri değişmiş.

Bu durumda trans bireyler yine:

> “Ben bu doğumda atanan cinsiyet değilim” diyebilirlerdi.

Yani büyük ihtimalle, trans bireyler yine kendi hissettikleri kimlik yönünde bir geçiş yaparlardı.

Ama belki de bu kez bazıları, “erkek” olmanın duygusal ve şefkatli olduğu bir toplumda kendini daha rahat hissedip hiç geçiş yapmaya gerek duymazdı — çünkü “dışlanmış” hissetmezdi.

Kısaca Cevap:

Hayır, trans bireyler büyük ihtimalle yine doğumda atanan cinsiyetlerinden farklı bir yolda yürümeyi seçerdi.

Çünkü mesele roller değil, kimliktir. Ama toplumun yargılamayan bir yapıda olması, bu süreci çok daha kolay ve az acılı kılabilirdi.