Sağ ve sol kavramları, Fransız Devrimi zamanında, aynı görüşteki siyasetçilerin Fransız Parlamentosunun sağında veya solunda oturmalarından esinlenilerek oluşturulmuş kavramlardır.[1]
Genel olarak:
Sağcılar:
Ekonomi: Piyasa ekonomisine (serbest bir ekonomi modeli), özel mülkiyete ve serbest ticarete vurgu yaparlar.
Toplumsal Değerler: Geleneksel aile yapısını, ulusal güvenliği ve otoriteyi desteklerler.
Devlet Rolü: Daha sınırlı bir devlet rolünü savunurlar.
Solcular:
Ekonomi: Daha fazla devlet müdahalesini, gelir eşitsizliğinin azaltılmasını ve refah devletini desteklerler.
Toplumsal Değerler: Bireysel haklara, çeşitliliğe ve sosyal adalet ilkesine vurgu yaparlar.
Devlet Rolü: Genellikle daha büyük bir devlet müdahalesini savunurlar.[2][3][4][5]
Bir kişi, ekonomik görüşü itibariyle sağcı, toplumsal değerler itibariyle solcu olabilir, dolayısıyla ekonomik bakımdan, toplumsal bakımdan ve devlet rolü bakımından sağcılık ve solculuk kavramları ayrılması gereken kavramlardır.
Sağ Düşünce İçin:
"The Road to Serfdom" - Friedrich Hayek: Sağcı ekonomik düşünceye derin bir giriş. Hayek, devlet müdahalesini sınırlamanın ve serbest piyasa ekonomisinin teşvik edilmesinin önemini vurgular.
"The Conservative Mind" - Russell Kirk: Bu kitap, geleneksel muhafazakâr düşünceyi ve konservatizmin temellerini ele alır.
"Atlas Shrugged" - Ayn Rand: Ayn Rand'ın objektivizm felsefesini savunduğu bu roman, sağcı özgürlükçü düşüncenin temelini oluşturur.
Sol Düşünce İçin:
"The Communist Manifesto" - Karl Marx ve Friedrich Engels: Sol düşüncenin temel taşlarından biri olan bu manifesto, komünizmin temel ilkelerini ele alır.
"The Conquest of Bread" - Peter Kropotkin: Anarşizmin temel eserlerinden biri olan bu kitap, sol düşünce içindeki bazı anarşist fikirleri açıklar.
"A Theory of Justice" - John Rawls: Bu kitap, liberal sol düşünce içinde önemli bir rol oynayan John Rawls'ın adalet teorisini ele alır.
Genel Bakış İçin:
"Political Ideologies: An Introduction" - Andrew Heywood: Bu kitap, genel olarak siyasi ideolojileri ele alır ve sağcı, solcu, liberal ve diğer politik düşünce akımlarını kapsamlı bir şekilde inceler.
Kaynaklar
- D. S. Goodsell. (Dergi, 1988). The Architecture Of Parliaments: Legislative Houses And Political Culture.
- F. Hayek. The Road To Serfdom.
- J. Rawls. A Theory Of Justice.
- R. Scruton. The Meaning Of Conservatism.
- J. S. Mill. On Liberty.
