[4][1][2][3]Öncelikle merhabalar! Sorunuzu cevaplamadan önce bu cevabın tamimiyle kendi düşüncelerimden ve edindiğim, kullandığım kaynaklarla harmanlanmasından oluştuğunu söyleyerek yazıma başlıyorum. Anlamadığınız kısımları sorabilirsiniz. Elimden geldiğince cevaplamaya çalışırım. 😊
Adolf Hitler Neden Türkiye'ye Saldırmadı?
Tarihleri 1940 yılına çevirdiğimizde Balkan Cephesi açılmış ve Mihver Devletleri büyük bir hızla Romanya, Yugoslavya, Bulgaristan ve Yunanistan'ı ya zapt etmişler ya da yanlarına çekmişlerdi. Bu cephe Türkiye'yi kapsamıyordu. Bunun en temel sebebi ise Türkiye'nin yakın zamanda Birleşik Krallık ve Fransa ile imzaladığı garantörlük antlaşmasıydı. Eğer Türkiye'ye harp ilan edilirse hem Mihver kuvvetleri yeni bir düşman edinecekler hem de Türkiye arazisinin zorlu olmasından kaynaklı harp uzun süreli devam edip Almanları sadece yıpratacaktı. Önemli bir kazanım da elde edilmeyecekti. Zira Türkiye krom haricinde Almanlara pek bir şey vadeden coğrafyaya sahip değildi. Bu yüzden şimdilik Türkiye'nin ele geçirilmesi ertelenecekti.
Balkan Cephesi'nden Sonra:Gertrude Operasyonu
Almanlar Balkan Cephesi'nin kapanmasından sonra Hitler'in emriyle bir işgal planı hazırlamaya koyuldular: Gertrude Operasyonu. Operasyon detaylıca hazırlanmıştı. Operasyonun amacı başlıca şuydu Almanların Kafkasya'da petrolü ele geçirmesine ön ayak hazırlamak ve ''Büyük Ermenistan'' hayalini plana koymaktı. Bunun için hazırlanan operasyona baktığımızda uygulanışı tahminice şu şekilde olacaktı: Başlangıçta, tümü bir topçu tugayı tarafından desteklenmek üzere Danimarka'dan dört piyade tümeni getirilecekti. Bu ordu, işgale öncülük ederek Türkiye'nin kuzeyinden saldırıya öncülük edecekti. Kriegsmarine, Ege Denizi ve On iki Ada'da konuşlanmış yirmi yedi gemi ile orduyu destekleyecekti. Diğer birlikler Kavala'dan uçakla gelecek ve Bulgaristan'dan gelen diğer birlikler Karadeniz'i geçerek Türkiye'nin kuzeyine doğru gidecekti. İki birlik de Suriye, kuzey Irak ve Ermenistan üzerinden saldıracak ve böylece Türkiye adeta kuşatılacaktı. Batum'da bombardıman uçaklarının yanı sıra arka birlikler de hazır olacaktı. Bunlar, Türk ordusunun Almanları bozguna uğratıp misilleme yapması durumunda saldırmak için güneybatı Gürcistan'daki hava üslerinden havalanacaktı. Bu operasyon gerçekten bakıldığında zekice ve detaylıca hazırlanılmış gibi gözüküyordu. Ancak belirli sorunlar vardı elbet. İşte sorduğunuz sorunun cevabı olan Mihver Kuvvetleri neden işgal etmediler ya da edemediler?
1-Arazi Şartları
Türkiye'nin arazisi Trakya kısmında düz olsa da iç kesimlere doğru daha engebeli ve gerilla harekatlarına müsait bir ortam yaratıyordu. Mihver Kuvvetleri orduları İstanbul Boğazı'ndan Gelibolu Yarımadası'na götürene kadar Türkler savunma hattı kuracak ve Mihver Kuvvetlerini yıpratma imkanına sahip olacaktı. Bu süre zarfında Müttefik Kuvvetleri de desteğe gelecek ve belki de Almanlar büyük bir kayıpla gr çekilecek ve karşı atağa maruz kalıp toprak kaybedecekti. Bu yüzden Hitler arazi şartlarını da göz önüne katarak belirli bir müfreze ile olamayacağını anlamıştı.
2-Altyapı Eksikliği
Baktığımız zaman tankların ve topçu müfrezelerinin gidebileceği altyapılar Anadolu coğrafyasında yoktu. İç Anadolu Bölgesi'nde 2 tane demiryolu vardı ve Almanlar içlere ilerledikçe de Türkler bu altyapıları tahrip edip geri çekilecek ardından da karşı atağa geçip yorgun, bitkin ve çeşitli teknolojilerden mahrum bırakılan Alman piyade alaylarını imha edeceklerdi. Bu ihtimal olasıydı zira daha 20 yıl önce Yunan piyadeleri ve süvarileri içlerde yenilgiye uğratılıp karşı Türk atağıyla darmaduman olmuşlardı. Bu sebeple Almanlar içlere doğru savaşı uzatan Türklere karşı bir şey yapamayacaklardı.
3-İkmal Hatları
Altyapı eksikliğine bağlı olarak ikmal hatları da kısıtlı olacaktı. Baktğımız zaman içlere doğru altyapı eksikliği Hitler müfrezelerinin ve taburların yiyecek tedarikinde sorun yaşamalarına sebep olacaktı. Alman ordusu zaten Anadolu içlerinde yoğun çatışmalarla yorgun düşecek ve kara yolundan yapılamayacak ikmaller sonucunda hava haricinde bir ikmal yolları da yoktu. Bu yüzden operasyonun riskleri oldukça fazlaydı.
4-Çakmak Hatları
Fevzi Çakmak'ın üstlendiği Çakmak Hatları gerçekten savunma açısından oldukça zorlayacaktı. Bizler bu hatları unutmuş gibi olduk yazımızda ancak belki de Almanlar daha içlere ilerleyemeden Trakya'da ağır kayıplar vererek geri çekilecekti. Nitekim Çakmak Hatları Maginot Hatlarından daha sağlam ve geçilmesi olası bir savaşta çok zor olacaktı.
Peki Mihver Devletleri Neden Saldırmadı?
Bir de işin tarihsel açıdan boyutuna bakalım. Hitler'in aniden Tarihin en büyük kara harekatı olan Barbarossa Harekatı'nı başlatması Türkiye'nin işgalinin daha da ertelenmesi ve hatta raftan kaldırılmasına sebep oldu. Yani eğer Barbarossa Harekatı bu kadar erken başlamasaydı Hitler ve Almanlar Türkiye'ye saldıracaklardı. İşin kısası hali hazırda Türkiye hakkında yeterince büyük ve kapsamlı rapor hazırlayan Almanların Sovyet Rusya haricinde Türkiye'ye saldırma olasılığı yüksekti.
Kaynaklar
- Anonim yazar, et al. Wikipedia. Alındığı Tarih: 17 Kasım 2023. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Anonim yazar, et al. Mimarlık Dergisi. Alındığı Tarih: 17 Kasım 2023. Alındığı Yer: Mimarlık Dergisi | Arşiv Bağlantısı
- Anonim. Bilgi Yayınevi. Alındığı Tarih: 17 Kasım 2023. Alındığı Yer: Bilgi Yayınevi | Arşiv Bağlantısı
- İbrahim Öztürk, et al. (2023). 2.Dünya Savaşı'nda Almanya'nın Türkiye'yi İşgal Planları. Sosyal Bilimler Dergisi. | Arşiv Bağlantısı