Kambriyen Patlamasından Önce Solucan Benzeri Canlılar Vardı!

Kambriyen Dönem, günümüzde bize miras kalan bazı uzuvların oluştuğu ve baş döndürücü form çeşitliliğinin patlak verdiği dönem olarak bilinir. (Kambriyen Dönem, Paleozoik zamanın ilk alt bölümü olarak Kambriyen kayaç sistemlerinin oluştuğu ve içinde en eski fosilleri taşıyan jeolojik zaman dilimidir. Günümüzden yaklaşık 545 milyon yıl önce başlayıp, 495 milyon yıl önce sona erdiği kabul edilir.) Ancak fosil kayıtlarındaki ilk hayvanlar Kambriyen'i milyonlarca yıl öncesine götürüyor. Ekosistemlerin tüm canlıları, Ediyakaran Dönem'in sonuna kadar 50 milyon yıldan fazla bir sürede ortaya çıkmış ve Kambriyen'in başlangıcında yok olmuştur. (Ediyakaran Dönem, yaklaşık 635 milyon yıl önce Kryogenian Dönem'in bitiminden Kambriyen Dönem'in başlangıcına kadar sürmüştür. Bu dönemde çok hücreli ökaryot organizmalar yaşamış ve soyları tükenmiştir.)

Ediyakaran Hayvanları

Bu dönemin hayvanları oldukça garipti, daha fazla bilgi sahibi olduğumuz Kambriyen formlarına benzemeyen vücut biçimleri vardı. Çoğu hareketli değildi, bunun yerine kendilerini yüzeye bağlayıp orada kalıyorlardı. Bununla birlikte Kambriyen hayvanlarının atalarının Ediyakaran dönemde evrimleştiğine dair sınırlı işaretler vardır. Tortul tabakalarda kalan izler, bir şeylerin içinden geçtiklerini göstermiş ve tuhaf disk benzeri yaratığın iki taraflı bir vücut şekli olduğu ortaya çıkmıştır. Ancak izlerin, disk biçimli bir canlı tarafından bırakılmamış olması Ediyakaran Dönem'de başka hangi hayvanların dolaşmış olabileceği sorularını ortaya çıkarmıştır.

Bu sorular Yilingia spiciformis'in duyurulmasıyla cevap bulmuştur; bugünün okyanuslarında çok yabancı gözükmeyecek bir Ediyakaran solucanı. Yilingia’nın segmentleri vardı, iz bırakıyordu ve tortullara bile girebildiği açığa çıktı. Bunların hepsini belirgin bir yapıya sahip olmayan bir baş ile yapıyordu.

Yilingia spiciformis

Yilingia, Çin'in Hubei eyaletindeki Ediyakaran yataklarında bulundu. Araştırmaya katılan araştırmacılar, laboratuvarlarında birçoğunun kısmi olduğu 33 numune olduğunu söylüyorlar. 34. numune keşfedildiği yerde bırakılmış. Hayvan; uzun, ince bir solucan gibi ve genişliği 3 santimetreden daha az olup, boyu 27 santimetre civarında. Gövdesi, her biri üç bölümden oluşan bir dizi bölümden oluşuyor ve kuyruğuna doğru uzanan iki lobla çevrili merkezi bir bölüm var. Bir kırkayak gibi segmentleri uzmanlaşmış görünmüyor, sadece boyutlarına göre farklı gözüküyorlar. Başa yakın olanlar ve kuyruktakiler gövdedekilere göre hafifçe daralıyor.

Bazı segmentlerine eklenmiş, eklembacaklı benzeri eklentilerin olabileceğine dair bazı belirsiz işaretler var ancak kanıtlar açık değil ve yazarlar bu eklentiler hakkındaki yorumları konusunda temkinliler.

Açık olan şey şu ki; baş ve kuyruğun da dahil olduğu segmentler arasındaki bariz gelişmişlik eksikliğinin olması ve aslında hiç olmaması. Yazarlar gelişmiş bir başın kanıtlarını “tamamen yok ise zayıf” olarak tanımlıyor. Aynı zamanda, segmentlerin kuyruğa doğru yöneldiğini söylüyorlar. Peki araştırmacılar kuyruğun hangi tarafta olduğunu nasıl anladılar?

İzlerin Takibi

Solucanların tortular üzerinde sürünerek hareket ettiğini gösteren tutarlı bir düzine iz olduğu ortaya çıktı ve 13. iz bir Yilingia'nın vücudunda sonlanmıştı. (Bunun gibi bulgular için teknik terim olarak, temelde izi yapan hayvanın vücudunda sonlanan yol anlamına gelen "mortichnia" kullanılır.) Bazı örneklerde izler çukur gibi görünür şekilde sona eriyordu; bu Yilingia'nın tortuları kazabildiğini ve yüzeyleri geçebildiğini gösteriyordu. Yani Yilingia'nın hareketli bir hayvan olduğuna dair hiç şüphe yok.

Anahtar soru ise ne tür bir hayvan olduğu. Yapılması gereken, Yilingia'yı birçok segmentli solucan içeren bir grup olan Annelida'ya koymak olacaktır fakat eklentilerinin olduğu ortaya çıkarsa, muhtemelen eklembacaklılarla birlikte gruplandırılacak. Bununla birlikte eklembacaklılar, yeni keşfedilen bu hayvanda açıkça  bulunmayan gözlere, beyne ve diğer ayrıntılı özelliklere sahip olarak tanımlanır. Yine de eklembacaklıların atası olmaya daha yakın olabilir, yalnız eklenti-uzuv sorunu bu yorumu desteklemelidir.

Sonuç

Her ne kadar bazı kanıtlar belirsiz olsa da, bulguların kilit yönleri tamamen ortada. İki taraflı simetrik hayvanlar Kambriyen'den önce de vardı. Aynı zamanda segmentasyon (bölütlenme) ve hareketlilik içeriyordu. (Yazarlar, segmentasyonun gerçekte iki taraflı hareketliliğin anahtarı olabileceğini savunuyor ancak tartışmalı bir şekilde, bölümlenmiş ve hiçbir yere hareket etmemiş çok sayıda Ediyakaran yaratığı vardır.) Sonuç olarak bu buluntuların hepsi Kambriyen'den önce vardı, yani ortaya çıkacak formların patlaması için ham maddeler hazırdı.