📚 Jared Diamond'ın Pulitzer ödüllü bu kitabı, bazı uygarlıkların diğerlerinden neden daha hızlı geliştiğini ve onlara nasıl üstünlük sağladığını; tarihi olaylara, antropolojik ve coğrafi bir perspektiften bakarak açıklamaya çalışıyor.
"Neden Avrupalılar Amerika'yı kolonize etti de Amerikalılar Avrupa'yı kolonize etmedi?"
"Neden Avrupa'dan Amerika'ya sürüyle hastalık taşındı da tersi yönde bir taşınım yaşanmadı?"
"Tarım neden ilk Mezopotamya'da başladı da başka yerde başlamadı?"
"Modern uygarlık neden Avrupa'da ortaya çıktı da başka bir coğrafyada çıkmadı?"
Bir tarih kitabı gibi tekdüze ilerlemeyen bu kitap, bir uygarlığın gelişmesine katkıda bulunan en temel faktörün ırksal, kültürel, dini, veya ekonomik faktörler değil; coğrafi faktörler olduğunu öne sürüyor. Bu gerçek, 600 sayfa boyunca ilginç, hüzünlü ve bazen de korkunç hikayelerle yüzünüze vuruluyor.
Kitabın 1997 yılında basıldığını gördüğümde güncelliğinden şüphe etmiştim. Ancak bu konu üzerindeki yorumları ve özellikle kitabın kendisini okuduktan sonra şüphelerim tamamıyla ortadan kalktı. Bilgilerin bazıları son 27 yılda elbette güncelliğini yitirmiş olabilir, ama kitabın ana fikrinin bütünüyle korunduğunu rahatça söyleyebilirim.
Tüfek, Mikrop ve Çelik, tarihe bakış açınızı kökten değiştirecek, mutlaka okunması gereken bir eser.
Coğrafya gerçekten de kaderdir...