Elektronların Gözünden Enerjinin Korunumu
Sıcaktan kızarmış metaller, elektron kusmaya başlıyor. Önlerinde ise, kaçamayacakları bir engel var. Civadan bir duvar, çarpışma için onları beklemekte. Yaptıkları her çarpma ile enerjilerinden bir parça ödünç veriyor elektronlar. Cıvanın ise elektronları, çekirdeğin çevresinde bulunmaya devam etmekte, ama bu kadar fazla enerjiyi de sürekli olarak kaldıramazlar. Cıva, değişikliğe uyum mu sağlamalı, yoksa sahip oldukları statikoyu son ana kadar savunmalı mı? Elbette Cıva, pek çok insandan daha akıllı davranıyor. Kendi varlıklarını sürdürebilmek için o anki statükoyu savunmak yerine değişime ayak uydurmaya çalışıyorlar. Bu sayede de var olmaya devam ediyorlar. Çekirdek çevresindeki elektronlar “sol şerit”e geçiyor sahip oldukları enerjiyle.
Elektronlar tek bir yörünge üzerinde bulunmazlar. Sahip oldukları enerjiye göre gitmeye hak kazandıkları belirli seviyeler bulunur. Gerekli enerji atomlara verildiğinde ortama uyum sağlarlar. Verilen enerjiyi içlerine emip elektronlarını “sol şerit”e geçirirler, tehlike geçtiğinde de elektronlar tekrar rahatça manzarayı izleyebilecekleri, kendilerini rahat hissettikleri şeride geri düşerler. Tabi bunu yaparken lastik, asfaltta bir takım izler bırakır. Bu sırada elektronlar da, sahip oldukları, emdikleri enerjiyi ışık huzmesi olarak dışarı atarlar. Tüm bunlar olurken, tanrıcılık oynayan bizlerin Osiloskopunda izler bırakırlar. Biz tüm bu yaşananları göremeyiz, ancak hissederiz. Yaşanan bu savaşımın hatıraları kalır bize, ufak grafikler olarak. Günbatımında yansıyan sıradağlar gibi gözükür bu grafikler ancak onlar elektronun, dolaşabileceği seviyeleri, yani “şeritler”i gösterir.
James Franck ve Gustav Hertz, 1. Dünya Savaşı'nın ilk yılında bu durumu fark ettiklerinde yeni bir çağın, yeni bir fiziğin başladığını gördüler. Kuantum Fiziği'nin çağı başlamıştı... Sonrasında dönemin militarizminin etkisinde kalıp, Cıva kadar aklı olmayan insanlar ile birlikte savaştılar. İkisi de ağır yaralandı ve savaştan sonra akademik hayatlarına eskisi gibi devam edemediler. Ama buldukları, evreni algılayış biçimimizi bütünüyle en baştan yazdı. Farkında olmadan da olsa, kendilerini değiştiremeseler de, fiziği değiştirdiler.
Yani yaşamı var eden temel özellik: enerji korundu!
Teşekkür: Özgür Can Özüdoğru (ODTÜ Amatör Astronomi Topluluğu, gokyuzu.org)
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 11:36:35 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4352
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
