İnsan, Evren ve Değişim

Netflix’in uyarladığı “3 Cisim Problemi” dizisinin ikinci bölümünden itibaren, insan hayatı ve insanların yapabilecekleri üzerine daha fazla düşünmeye başladım. Bu dizide anlatılanlara göre, bilim dünyasında yer alan birçok insan bile, kendi düşüncelerinin çürütülmesini engellemek adına bazı gerçekleri inkâr edebiliyor. Gerçek gözlerinin önünde dursa bile, onun varlığını reddedebiliyorlar. Thomas Kuhn’un paradigma değişimi teorisine göre, bilimsel ilerleme doğrusal değildir; yerleşik fikirleri sarsan devrimler genellikle büyük bir dirençle karşılanır. İnsan psikolojisi, inandığı şeyin yanlış olduğunu kabul etmekte zorlanır, çünkü bu onun dünya görüşünü ve kimliğini tehdit eden bir durumdur.

Ama tarih bize bir şey daha öğretir: Tarih tekerrür etmez, fakat sonuçları tekrar eder. İnsanlar, yüz yıllardır bu gezegen üzerinde yapıp ettiklerinden sorumlular. Bunu bazen farkında olarak, bazen bilinçsizce yaparlar. Ancak "bilinçsizlik" bir bahane midir? Hayır, çünkü insanlar eylemlerini her zaman belirli koşullar altında gerçekleştirirler. Bu yüzden hukukta nefsi müdafaa kavramı bulunur; çünkü eylemin kendisinden çok, bağlamı önemlidir. Öyleyse, insanlara "iyi" ya da "kötü" diyebilir miyiz? Hayır, çünkü bunlar da koşullara bağlıdır.

Bugün içinde yaşadığımız dünyaya baktığımızda, çoğu insanın parayı ilah olarak benimsediğini görüyoruz. Afrika’da insanlar açlıktan ölürken, bazı ülkelerde insanlar harcayacak yer bulamadıkları için parayı çöpe atıyor. Bu çelişkiyi sadece ekonomik sistemle açıklamak yeterli midir? Peki, bu halde insanlar gerçekten birbirlerine yardım etselerdi, nasıl bir sonuç doğardı? Eğer dünya üzerinde herkes evrenin dilini anlamak ve ona uyum sağlayarak yaşasaydı, ne olurdu?

Daha da ileri gidersek, eğer ortak bir dil, ortak bir millet ve yalnızca daha sağlıklı, daha iyi ve daha bilimsel bir yaşam anlayışı olsaydı, Tip 1 medeniyet seviyesine kaç yılda ulaşabilirdik? Kardashev ölçeğine göre, enerji kaynaklarımızı gezegenin tamamını kapsayacak şekilde kullanabilen bir uygarlık olmaya doğru ilerleyebilirdik. Ama bu ne kadar sürede mümkün olurdu? 100 yıl mı, 1000 yıl mı? Yoksa insanın doğası, bölünmüşlüğü ve çıkarcılığı buna hiçbir zaman izin vermeyecek mi?

Binlerce olasılıktan yalnızca bir tanesini düşündüğümüzde bile, şunu fark ediyoruz: Kişi değişirse, dünya değişir. İnsan, içinde barındırdığı içtiği sudaki yıldız tozlarının, aldığı nefesin içinde bulunan binlerce partikülün ve inanılmaz bir kodlamanın oluşturduğu organizmanın bir parçasıdır. İyi olmak, doğru olmak, adil olmak, fıtratın bir yansımasıdır. Ancak bu potansiyelin ortaya çıkması seçimlerimize bağlıdır.

İyi bir yaşam istiyorsan, önce kendini iyileştirmekle başla. Unutma, sen bir kelebeksin ve kanatlarının en ufak hareketi bile bir kasırgaya dönüşebilir. Belki de içinde bulunduğumuz evren, değişimimize göz kırpar. Kim bilir?