Baykuş Kelebeği ve Göz Desenleri

Caligo cinsine ait baykuş kelebekleri, evrimsel süreç içerisinde avcılarını korkutacak ve bir anlık kaçma fırsatı sağlayabilecek, kanatları üzerinde baykuş gözlerini andıran noktacıklar kazanmıştır. Bu noktacıkların birer "baykuş gözü" gibi gözükmesi, oldukça şaşırtıcı olsa da; bu tür adaptasyonlar doğada sıklıkla görülür. Ne yazık ki ilk etapta böyle bir özelliğin nasıl ortaya çıkmış olabileceğinin anlaşılamıyor oluşu, evrim karşıtları tarafından bilimi çarpıtmakta kullanılmaktadır.

Özgür Kocaman

Popülasyonlar içerisinde çok geniş bir desen, yapı, davranış, özellik çeşitliliği bulunur ve bu çeşitliliğe sürekli olarak yeni varyasyonlar, evrimin genetik mekanizmaları sayesinde dahil edilir. Bu özellik farklılıkları içerisinde, nesiller içerisinde en adaptif olanlar seçilir ve diğerleri elenir. Bu şekilde, evrim gerçekleşir.

İşte kelebekler gibi genelde av konumunda olan türlerde, desenlerin farklılığından ötürü avcılarını bir anlık yanıltabilecek nitelikte olanlar da, binlerce ve milyonlarca yıldır seçilmektedir. Burada anlaşılması gereken şudur: Desensiz bir kelebekten, bu şekilde ilginç ve sıradışı görünümdeki desenler, birdenbire, durup dururken, sırf "sanatsal oldukları için" evrimleşmemiştir! Çeşitli desenlere sahip atasal popülasyonlar içinden, avcılar tarafından baykuş gözüne en çok benzetilen desen grupları, her nesilde seçilmiştir. Buna bağlı olarak, çok çeşitli desenlere sahip atalardan, baykuş gözüne benzer desenlere sahip torunlar evrimleşmiştir. Gerçekten de, tam olarak baykuş gözüne benzemeyen, "ara geçiş" özelliği gösteren desen türlerine sahip kelebekler de günümüzde yaşamaktadır.

Wikipedia

Flickr

Wikipedia

Elbette, her tür, benzer sorunlara, benzer evrimsel çözümler üretememiştir; çünkü her popülasyonun genetik dağılımı ve üzerine etki eden faktörler birbirinden farklıdır. Buna bağlı olarak türlerde, benzer sorunlara karşı evrimleşen özellikler de birbirinden farklı olabilir. Ancak çoğu zaman, en azından kategorize edilebilecek kadar benzer çözümler evrimleştiği görülür. Yani söz konusu baykuş kelebeklerindeki desenler, evrimsel olarak açıklanabilir; ara basamakları incelenebilir, fiziksel özelliklerdir.

Bir diğer çarpıtma noktası da, bu yapıların "kusursuz çalıştığı"na yönelik iddialardır. Halbuki bu, Hayvanlar Alemi'ni hiç tanımamaktan kaynaklanır. Bu yanıltıcı kamuflaj ve desenler asla kusursuz çalışmaz; hatta sıklıkla başarısız olurlar. Üstelik farklı bireylerin farklı desenlerini incelediğinizde, bireyden bireye çok ciddi farklılıklar olduğunu ve örneğin, bu örnekte desenlerin bir baykuş gözüne birebir benzemediğini, arada net farklılıklar olduğu görülür. Ancak buna rağmen, bu özelliklere sahip olanlar, hiç sahip olmayanlara göre avantajlı konumda kalmış ve bugüne kadar seçilmişlerdir. Dolayısıyla, bu yapıların evrimsel açıdan analizi oldukça net olarak bilinmektedir.

Wikimedia Commons

Hatta yapılan araştırmalar, bir türün avcısını taklit etmenin, o avcıdan korunmak için geliştirilebilecek diğer tüm yöntemlerden daha verimli ve masrafsız olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla bu şekilde taklitçi özelliklerin evrimleşme olasılığı, diğer yöntemlerden çok daha yüksek olmaktadır. Bu da, aslında sanıldığı kadar şaşılacak bir durum olmadığını göstermektedir.