Baykuş Kelebeği ve Göz Desenleri
- Özgün
- Lepidopteroloji
- Makroevrim
Caligo cinsine ait baykuş kelebekleri, evrimsel süreç içerisinde avcılarını korkutacak ve bir anlık kaçma fırsatı sağlayabilecek, kanatları üzerinde baykuş gözlerini andıran noktacıklar kazanmıştır. Bu noktacıkların birer "baykuş gözü" gibi gözükmesi, oldukça şaşırtıcı olsa da; bu tür adaptasyonlar doğada sıklıkla görülür. Ne yazık ki ilk etapta böyle bir özelliğin nasıl ortaya çıkmış olabileceğinin anlaşılamıyor oluşu, evrim karşıtları tarafından bilimi çarpıtmakta kullanılmaktadır.
Popülasyonlar içerisinde çok geniş bir desen, yapı, davranış, özellik çeşitliliği bulunur ve bu çeşitliliğe sürekli olarak yeni varyasyonlar, evrimin genetik mekanizmaları sayesinde dahil edilir. Bu özellik farklılıkları içerisinde, nesiller içerisinde en adaptif olanlar seçilir ve diğerleri elenir. Bu şekilde, evrim gerçekleşir.
İşte kelebekler gibi genelde av konumunda olan türlerde, desenlerin farklılığından ötürü avcılarını bir anlık yanıltabilecek nitelikte olanlar da, binlerce ve milyonlarca yıldır seçilmektedir. Burada anlaşılması gereken şudur: Desensiz bir kelebekten, bu şekilde ilginç ve sıradışı görünümdeki desenler, birdenbire, durup dururken, sırf "sanatsal oldukları için" evrimleşmemiştir! Çeşitli desenlere sahip atasal popülasyonlar içinden, avcılar tarafından baykuş gözüne en çok benzetilen desen grupları, her nesilde seçilmiştir. Buna bağlı olarak, çok çeşitli desenlere sahip atalardan, baykuş gözüne benzer desenlere sahip torunlar evrimleşmiştir. Gerçekten de, tam olarak baykuş gözüne benzemeyen, "ara geçiş" özelliği gösteren desen türlerine sahip kelebekler de günümüzde yaşamaktadır.
Elbette, her tür, benzer sorunlara, benzer evrimsel çözümler üretememiştir; çünkü her popülasyonun genetik dağılımı ve üzerine etki eden faktörler birbirinden farklıdır. Buna bağlı olarak türlerde, benzer sorunlara karşı evrimleşen özellikler de birbirinden farklı olabilir. Ancak çoğu zaman, en azından kategorize edilebilecek kadar benzer çözümler evrimleştiği görülür. Yani söz konusu baykuş kelebeklerindeki desenler, evrimsel olarak açıklanabilir; ara basamakları incelenebilir, fiziksel özelliklerdir.
Bir diğer çarpıtma noktası da, bu yapıların "kusursuz çalıştığı"na yönelik iddialardır. Halbuki bu, Hayvanlar Alemi'ni hiç tanımamaktan kaynaklanır. Bu yanıltıcı kamuflaj ve desenler asla kusursuz çalışmaz; hatta sıklıkla başarısız olurlar. Üstelik farklı bireylerin farklı desenlerini incelediğinizde, bireyden bireye çok ciddi farklılıklar olduğunu ve örneğin, bu örnekte desenlerin bir baykuş gözüne birebir benzemediğini, arada net farklılıklar olduğu görülür. Ancak buna rağmen, bu özelliklere sahip olanlar, hiç sahip olmayanlara göre avantajlı konumda kalmış ve bugüne kadar seçilmişlerdir. Dolayısıyla, bu yapıların evrimsel açıdan analizi oldukça net olarak bilinmektedir.
Hatta yapılan araştırmalar, bir türün avcısını taklit etmenin, o avcıdan korunmak için geliştirilebilecek diğer tüm yöntemlerden daha verimli ve masrafsız olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla bu şekilde taklitçi özelliklerin evrimleşme olasılığı, diğer yöntemlerden çok daha yüksek olmaktadır. Bu da, aslında sanıldığı kadar şaşılacak bir durum olmadığını göstermektedir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- A. Meyer. Repeating Patterns Of Mimicry. (17 Ekim 2006). Alındığı Tarih: 23 Temmuz 2018. Alındığı Yer: PLOS | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 17/05/2025 22:58:06 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1476
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
