Avatar Maymunlar: Felçli Bir Maymunun Vücudu, Sağlıklı Bir Diğer Maymun Tarafından Kontrol Edildi!

Yapılan bir çalışmada sağlıklı bir maymunun beyin sinyalleri aynı türün felçli bir bireyine (deneyde kullanılan ismi ile bir "avatar"a) aktarıldı ve bunun sonucunda sağlıklı maymun, felçli maymunu hareket ettirmeyi başardı! Bu başarı, omurga sakatlığı sonucunda kol ve bacak gibi uzuvlarını kontrol edemeyen insanların, eskisi gibi aktif bir şekilde bu uzuvlarını kullanmaları için önemli bir adım niteliği taşıyor.

Beyin ve yapay uzuvları bağlamak amacıyla yapılan çalışmalarda hızlı gelişmeler olurken, felçli insanların merkezi sinir sistemlerini düzgünce kullanarak kendi uzuvlarını kullanıp kullanmayacakları merak konusu olmaktaydı. 

Cornell Üniversitesi’nden elektrik-elektronik mühendisi Dr. Maryam Shanechi bu konu hakkında şunları söyledi:

Buradaki problem sadece kaydedilmiş aktivitenin harekete yeniden dönüştürülmesi değil; aynı zamanda aktiviteye göre omuriliği doğru bir şekilde uyararak felçli uzvu hareket ettirmek.

Shanechi, 100 nöronu görüntüleme ve takip etme kapasitesindeki beyin çipinin sağlıklı bir maymuna yerleştirildiğini ve kalıcı olarak felç bırakmamak için sadece bayıltılmış olan bir avatarın omurgasına da 36 tane elektrot bağlandığını Nature Communications akademik dergisinde duyurdu. 

Çip takılan maymun joystick kullanarak ekrandaki hedefi takip etmek için eğitildi ve joystick baygın maymuna verildiğinde diğer maymun da aynı görsel tepkileri verdi. Yöneten maymun (çip takılı olan) neredeyse mükemmel bir başarı ile avatar maymunun tuttuğu joysticki kullanmayı başardı. Shanechi ve takım arkadaşları ana amaçları olan kontrol edilen objeyi hareket ettirmeye, araştırmadaki diğer takımlar ise uzuvların hareketlerine odaklandılar.

Harvard Tıp Fakültesi’nden ve araştırmanın yardımcı yazarı Doç. Dr. Ziv Williams şunları söyledi:

Detaylı kinematiklerle uğraşmaktansa, hedefin hareketlerinin sonuçlarına odaklanarak omurga uyarısıyla ilgili parametreleri çözmek için gereken karmaşıklığı düşürmeyi başardık. Bu da 2 boyutlu hareketi ortaya çıkarmamızı sağladı.

Başka denekler kullanılarak, sinyallerin diğer alternatif yollarla aktarılmadığı, yani gerçekten de inşa ettikleri sistem üzerinden aktarıldığı ispatlandı.

Sonuçta gözlemlenen hareketler günlük hayatta kullanılan karışık hareketler değil; daha ziyade iki boyutlu olan daha basit hareketler... Araştırmayı yapan bilim insanları, felçli bir insana tekrar doğal hareket kabiliyetini kazandırmanın uzun bir süreç olacağını düşünüyor. Bu üstün teknoloji geliştirilse bile, uzun süreler boyunca çalışmayan kaslar köreliyor ve sertleşiyor. Bu da kasların beyinden yeniden gelmeye başlayan sinyallere düzensiz cevaplar vermesine neden oluyor.

Teşekkür: Bu yazıyı çeviren Sanem Sarıyar'a teşekkür ederiz.