Avatar Maymunlar: Felçli Bir Maymunun Vücudu, Sağlıklı Bir Diğer Maymun Tarafından Kontrol Edildi!
Novaator
Yapılan bir çalışmada sağlıklı bir maymunun beyin sinyalleri aynı türün felçli bir bireyine (deneyde kullanılan ismi ile bir "avatar"a) aktarıldı ve bunun sonucunda sağlıklı maymun, felçli maymunu hareket ettirmeyi başardı! Bu başarı, omurga sakatlığı sonucunda kol ve bacak gibi uzuvlarını kontrol edemeyen insanların, eskisi gibi aktif bir şekilde bu uzuvlarını kullanmaları için önemli bir adım niteliği taşıyor.
Beyin ve yapay uzuvları bağlamak amacıyla yapılan çalışmalarda hızlı gelişmeler olurken, felçli insanların merkezi sinir sistemlerini düzgünce kullanarak kendi uzuvlarını kullanıp kullanmayacakları merak konusu olmaktaydı.
Cornell Üniversitesi’nden elektrik-elektronik mühendisi Dr. Maryam Shanechi bu konu hakkında şunları söyledi:
Buradaki problem sadece kaydedilmiş aktivitenin harekete yeniden dönüştürülmesi değil; aynı zamanda aktiviteye göre omuriliği doğru bir şekilde uyararak felçli uzvu hareket ettirmek.
Shanechi, 100 nöronu görüntüleme ve takip etme kapasitesindeki beyin çipinin sağlıklı bir maymuna yerleştirildiğini ve kalıcı olarak felç bırakmamak için sadece bayıltılmış olan bir avatarın omurgasına da 36 tane elektrot bağlandığını Nature Communications akademik dergisinde duyurdu.
Çip takılan maymun joystick kullanarak ekrandaki hedefi takip etmek için eğitildi ve joystick baygın maymuna verildiğinde diğer maymun da aynı görsel tepkileri verdi. Yöneten maymun (çip takılı olan) neredeyse mükemmel bir başarı ile avatar maymunun tuttuğu joysticki kullanmayı başardı. Shanechi ve takım arkadaşları ana amaçları olan kontrol edilen objeyi hareket ettirmeye, araştırmadaki diğer takımlar ise uzuvların hareketlerine odaklandılar.
Harvard Tıp Fakültesi’nden ve araştırmanın yardımcı yazarı Doç. Dr. Ziv Williams şunları söyledi:
Detaylı kinematiklerle uğraşmaktansa, hedefin hareketlerinin sonuçlarına odaklanarak omurga uyarısıyla ilgili parametreleri çözmek için gereken karmaşıklığı düşürmeyi başardık. Bu da 2 boyutlu hareketi ortaya çıkarmamızı sağladı.
Başka denekler kullanılarak, sinyallerin diğer alternatif yollarla aktarılmadığı, yani gerçekten de inşa ettikleri sistem üzerinden aktarıldığı ispatlandı.
Sonuçta gözlemlenen hareketler günlük hayatta kullanılan karışık hareketler değil; daha ziyade iki boyutlu olan daha basit hareketler... Araştırmayı yapan bilim insanları, felçli bir insana tekrar doğal hareket kabiliyetini kazandırmanın uzun bir süreç olacağını düşünüyor. Bu üstün teknoloji geliştirilse bile, uzun süreler boyunca çalışmayan kaslar köreliyor ve sertleşiyor. Bu da kasların beyinden yeniden gelmeye başlayan sinyallere düzensiz cevaplar vermesine neden oluyor.
Teşekkür: Bu yazıyı çeviren Sanem Sarıyar'a teşekkür ederiz.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
12
-
7
-
5
-
2
-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: IFLS | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/05/2025 15:56:24 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2006
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in IFLS. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
