Genelde "faydalı böcekler" 3 ana başlık altında toplanabilir.
- Predatörler
- Tozlayıcılar
- Parazitoidler
Predatörler bitkilere zarar veren böcekleri yiyerek bitkiye dolaylı yoldan fayda sağlarlar. Buna en popüler ve sağlam örnek olarak uğur böcekleri verilebilir. Uğur böcekleri yaprak bitlerinin bir numaralı predatörüdür. Hatta yaprak bitlerine karşı mücadelede pestisit gibi kimyasal çözümler yerine genellikle biyolojik savaş yöntemi olarak uğur böceklerinin alana salınması kullanılır.
Diğer predatör örnekleri: Dantel kanatlılar, çiçek sineği larvaları(ergin olanları aynı zamanda tozlayıcıdır), çeşitli çekirge ve örümcek türleri.
Tozlayıcılar bitkilerin üremesinde hayati önem taşırlar. Kendi amaçları için çiçekleri dolaşırken bir yandan üzerlerine yapışan polenleri başka çiçeklere taşırlar. Aslında mutualistik bir ilişki söz konusu. Çiçeklenme ve meyve tutumlarında rolleri çok büyüktür. Yine en popüler ve sağlam bir örnek vermek gerekirse hepimizin bildiği bal arıları örneğini verebiliriz.
Diğer tozlayıcı örnekleri: Bombus arıları, yalnız arılar, kelebekler, güveler
Parazitoidler ise bazı kaynaklarda predatör kategorisine girselerde geleneksel predatörlerden farklı davranışa sahiptirler. Parazit ve predatör arasında bir yaşam biçimleri vardır. Parazitoidler, hedef gördüğü böceklerin veya larvaların içine/üzerine kendi yumurtalarını bırakırlar. Yumurtadan çıkan larva konağın iç dokuları dışa doğru tüketmeye başlar. Larva beslendikçe büyür, konak ise zayıflar. Ve sonunda konak ölür. Braconidae ve Ichneumonidae familyasındaki yaban arıları buna örnek verilebilir. Bu yaban arıları tırtılların içine yumurtalarını bırakırler ve süreç başlar. Bu familyadaki yaban arıları yine tarımda biyolojik savaş olarak kullanılan popüler ajanlardır.
Diğer parazitoid örnekleri: Trichogramma spp
Bu kategoriler dışında kalıp bitkiye fayda sağlayan böcekler çok nadirdir. Fakat yine dolaylı fayda sağlarlar. Karınca türleri yuvaları için uğraşırlarken toprağı havalandırırlar, toprak üstündeki organik maddeleri toprak altına taşırlar ve toprak altı mikroorganizma faaliyetlerini arttırırlar. Bu tarz bitki ve zararlı böceklerle yakın ilişkide olmayan ama toprak altında iş yapan böcekler toprak faaliyetlerini tetiklerler. Bunun sonucunda ise bitkiler de dolaylı yoldan fayda görmüş olurlar.
Kaynaklar
- I. Hodek, et al. (1996). Ecology Of Coccinellidae. ISBN: 9789401713498.
- J. C. V. Lenteren. (2012). The State Of Commercial Augmentative Biological Control: Plenty Of Natural Enemies, But A Frustrating Lack Of Uptake. BioControl, sf: 1-20. doi: 10.1007/s10526-011-9395-1. | Arşiv Bağlantısı
- P. McEwen, et al. (2001). Lacewings In The Crop Environment. ISBN: 9780521772174.
- G. E. Rotheray, et al. (2011). The Natural History Of Hoverflies. ISBN: 9780956469212.
- A. M. Klein, et al. (2007). Importance Of Pollinators In Changing Landscapes For World Crops. RoyalSocietyPublishing. doi: 10.1098/rspb.2006.3721. | Arşiv Bağlantısı
- J. Ollerton, et al. (2011). How Many Flowering Plants Are Pollinated By Animals?. onlinelibrary.wiley.com. doi: 10.1111/j.1600-0706.2010.18644.x. | Arşiv Bağlantısı
- H. C. J. Godfray. (1994). Parasitoids: Behavioral And Evolutionary Ecology. ISBN: 9780691000473.
- S. M. Smith. (1996). Biological Control With Trichogramma: Advances, Successes, And Potential Of Their Use. Annual Reviews. doi: 10.1146/annurev.en.41.010196.002111. | Arşiv Bağlantısı
- P. J. Folgarait. (1998). Ant Biodiversity And Its Relationship To Ecosystem Functioning: A Review. Biodiversity & Conservation, sf: 1221-1244. doi: 10.1023/A:1008891901953. | Arşiv Bağlantısı
