Kesinlikle evet. Bitki-ilaç etkileşimleri çok ciddi hastalıklara varan tablolar meydana getirebilir, sonuçları ölümcül olabilir. Hem tıbbi bitkiler, hem de ilaçlar belirli bir dozda tedavi edici, başka bir dozda ise toksik etki gösterirler. Bitki-ilaç etkileşimleri sonucu hem bitkinin hem de ilacın tedavi edici veya toksik etkisinde artma ya da azalma meydana gelebilir. Burada sadece toksik etki kısmına odaklanmamak gerekiyor. Özellikle uzun dönem tedavide toksik etki kadar tedavi edici etkinin değişmesi de tehlikeli olabilmektedir. Örneğin, siz antidiyabetik bir ilaç kullanıyorsanız ve hekiminize danışmadan tedavinize kan şekerini düşürücü etkisi olan bir bitki eklerseniz istenmeyen bir hipoglisemi durumuyla karşı karşıya kalabilirsiniz.
Bitki-ilaç etkileşimleri açısından en meşhur bitki, bileşimindeki hiperforin nedeniyle birçok ilaçla etkileşime neden olabilen sarı kantarondur. Sarı kantaron, organ nakli olmuş ve bununla ilgili siklosporin veya takrolismus içeren ilaçlar kullanan hastalarda organ reddine varan durumlar meydana getirebilmektedir. Geçmişte bu nedenle iki hastada kalp, bir hastada böbrek reddi gerçekleştiğini gösteren vaka raporları mevcuttur. Bu kişilerin kantaron çayı dahi içmesi önerilmez.
Başka örnekler de verelim: Kabızlıkta çok sık tercih edilen "sinameki" bitkisi ve bu bitkide bulunan fitokimyasalları etken madde olarak içeren ilaçlar kullanan bir kişi beraberinde herhangi bir ilaç kullanıyorsa bu ilacın bağırsaktan emiliminin sinamekinin etkisiyle değişeceğini mutlaka hesaba katmalıdır. Varfarin gibi antikoagülan ilaçlar Ginseng, Gingko biloba ve sarı kantaronla etkileşmektedir ve varfarin ile birlikte bu bitkiler veya bu bitkileri içeren ürünler kesinlikle kullanılmamalıdır. Ayrıca zencefil ve sarımsak da INR değerinde artışa neden olabileceğinden varfarin kullanan kişiler bunları çok dikkatli tüketmelidir. Meyan kökü, bazı oral kontraseptiflerle ve kortizon içeren bazı ilaçlarla (özellikle hidrokortizon ve prednizolon) etkileşim göstermektedir.
Özetle herhangi bir ilaç kullanıyorsanız hekiminize veya eczacınıza danışmadan bitkisel ürün kullanmanız son derece yanlış olur. Özellikle kemoterapi gören, HIV-proteaz inhibitörleri ve digoksin kullanan hastaların hekimlerine danışmadan hiçbir bitkisel ürün kullanmamaları gerekmektedir.
Kaynaklar
- S. Chrubasik-Hausmann, et al. (2019). Understanding Drug Interactions With St John's Wort (Hypericum Perforatum L.): Impact Of Hyperforin Content. Journal of Pharmacy and Pharmacology, sf: 129-138. doi: 10.1111/jphp.12858. | Arşiv Bağlantısı
- W. E. Müller. (2005). St. John's Wort And Its Active Principles In Depression And Anxiety. Yayınevi: Springer Science & Business Media.
- A. Fugh-Berman. (2000). Herb-Drug Interactions. The Lancet, sf: 134-138. doi: 10.1016/S0140-6736(99)06457-0. | Arşiv Bağlantısı
